قدرت عکاسی مستند

۲۳ مرداد ۱۳۹۷

در دنیای پر سرعتی که از تصاویر بی اهمیت پرشده است، عکاسی مستند، جایگاهی مهمتر از قبل پیدا کرده است. جهان امروز شبیه کسی است که پاهایش به یک شتاب دهنده بسته شده است و با شتاب حرکت می کند و ادامه می دهد. طوفان اطلاعات بی پایان و مردمی با گسترۀ توجه و تمرکز محدود، به امری عادی تبدیل شده است. لحظه هایی که سرعت مردم را در این دنیای پرسرعت کاهش می دهد بسیار کم می باشد اما عکاسی مستند اجازه می دهد تا چنین لحظه هایی به اندازه تفکری و توجه یی و حتی واکنشی رخ دهد.
این عکاسان تصمیم می گیرند تا دنیای اطرافشان را مستند نمایند و به آرامی ترمز ها را بر روی این دنیای پر شتاب می کشند و داستانهای اتفاقاتی راکه پشت سر گذاشته اند را ضبط می کنند. بسیاری از موضوعاتی که بشر با آن روبروست و سیاره زمین،که بسیار آهسته به سمت جلو در حرکت هستند در حالیکه چیز های دیگر بسیار سریع در حرکتند .

تاکلوبان ، نوامبر ۲۰۱۳ ، طوفان هایان بخش های بزرگی از جنوب آسیا را تخریب کرد و به تنهایی در فیلیپین بیش از ۶۳۰۰ نفر کشته شدند . عکس از : برِندان اِسپُسیتو

تاثیرات تغییر اقلیم، از بین رفتن فرهنگ ها، تخریب محیطی و تقسیم بندی های اقتصادی اجتماعی، همه در اطراف ما وجود دارند، اما اغلب فراموش شده اند.
در این گردباد ارتباطات، روایت داستان های طولانی به طور فزاینده ای با اهمیت می شود. پیام هایی درباره تلاش ها ی زیست محیطی و فرهنگی هستند که نیاز به شنیده شدن دارند، عکاسی مستند چگونه با این پیام های مهم ارتباط برقرار می کند؟
در یک جامعه که مانند یک اتاق پر ازجمعیت است و همه بر سر یکدیگر فریاد می زنند، چگونه عکاسان مستند می توانند توجه مردم را جلب کنند تا به آنها گوش دهند؟

تعریف کردن مستندها
تعریف عکاسی مستند سخت است، چرا که هر سبک از عکاسی، مستند کردن چیزی است، اما مهمترین تفاوت این است که عکاسی مستند زمان بر است. برِندان اِسپُسیتو تا همین اواخر اصلی ترین عکاس نشریه Sydney Morning Herald the بود. او یک عکاس مستند علاقمند باقی مانده است. او در تمام دوران کاریش، هر فرصتی را برای صرف زمان بر روی پروژهای طولانی مدت بکار گرفته است .

Altantsogts, Bayan Olgii, Mongolia, 2011 © جیمی نلسون.

اِسپُسیتو ، سیرک سیار استرالیا، ویرانه های باقی مانده از طوفان هایان در فیلیپین، مشکلات اجتماعی مصرف مخدر در کامبوج را مستند نگاری کرده است. اِسپُسیتو می گوید مردم نیاز به صرف زمان دارند و همه چیز های بزرگ در زندگی زمان بر هستند. عکاسی یک رسانه است که تحت تاثیر زمان است. رویکرد مستند سازی اغلب نیاز به عکاسانی دارد که با موضوعشان هفته ها، ماهها و حتی سال ها تعامل برقرار کنند .
اِسپُسیتو همچنین بیان می کند که : به طور کامل خود را غرق در محیط اطرافتان کنید، بطوریکه موضوع شما، فراموش کند که شما در آنجا حضور دارید و مانند یک مگس روی دیوار می شوید. شما یک عکاس مستند هستید که در این داستان شرکت ندارید، پس قادرید که واقعیت زندگی روزمره را ثبت کنید. حتی اگر عکاسان، پروژه های طولانی مدت را دنبال کنند و انجام دهند هیچ تضمینی برای جلب توجه مخاطب وجود نخواهد داشت . اِسپُسیتو نگرانی خود را از جهان تحت سلطه رسانه های اجتماعی بیان می کند، فکر می کنم رسانه های اجتماعی، برای عکاسی خبری و عکاس مستند طولانی مدت، زمان ندارند و این یک مساله بزرگ است.

