عکسها همیشه ماجراهای خود را دارند به خصوص وقتی که توجه عمومی را جلب می‌کنند و یا مربوط به حوادث و اتفاقات سیاسی باشند.
در این چند روز اخیر نیز ماجرای حمله به مقر بغدادی به عنوان تیتر نخست اغلب رسانه های برتر جهان و خبر اول مطبوعات بین الملل شده است.
این خبر علاوه بر اهمیت ذاتی خود، وقتی واجد اهمیتی دوچندان می‌شود که با ماجرای حمله به مقر بن لادن قیاس شود و البته وقتی دوماجرای مشابه در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، طبیعی است که عکس های آنها نیز حرفی برای گفتن داشته باشند.
بعد از عملیات حمله به مقرّ ابوبکر بغدادی و کنفرانس مطبوعاتی آن، عکسی در صفحه فلیکر کاخ سفید و سپس اینستاگرام آن منتشر شد که ترامپ را در حال مشاهده عملیات نیروهای ویژه توصیف می‌کرد.
جنجالها طبق معمول از توییتر و از توییت [highlight]پت سوزا/Pete Souza عکاس سابق کاخ سفید[/highlight] در زمان اوباما شروع شد، که زمانبندی عکس را درست نمی‌دانست. زیرا طبق اطلاعات متادیتای عکس آپلود شده در فلیکر، زمان ثبت آن در ساعت: ۱۷:۰۵ دقیقه بود درحالی که عملیات طبق اعلام کاخ سفید در ساعت: ۱۵:۳۰ شروع شده بود.
تعداد زیادی از افراد در شبکه اجتماعی توییتر به این عکس واکنش های گوناگونی نشان دادند و برخی شان عکس را صحنه پردازی شده/استیج می‌دانستند که بعد یا قبل از زمان اصلی عملیات گرفته شده است.
به خصوص اینکه از ظواهر عکس اینطور برداشت نمی شود که افرادی که دور میز نشسته اند در حال مشاهده اتفاق هیجان انگیزی چون یک اقدام نظامی مهّم بر علیه سرکزده یک گروه تروریستی هستند.
واکنشها در توییتر و حتی روزنامه‌ها ادامه داشت و این مدت کوتاه چندین مطلب در مورد این عکس و حواشی‌اش نوشته شد، تا اینکه نیویورک تایمز ساعت: شروع عملیات و پرواز بالگردها از مبدا حدود ساعت: ۱۷:۰۰ اعلام کرد و مشخص شد عکس تنها چند دقیقه بعد از پرواز بالگردها و ساعتی قبل از حمله اصلی به مقرّ ثبت شده است. عکسها شاید استیج نباشند ولی در حین عملیات هم نیستند.
اما فارغ از این نکته ها، انتشار این عکس بعد از کنفرانس کاخ سفید و اشاره به این نکته که عکس در حین عملیات گرفته شده همه را به مقایسه این عکس با عکس معروفی که در سال ۲۰۱۱ در حین عملیات کشتن بن لادن از اتاق وضعیت کاخ سفید (situation room) توسط پت سوزا عکاس وقت کاخ سفید گرفته و منتشر شد، می‌انداخت.
روزنامه بیزینس اینسایدر نقدی در این مورد منتشر کرد با عنوان استایل متفاوت دو رئیس جمهور که متن کامل آن در زیر آمده است:
” بعد از حمله روز شنبه به مقر بغدادی و کنفرانس مطبوعاتی ترامپ در روز یکشنبه کاخ سفید دو عکس از اتاق وضعیت در حین عملیات حمله به مقر ابوبکر بغدادى منتشر کرد. هردو عکس که تنها اندکی تفاوت زاویه دارند، ترامپ را نشسته در جایگاه ریاست و پنس معاون اول را در سمت چپ وى در حالی نمایش می‌دهد که هردو به دوربین زل زده‌اند و انگار منتظر عکس العمل فردی در سوی دیگر میز هستند.افراد دیگر در عکس مارک اسپنسر وزیر دفاع، رابرت اوبرین مشاور امنیت ملی و مارک مایلی و مارکوس اوانز از ژنرال های ارتش هستند که لباس رسمی پوشیده‌اند و توجه آنها نیز کاملا به دوربین است.این عکس تفاوت عمیقی با عکسی که در سال ۲۰۱۱ و در حین عملیات دستگیری بن لادن منتشر شد، دارد.
عکسی که به نظر می‌رسد در اتاق کنفرانسی با نور کمتر و کوچکتر از اتاق ترامپ گرفته شده باشد و البته عکسی است که مطمئنا استیج نشده است. باراک اوباما در مرکز عکس نیست، حتی برروی صندلی ریاست میز کنفرانس هم ننشسته است.
