عکاسی پرتره

عکاسی پرتره (چهره پردازی) عبارت است از ثبت شکل یک فرد و یا تعداد محدودی از افراد بوسیله عکاسی، که البته در این نوع عکاسی عموما تاکید برروی چهره و حالات چهره است . هدف عکاسی پرتره، نمایش شکل، شخصیت و حتی خلق و خوی افراد می باشد. در عکاسی همانند سایر انواع چهره پردازی ، تمرکز عکاس برروی چهره ی فرد است ؛ اگر چه ممکن است تمام بدن و پس زمینه در عکاسی نیز در عکس دیده شود .
معمولا پرتره ، یک عکس فوری نیست ، بلکه تصویری کادر بندی شده از یک فرد در حالت ساکن است . بیشتر اوقات ، پرتره ، تصویر فردی است که مستقیما به دوربین نگاه می کند.
تاریخچه عکاسی پرتره

عکاسی پرتره ازهمان بدو اختراع و رواج دوربین بوجود آمده است . تهیه عکس پرتره ، روشی ارزانتر و دست یافتنی تر از نقاشی پرتره است که تا قبل از رواج دوربین برای ثبت تصاویر چهره های سرشناس استفاده می گردید.

در اواسط قرن نوزدهم ، هزینه ی نسبتا پایین عکسهایی که با تکنیک داگرئوتیپ گرفته می شوند، سبب رواج این سبک در چهره پردازی گردید. ( این روش ، اولین سبک عملی عکاسی است که در آن تصویر برروی صفحاتی از جنس فلز یا شیشه تشکیل می شد. نام مخترع این سبک لوئیس داگر است ) به سرعت در شهرهای بسیاری در سرتاسر دنیا، آتلیه هایی دایر گردیدند که برخی از آنها روزانه بیش از ۵۰۰عکس می گرفتند . این سبک اولیه با چالشهای فنی نظیر طولانی بودن زمان نوردهی مواجه بود.

سوژه ها معمولا در مقابل پس زمینه های ساده قرار گرفته و نور پردازی به آنها از طریق تابش نور ملایم از پنجره ی بالای سر آنها و انعکاس نورهای موجود به کمک آینه صورت می گرفت . با پیشرفت تجهیزات عکاسی، امکان گرفتن تصاویر با مدت زمان نوردهی کوتاهتر بوجود آمد و عکاسان آزادی عمل بیشتری بدست آوردند و بدین ترتیب توانستند سبکهای جدیدی در عکاسی پرتره ابداع نمایند.

با گسترش تکنیکهای عکاسی، عکاسان پا از آتلیه فراتر گذاشته و استعدادهای خود را به سمت میادین جنگ ، آن سوی آبها و مناطق دوردست سوق دادند.
چند تن از عکاسان معروف با برپایی آتلیه های متحرک و عکاسی در مناطق مختلف، چهارچوبهایی را برای عکاسی پرتره و عکاسی در میادین جنگ وضع نمودند. از بین آنها می توان به آتلیه متحرک ویلیام شو به نام Daguerrotype saloon ، آتلیه Photographic Van راجر فنتون و …. اشاره کرد.

نمونه ای از یک پرتره خانوادگی در اواخر قرن نوزدهم .
به آداب سوگواری مردگان در آن دوره که در این عکس خانوادگی به تصویر کشیده شده ، توجه نمایید. مرقد کودک متوفی را می توان در پس زمینه مشاهده کرد. دو نفر از زنان نیز به نسبت آن زمان لباس مشکی پوشیده اند .

نورپردازی پرتره
زمانی که عکس پرتره در داخل آتلیه گرفته می شود ، عکاس هنگام کادر بندی برروی نور کنترل داشته و می تواند مسیر و شدت آن را تنظیم نماید.

انواع نورهایی که اساس نورپردازی را تشکیل می دهند عبارتند از نور اصلی، نورهای پرکننده ، نورهای جدا کننده و نورهای پس زمینه.

نور اصلی ، اولین منبع نورپردازی پرتره را تشکیل می دهد که باز زاویه ۴۵درجه در سمت چپ یا راست سوژه قرار می گیرد اما امکان تابش آن از بالا یا پایین نیز وجود دارد.

نور پرکننده معمولا در مقابل نور اصلی قرار میگیرد ولی فاصله آن از سوژه دورتر است و یا شدت آن کمتر است . از این نور برای ملایم کردن سایه های تند بوجود آمده با نور اصلی استفاده میشود.

نورهای جداکننده که به نورهای مو و اطراف سوژه نیز معروفند؛ به موی سوژه نور می تابانند . به کمک این نور، عکس عمق بیشتری می یابد و می توان از آن برای جداکردن سوژه از پس زمینه استفاده کرد.

نورهای پس زمینه ، نورهایی هستند که به سوژه ارتباطی ندارند و برروی پس زمینه می افتند. آنها می توانند جلوه های جذابی را برروی پرده های یکنواخت پس زمینه بوجود آورده و یا موجب شوند که پس زمینه کاملا سفید به نظر آید .

در عکاسی مدرن معمولا از انواع فلاش برای نورپردازی استفاده می شود . عموما نور لازم برای چهره پردازی یا از داخل یک چتر به سمت سوژه برگشته و به آن می تابد ، یا با استفاده از سافت باکس . در واقع سافت باکس فلاشی است در داخل یک محفظه که وجه های آن به رنگ تیره و قسمت جلویی آن به رنگ روشن است . [ لذا نور داخل این محفظه از اطراف به سمت جلو منعکس می گردد.]

نوری که بدین صورت به پرتره می تابد ، نور ملایم تری بوده که ماحصل آن عکسهای دلچسب تری است . نورهای پس زمینه و همچنین نورهایی که به مو می تابند معمولا مانند نورهای فوق پخش نمی شوند . کنترل تابش نور به سایر بخشهای سوژه از اهمیت بالایی برخوردار است . به کمک نور شبکه ای و نور موضعی عکاس می تواند نور را به هر نقطه ای که می خواهد متمرکز کند. گاهی اوقات با قرار دادن ژلهای رنگی در مقابل نورهای پس زمینه می توان پس زمینه ها ی رنگی جالبی بوجود آورد.
v تکنیکهای متعدد دیگری نیز در عکاسی پرتره وجود دارد . معمولا بهتر است که چشمها و صورت سوژه دارای وضوح کامل بوده و بقیه قسمتها را که از اهمیت چندانی برخوردار نیستند، در حالت نیمه محو قرارداد. البته گاهی اوقات ممکن است در یک ترکیب بندی ، پرتره ی اجزای خاصی مانند دستها، چشمها و یا بخشی از تنه مد نظر باشد.