تعامل سطحی
روشن است که زمان بندی پروژه های مستند در تضاد کامل با سرعتی است که جهان ما را اداره می کند .
در اینترنت – مرکز ارتباطات بی چون چرای نسل ما – مخاطبان برای تعامل در سطحی عمیق در تلاشند و تعامل عمیق تر، اغلب همان چیزی است که، هنگام مشاهده پروژه های مستند مورد نیاز است .
عکاس آمریکایی سپاستین کوپلند، که برای مستند سازی مناطق قطبی و تاثیرات تغییرات اقلیمی بر روی این مناطق بویژه کالیفرنیا مشهور است، می گوید: اینترنت برای دستیابی به تعداد زیادی از مردم، وسیله بسیار خوبی است، اما قطعا یک جنبه منفی هم دارد . اینترنت به سختی می تواند به طور عمیق به یک موضوع بپردازد و در آن نفوذ کند و واقعا بر مخاطب تاثیر بگذارد . کوپلند می گوید دوست داشتن عکس اینستاگرامی بدون آنکه واقعا درک شود که آن عکس چه معنا و مفهومی دارد خیلی آسان است، زیرا شما تنها به طور گذارا و سریع عکس ها را مرور می کنید و می بینید. ارتباطات جمعی که از طریق رسانه ها اجتماعی ایجاد شده و در دسترس قرار گرفته اند با کاهش بازده روبرو هستند، حتی وب سایت های شخصی دارای تاثیر گذاری کمتری در جذب مخاطب می شوند در نتیجه رسانه های اجتماعی، پایه اصلی ارتباط می شوند. بیشتر اطلاعات اختصاصی که در وب سایت های شخصی وجود دارد، بیشتر و بیشتر بلااستفاده و منسوخ می شوند. تنها طرفداران و علاقه مندان متعهد، زمان خود را برای خواندن یک سایت شخصی صرف می کنند افراد مشغول در رسانه های اجتماعی زمان و تلاش زیادی را در این رسانه ها صرف می کنند، که تنها تعداد کمی از عکاسان واقعا می توانند چنین زمانی را اختصاص دهند، مخصوصا موقعی که بیشتر وقت شان را به عکاسی کردن می گذرانند .
زمانی که عکس ها برای مجلات فرستاده می شدند، زندگی بسیار آسان تر بود و مردم با دقت تر بودند، امروزه زندگی پیچیده تر است .

