دبیرخانه چهارمین جشنواره سراسری عکس ایران شناسی در آخرین روزهای باقی مانده از زمان ارسال عکس به این جشنواره (۱۵ اردی بهشت ماه جاری)، گفت وگویی با یکی از داوران انجام داده است.
“کتایون قدس راد” عکاس نام آشنایی برای جامعه دانشجویان و دانش آموختگان عکاسی است. ایشان که یکی از اعضای گروه سه نفره داوری این دوره از جشنواره ایران شناسی است، تنها دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد عکاسی از دانشگاه است که با رویکردی علمی و کلاسیک عکاسی را تعریف و عکس را بررسی می کند.
مرور و مطالعه این گفت وگو می تواند برای متقاضیان به شرکت در این دوره از جشنواره نگاهی وسیع و شفاف در انتخاب فایل عکس و ارسال اثر ایجاد نماید.
* به عنوان نخستین پرسش بفرمایید اهمیت رسانه عکس در راهبرد فعالیت های فرهنگی هنری در چه نکاتی است؟
عکس به عنوان یک هنر رسانه ای در کلیه مباحث و و بسیاری از علوم ازجمله جامعه شناسی، قوم نگاری، تاریخ و… به عنوان یک سند و منبع تحقیق دارای اهمیت و ارزش زیادی است.می توان چرایی وجود عکس را به همان بشر اولیه و الفبای تصویری ارجاع داد که برای ارتباط با دیگری و در واقع ارتباط ذهن خود با ذهن دیگری از ثبت تصاویر بر روی دیواره های غارها و کوه هااستفاده می کرد. از آن جایی که افراد با هر سطح دانش ودر هر سطح ازجامعه که باشند با تصویر وبه خصوص عکس به راحتی می توانند ارتباط برقرارکنند، زبان تصویر، قادر است مؤثرتر از تقریباً هر وسیله ی ارتباطی دیگری، دانش را نشر دهد و همچنین اطلاعات بصری با سرعت زیادتر و به مدت زمان طولانی تری در ذهن ماندگار می شوند، لذا وسایل مدرن ارتباط بصری چون عکس و عکاسی درجهت پیشبرد فعالیت های فرهنگی هنری می توانند نقش بسزایی داشته باشند.
* رسانه عکس در کنار دیگر هنرها از چه ویژگی متمایزی برخوردار است؟
عکس و تصویر در تمام عناصر مختلف جامعه ای که در آن زندگی می کنیم نقش مهمی دارد، چون عکس از مهم ترین رسانه هایی است که قادراست اشیا ووقایع رادر شکل حقیقی آنها ثبت کندو تولید محتوای آن تا زمانی که مخاطب آن را دریافت نکند تمام نمی شود. عکس که می تواندبیان واقعیت باشد. به همین جهت می توان به آن به عنوان سند ومدرک رجوع کرد. ثبت دقیق وقایع، موقعیت ها، اماکن، بناها، … با دوربین به عنوان سندی تصویری و قابل استناد مورد توجه قرار می گیرد. لذا با داشتن این ویژگی مستند سازی می تواند به عنوان یک رسانه ی قدرت منددر تحت تاثیر قرار دادن اذهان و مخاطب نقش مثبتی را بازی کند.
* چگونه می توان با ابزاری چون دوربین عکاسی یک کشور را معرفی کرد؟
عکاسی در کلی ترین تعریف، نوعی بازنمایی واقعیت است، واقعیتی پویا که در جهان مادی وجود دارد و برای تبدیل شدن به تصویری زیبا، نیازمند خلاقیت های عکاس متفکر است. زیبایی های بسیاری در سرزمین ایران وجوددارد که شاید کمتر دیده شده اند و افراد شناخت زیادی نسبت به آنها ندارند، دوربین عکاسی می تواند این نادیده ها و نا شناخته هارا مصور کند و آن ها را با دیگران به اشتراک بگذاردو در راه ارتقاء اطلاعات عموم مردم گام های مثبتی بردارد.
* نقش عکاسان در شناخت صحیح و معرفی صحیح ایران را چگونه تعریف می کنید؟
با توجه به همه مواردی که صحبت شد عکاسان در این زمینه می توانند نقش بسیار مؤثری داشته باشند. در مطلبی خواندم که “مارسل پروست رمان نویس فرانسوی در بیوگرافی خودش نوشته بود: سفر برای اکتشاف دنیاهای جدید و بازدید از سرزمین های جدید نیست، بلکه یافتن چشم هایی جدید است. ” این نصیحت پروست، پندی برای زندگی بوده، ولی فکر کردم می توان آن را به گونه ای به عکاسی از یک کشور نیز تعمیم داد. عکاسان با سفر به سراسر نقاط کشوراعم از جاذبه های طبیعی، اماکن تاریخی، زیارتی، تفریحی، … با چشم هایی جدید و نگاهی تازه و به یاری ابزار قدرتمندی چون تصویر، می توانند جلوه های تمدن و فرهنگ ایران اسلامی و تاریخ آن، موقعیت های اقلیمی، اقوام وآداب و سنن ایرانی – اسلامی و… را به سایرین معرفی کنند.
* با وجود فراگیری دوربین های دیجیتال و امکان عکاسی برای عموم مردم، تا چه حد پرداختن به موضوعی چون ایران شناسی را مردمی می دانید؟
با توجه به آمارهایی که توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای سفر ها در تعطیلات نوروز منتشر شده، در نوروز امسال ۱۴ تا ۱۵ میلیون نفر به شهرهای مختلف ایران سفر کرده اند. ۳۰ میلیون و ۹۵۰۰ نفر در نوروز از اماکن تاریخی کشور دیدن کرده اند. این آمارها نشان از استقبال مردم از سفر کردن به مناطق مختلفی از کشورمان وآشنایی با تاریخ وفرهنگ ایران را دارند. ورود دوربین‌های دیجیتال خانگی اتفاق مهمی بود که به فراگیرشدن عکاسی در بین عموم مردم کمک زیادی کرد. امروزه به مدد آسان تر کارکردن با ابزار دیجیتال و مقرون به صرفه بودن آنها، افراد و خانواده‌ها لحظات بیشتری از زندگی‌شان را به ثبت می‌رسانند و با عکس هایی که در طول سفر ثبت می کنند نه تنها می خواهند مکان ها و مناظر زیبا را به تصویر بکشند، بلکه احساسات خود در رابطه با آن مکان ها را نیز می خواهند به دوستان و نزدیکان شان منتقل کنند. موضوعی چون ایران شناسی امروزه در بین اکثراقشار اجتماع مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.
* با توجه به برگزاری ادوار برگزارشده جشنواره ایران شناسی، تا چه میزان مسیر طی شده را صحیح و قابل قبول می دانید؟
باتوجه به این که من همکاری خود را با جشنواره ایرانشناسی در این دوره آغاز کرده ام، به نظر می رسد که روند رو به رشدی را در پیش دارد و می تواند به صورت های خیلی تخصصی تر بر روی اماکن تاریخی،آداب و رسوم و فرهنگ اقوام وموارد خاص تری که نیاز به توجه بیشتر دارند و کمتر به آن ها پرداخته شده است متمرکز شود.
به امید موفقیت روز افزون این بنیاد در هرچه بیشتر شناساندن ایران عزیز و با تشکر از شما