گفتگوی احمقانه
عکاس مستند معتبر آمریکایی، جیمز بالوگ، به خاطر عکس های خلاقانه و بویژه فیلمش Chasing Ice مشهور است. او از نبود مخاطبی که با موضوعات مهم امروزه ارتباط برقرار کند و به آن مشغول باشد، نا امید شده است، بالوگ بیشتر کارش را به مستند کردن یخچال های طبیعی و اینکه چگونه مناطق قطبی به تغییرات اقلیمی واکنش نشان می دهند، اختصاص داده است. اشتغال فکری مخاطبین امروزه به پایین ترین سطح نسبت به قبل رسیده است که بسیار تاثر آور است و این بخاطر اینترنت است. بالوگ می گوید: حجم مطالب گسترده است اما در آنها تفکر زیادی وجود ندارد او یک عبارت طنز قدیمی را به خاطر ما می آورد که بیانگر نحوه عملکرد دنیای امروز از نگاه اوست و آن جمله طنز اینست: اینجا یکی از ما دیوانه است و آن یکی من نیستم.
آیا عکاسان می خواهند پروژه های طولانی مدت انجام دهند یا کارهای رسانه ای سطحی که در اینترنت می بینیم؟ و فکر می کنم قسمت نابخردانه این پوشش، اینترنت است. این دوره قطعا زمانی ظاهر می شود که عکاسان مستند چون با لوگ سعی در ارتباط با موضوعات مهم جهانی دارند در حالیکه بیشتر اینترنت با ویدیو های بی پایانی از گربه ها پر شده است.
امکان دارد به شما دروغ بگویم؟
دومین مساله ای که عکاسان مستند، امروزه با آن روبرو هستند، صادق بودن در روایت داستان است.
عکاسی مستند مانند عکاسی خبری، متعهد به آشکار کردن حقیقت و سهیم شدن آن با جهان شده است.
حقایقی که بسیاری از مردم هرگز به آن روبرو نشده اند و تنها از درون لنز عکاسانی که خود را وقف بیان داستان های زمین و ساکنان آن کرده اند، به نمایش در آمده است. اما پیشرفت هایی که در ادیت و دستکاری عکس اتفاق افتاده است باعث شده که مخاطبان به عکس ها اطمینان نکنند.
رافائل روسیلا یک عکاس استرالیایی است که داستان زندگی زنان و مادران جوان محروم استرالیای را به تصویر کشده است. او می گوید: بیشتر مردم، نسبت به عکاسی مستند یا عکاسی به طور کلی، اعتماد چندانی ندارند. با پیشرفت تکنولوژی، مردم امروزه به برنامه هایی که با آن به راحتی می توان در عکس ها دستکاری کرد، دسترسی دارند . مردم به سرعت درستی یک عکس را مورد تحقیق قرار می دهند.

جیمی نلسون

جیمی نلسون ، عکاس انگلیسی بخاطر پرتره هایش از بومیان و مردمان قبایل جهان مشهور است و اخیرا آنها را در کتابش با نام (TeNeues 2015 ) Before They Pass Away چاپ کرده است او می گوید: سندیت عکس امروزه بسیار مهم است، مهمترین جنبه ارتباط با مخاطب امروزه اینست که تا جائیکه ممکن است، عکس ها معتبر و موثق باشند. مخاطبین دیر باور واکنش خوبی به تلاش ها برای جلب توجه شان نشان نمی دهند این نسل بسیار هماهنگ، با سواد و آگاه به چیستی و چگونگی آنچه به آنها گفته می شود راه صحیح را در میان همه این ها می بینید.
آنچه به آنها گفته می شود باید حقیقت داشته باشد، که اگر مستند و معتبر نباشد، هیچ کس به آنها گوش نخواهد کرد. به پروژه نلسون ، تحسین ها و انتقادات زیادی وارد شده است در حالیکه اکثر واکنش ها مثبت بوده است، عده ای از مردم می گفتند که نمایش مردم بعضی قبایل جهان غیر واقعی بود. “بعضی ها می گفتند که من حق ندارم که جنبه مثبت مردمان این فرهنگ ها و قبایل را نمایش دهم، چرا که معتقدند این جنبه واقعی نیست!
من از آنها زمانی که تازه از رختخواب بر خواسته اند با مگس های که در چشمانشان است، عکاسی نکرده ام همانطور که هر فردی با خماری و کسالت بر می خیزد، من هم منتظر می ماندم تا مثلا کیت ماس آماده شود و همه چیز درست باشد.”

یک “سان داگ” در لایه های یخ در گرینلند، “سان داگ” هاله های اپتیکی اطراف خورشید هستند که از میان کریستال های یخ در هوا قابل مشاهده اند.

دوست یا دشمن ؟
با وجود، ویژگی های منفی اینترنت بر مخاطبین جدید هنوز هم اینترنت یک منبع با ارزش باقی مانده است. سپاستیان کوپلند می گوید: این روز ها اینترنت یک وسیله اجتناب نا پذیر است.
چه بخواهید چه نخواهید اینترنت اساس انتقال و پخش اطلاعات است، او در ادامه می گوید که هنوز هم چاپ، یک رسانه بسیار موثر است بخاطر اینکه در یک روش متعهدانه تر توجه مردم را جلب می کنید و احساسی که دریافت می کنید مانند احساس دریافت اطلاعات از فیسبوک و اینستاگرام نیست.
اما امروزه به همه این رسانه ها نیاز است. شما برای داشتن ارتباط، بایستی به همه این ابزارها دسترسی داشته باشید، رافائل روسیلا اضافه می کند که، اینترنت یک پلتفرم عالی است، در یک لحظه به مخاطبینی از سراسر جهان دسترسی دارید و انتخاب با شماست که چگونه از این امکان استفاده کنید.
اینترنت امکانات نامحدودی دارد و تعداد زیادی از عکاسان با استفاده از پلتفرم تصویری مانند اینستاگرام مخاطبین زیادی را جذب کرده اند معتقدم که این عکاسان موفق بوده اند، زیرا نه تنها به مخاطبین خود تصاویر جذاب نشان می دهند بلکه این شانس را هم به آنها می دهند که سفرهایشان را دنبال کنند و مراحل کارشان را ببنیند. هر چه عکاسان بتوانند در یک سطح انسانی ارتباط بیشتری با مخاطب خود برقرار کنند، احتمال موفقیت آنها در درگیر کردن و جذب مخاطب بیشتر خواهد بود .

او بسیار پرشر و شور است . پزشک متخصص اطفال معتقد است که او رفتار چالش بر انگیزی دارد . میکان برای مادرش که در حمام است گریه می کند و جیغ می کشد .

قدرت تصویر
اینترنت قطعا می تواند به نفع عکاسان عمل کند، بویژه زمانی که برای آنها محبوبیت بی نظیری از تصاویر به همراه دارد. مخاطبین اینترنتی، محتوای عکس و فیلم را بیشتر ترجیح می دهند و در حالیکه که عکاسان بایستی به مصاف سیلی از تصاویر بروند، عکس های نمادین هنوز هم قدرت زیادی در دست دارند.
کوپلند می گوید: نکته خوبی که درباره عکس ها وجود دارد اینست که توجه مخاطب را جلب می کند و اگر یک عکس برجسته و قابل قبول باشد، مخاطب تمایل دارد که اندکی زمان بیشتری را صرف دیدن آن کند و مثال اخیر در این باره، عکس کودک غرق شده سوری است که با صورت بر روی شن های ساحل ترکیه افتاده است .
بحران پناهندگان سوری در ماههای اخیر افزایش یافته بود، اما این عکس بطور فوق العاده ای موفق شده بود که توجه جهانی را به بزرگترین بحران بشر دوستانه، زمان ما، معطوف کند. یک تصویر نمادین، از این لحاظ نمادین است که بلافاصله مجموعه ای از واکنش ها را ایجاد می کند و نیازی به بحث و آنالیز یا حتی تشریح کردن ندارد. عکس نیک اوت از دختر ویتنامی را در نظر بگیرد، دخترسوخته ای که در حال فرار از حمله یک بمب ناپالم است . این تصویر در سال ۱۹۷۲ میلادی گرفته شده است تا به امروز هم یک تصویر نمادین جنبش ضد جنگ است که امروز هم همانند گذشته همان احساس را ایجاد می کند.

جیمز بالوگ

عکس ها و کار کوپلند درباره سرزمین های قطبی بخوبی توجه جهانی را به خود جلب کرده است. اما عکس های خاصی برای او جالب توجهند.
کوپلند می گوید: در سال ۲۰۰۶ به Antarctica رفتم و از مردمی که بر روی توده های یخ شناور دراز کشیده بودند و فرم بدنشان حروف SOS را تشکیل داده بود، عکس گرفتم.
در حالیکه کوپلند فکر می کند که این عکس خیلی بدیع و اصیل نیست و صحنه آرایی شده است، اما یک واکنش قابل توجه عمومی به دنبال داشت .
او می گوید : آنچه من در تلاش برای انجام آن هستم، ایجاد ارتباط عاطفی با محیطی است که به نظر خیلی دور و گسسته به نظر می رسد، تلاش می کنم که مردم، جهانی که در آن زندگی می کنند را دوست داشته باشند و به آن عشق بورزند تا از آن مراقبت کنند و بخواهند که آن را نجات دهند.

رویارویی با مشکلات و پیروز شدن
در حالیکه روبرو شدن با مشکلات و پیش رفتن در میان رسانه های اجتماعی سخت است، هر عکاس داستانهایی درباره پروژه هایش دارد که بر روی جوامع و محیط تاثیر گذاراست، در سال ۲۰۰۵، برِندان اِسپُسیتو زندگی معتادین glue sniffing ( یک نوع ماده مخدر )را مستند نگاری کرد که زندگی ها و جوامع کامبوج را نابود کرده بودند. نمایشگاهی از این آثار در کامبوج بر گزار شد که دولت هم در آن مشارکت کرد و پاک سازی وسیعی انجام شد، بسیاری از کانال های که این مخدر را از تایلند وارد می کردند بسته شدند.
Ingetje Tadros زندگی مردم کِندی هیل ، جامعه ای بومی در شمال غرب استرالیا ، را در پروژه ای با نام بازگشت به خانه مستند نگاری کرد. این منطقه بخشی از سیاست های همه جانبه دولت درباره توافق تجزیه شدن و از هم پاشیدن جوامع بومی استرالیا بود بعد از اینکه عکس ها در نشریه
Sydney morning Herald در Australia day چاپ شد، این پروژه به گفتگوی ملی درباره موضوع مهم بومیان کمک زیادی کرد .
پروژه های مستند عکاسان را به فراتر از کاخ سفید می برد مانند تجاربی که جیمز بالوگ داشته است. او که در پروژه یخچال ها طبیعی تاثیرات تغییر اقلیم را بر روی یخچال های طبیعی مستند نگاری می کند، واکنش های زیادی از طرف عموم دریافت کرده است او می گوید این واکنش ها گیج کننده بود، و تا قبل از این چنین چیزی را تجزیه نکرده بودم، سطح کاملا متفاوتی از تعامل !
از او به عنوان سخنران اصلی، کمیته حوادث اقلیمی سازمان ملل دعوت شد و حتی به کاخ سفید دعوت شد تا درباره کارش برای، کارکنان تکنولوژی و دانشمندان انرژی کاخ ریاست جمهوری صحبت کند. این ها تنها چند مثال از تغییراتی است که عکاسی مستند می تواند در جامعه ایجاد کند .

Meah در بیرون خانه ایستاده است . اخیرا نخست وزیر استرالیای غربی ،کِلین بارنِت اقدام به از هم پاشیدن ۱۵۰ منطقه بومی دور در WA.Kennedy Hill در استرالیای غربی کرده است . عکس از : Ingetge Tadros/ Diimex

مشکل بودجه
همانند دیگر ژانر های عکاسی، عکاسی مستند هم قادر نیست که از مشکلات اقتصادی شایع فراگیر دنیای عکاسی فرار کند، بودجه مجله ها تمام شده است و اینترنت نمی تواند منبع مشخصی را برای تهیه پول در اختیار بگذارد. جیز بالوگ می گوید که مدت زمانی که طول می کشد تا یک پروژه مستند کامل شود فشار زیادی از لحاظ بودجه به عکاسان وارد می کند. اغلب از این پروژه های طولانی بدیع که انجام می دهم سرخورده و نا امید شده ام. زمان و کار بدنی لازم برای یک پروژه عکاسی را با کار مثلا دوستانی که نویسنده هستند مقایسه که می کنم می بینم انجام یک پروژه عکاسی بسیار پرهزینه تر از آن چیزی است که یک نویسنده انجام می دهد.
با عکاسی، شما بایستی نمایش دهید، در میان مردم باشید، دستیار و تجهیزات داشته باشیدو همه اینها تمام هزینه سفر و اقامت شما را تمام می کند. اکثر عکاسان مستند بودجه مورد نیاز پروژه هایشان را از دولت و کمک هزینه های ان جی اُ ها ،کار های سفارشی و پول دریافتی از دیگر شغل هایشان تامین می کنند، با اینکه هزینه مورد نیاز قابل دستیابی است، اما کار بسیار سختی است.
برِندان اِسپُسیتو ، چندین سال ، سه شغل متفاوت انجام داد تا بودجه پروژه شخصی اش را تامین کند با وجود اینکه کار بسیار سختی است، عکاسان هنوز هم زندگی را پیش می برند و در نتیجه پروژه هایشان موفق می شود.

یک شب آرام در Ellesmele island در ۲۴ ساعت از روز، چگالی زیاد آب سرد ترکیب شده با جرم بالایی از محتوی نمک، باعث بازتاب آینه ای از سطح آّب می شود. Ellesmere island نواحی قطبی کانادا ، ۲۰۰۸ عکس از: سپاستیان کوپلند

میوه های عشق و علاقه
عکاسان مستند کار تلاش زیادی می کنند و تعهد آنها به شغلشان بخاطر عشق و علاقه ای است که به آن دارند آنها اعتقاد راسخی به آنچه عکاسی می کنند دارند و این موضوعی است که نیاز است به جهان گفته شود .
انگیزه رسلا رافائل ایجاد یک دستاورد است او می گوید:
هدف من در آمد زایی نیست من می خواهم که داستان هایم خارج از این جا دیده شوند این کار را انجام می دهم زیرا که عاشق کاری هستم که انجام می دهم.
این داستان ها برای من بسیار شخصی است وقتی یک قصه بسیار به علائق و دغدغه های شما نزدیک است شما را جذب می کند این عشق و علاقه مرا به سمت تغییرات اجتماعی سوق می دهد.
بعد از مستند نگاری جوامع بومی استرالیا Ingetje Tadros می گوید ، برای او این پروژه یک عشق خالص است. هنگام مستند نگاری یک داستان، در واقع احساس درونی خود را دنبال می کنید و به آن پایبند هستید هنگامی که یک داستان چیز با ارزشی برای گفتن دارد مرا به مستند نگاری آن ترغیب می کند .
هر چه داستان چالش بر انگیزتر و سخت تر باشد، انگیزه بیشتری برای انجام کار پیدا می کنم اگر شما به یک داستان با ارزش اعتقاد دارید احساس درونی خود را دنبال کنید حتی اگر داستان کوچکی باشد، آن را رها نکنید با آن زندگی کنید و آن را مستند نگاری کنید و آن را نمایش دهید.

انگیزه و محرک
عکاسان مستند نقش مهمی در جامعه امروز بازی می کنند آنها در خط مقدم موضوعات انتقادی که سراسر جهان را فرا گرفته است قرار دارند. آنها پنجره ای به سوی مردم و مکانهایی می گشایند که اکثر مردم هرگز به آنها دسترسی نخواهد داشت. این تولید کنندگان عکس به مانند راه ارتباطی شده اند که از گفتگو و ارتباط آغاز و به تغییرات اجتماعی خم می شود .
بالوگ می گوید: جهان همواره در حال تغییر است و من فکر می کنم که یکی از مهمترین کار هایی که عکاسی انجام می دهد اینست که جهان در حال تغییر را تفسیر کند، شکی نیست که عکاسان مستند نقش مهمی در تغییر عقیده عموم مردم دارند. بشریت همانند کرم ابریشم است که به آهستگی حرکت می کند همه پاهای او به سمت جلو حرکت می کنند، گاهی اوقات به طور هماهنگ و پشت سر هم و گاهی اوقات در خلاف یکدیگر اندکی به سمت جلو می روند. کرم ابریشم و همه چیز های دیگر در حال حرکت هستند اما شاخک های او به همه جا می رود.
و این آنتن ها (شاخک ها) همان عکاسان مستند هستند که بالای سر این ماشین در حال حرکت قرار دارند آنان به جامعه و فرهنگ ها کمک می کنند تا آنچه که اطرافشان رخ می دهد را ببینند و تفسیر کنند و به آن آگاه شوند با وجود این چالش ها، هنر عکاسی مستند همچنان با اهمیت باقی می ماند .
عکاسان مستند کار، در جامعه امروز با این سرعت سرسام آور، از میان همه جنجال ها و سختی ها عبور کرده و پیش می روند و موفق می شوند.
و جهان می تواند مطمئن باشد که عکاسان متعهدی وجود دارند که داستان هایی را روایت می کنند که جهان نیاز به شنیدن آنها دارد و همه آن چیزی که نیاز است که مردم انجام دهند گوش دادن است.