روی میز لیوان های قهوه را می‌بینید و اکثر افراد داخل عکس لباس رسمی و حتی کت نپوشیده‌اند و البته هیچکدام هم به دوربین نگاه نمی‌کنند. به جای اینکه شما احساس کنید هدف عکاس نمایش قدرت و شکوه رئیس جمهور آمریکاست، بیشتر احساس می‌کنید عده‌ای متخصص برروی یک کار جدی متمرکز شده‌اند و عملیاتی را مشاهده می‌کنند که ممکن است به مرگ افراد ختم شود و یا حتی کاملا برخلاف اهدافش به شکست بیانجامد.
برخلاف این، در عکس ترامپ انگار هیچ کار جدی ای در حال رخ دادن نیست.
پت سوزا، عکاس سابق کاخ سفید و کسی که عکس اوباما در حین عملیات کشتن «اُسامه بن لادن» را گرفت به این نکته اشاره کرده است که طبق اطلاعات متادیتای عکس ترامپ، زمان ثبت آن ساعت: ۱۷:۰۵ است در صورتی که عملیات طبق اطلاعیه کاخ سفید در ساعت: ۱۵:۳۰ شروع شد و احتمالا عکس بعد از پایان عملیات و درواقع به صورت استیج عکاسی شده باشد نه به صورت مستند در حین عملیات. البته اعضای دفتر ترامپ قبلا نیز تلاش کرده بودند مشابه عکس اوباما را برای ترامپ شبیه سازی کنند.
عکسی که همانند عکس عملیات دستگیری و هلاکت ابوبکر بغدادی، توسط [highlight]شیلا کرگ هِد/Shealah Craighead عکاس کنونی کاخ سفید[/highlight] در سال ۲۰۱۷، از اتاقی شبیه اتاق وضعیت گرفته شد و در آن ترامپ و سایر افراد را در حال رصد عملیات حمله موشکی به سوریه نشان میداد و البته زمان نشان خواهد داد این عکس ماندگار خواهد شد و یا خیر.
نکات عجیب دیگری هم در مورد عکس عملیات غافلگیری ابوبکر بغدادی وجود دارد.
مثلا تعداد زیادی کابل رنگی روی میز است که به هیچ چیزی وصل نیستند و باعث می‌شود در نظر بیننده از جدی بودن موقعیت کاسته شود. همینطور اگر گزارش‌های نوشتاری همانند بقیه در جلوی ترامپ نیز قرار داشت به نظر موقعیت را جدی‌تر جلوه میداد.
هرچند نبود و یا عدم نمایش آنها در مقایسه با بقیه، این احساس را به وجود می‌آورد که ترامپ نسبت به بقیه اطلاعات کمتری دارد. همچنین نوع عکس و تاکید آن بر ترامپ دقیقا برعکس انتقادی است که ترامپ از اوباما در مورد عملیات بن لادن انجام داد و گفت: چرا به اوباما تبریک می‌گویید. سربازان «بن لادن» را کشتند. “
همه این نکات و حاشیه‌ها، نمایش قدرت عکس است که اگر ناآگاهانه و بدون دقت منتشر شود کاملا می‌تواند برخلاف اهداف خود عمل کند و یک پیروزی را[highlight] (اگر پیروزی‌ای در نظر بگیریم البته!)[/highlight] حداقل دچار حواشی فراوان کند و در عرصه مجاز به شکست بکشاند.
[highlight]پس از انتشار این عکس با آن شرح و توضیح ، پت سوزا / عکاس سابق کاخ سفید هم در شبکه اجتماعی نکاتی را منتشر کرد.
به طور مثال در نخستین واکنش ها ایشان اظهار داشت: به طوری که گزارش شد، حمله درساعت: ۱۵:۳۰ به وقت واشنگتن انجام شده بود. در حالیکه عکس، آنگونه که اطلاعات متادیتای فایل ثبت شده دوربین عکاسی/ IPTC گزارش می دهد، در ساعت: ۱۷:۰۵:۲۴ گرفته شده است.این عکاس در واکنش دیگری نوشت: کاملا ممکن است که در ساعت: ۱۷:۰۵ هنوز حمله در جریان بوده است. قبل از رسیدن به نتیجه قطعی، خبرنگاران باید جدول زمانی واقعی حمله را مورد بررسی قرار دهند.
همچنین در متن دیگری «پت سوزا» ادعّا کرد: در زمان حمله (به اسامه بن لادن) من تقریبا ۱۰۰ عکس گرفتم و فایل عکسی را که فکر می کردم برای انتشار بهترین است، انتخاب کردم. در طول آن روز ۱۰۰۰ عکس گرفته بودم. همه عکسها ذخیره شده (چون برای مدارک ریاست جمهوری الزامی است)، و بالاخره همه عکسها به معرض دید عموم گذاشته خواهد شد.
پت سوزا در متنی دیگر از روایت عکس اتاق وضعیت آورده است: آخرین گزارشها از NYT (نیویورک تایمز) گزارش کرد که بالگردها عراق را در ساعت: ۱۷:۰۰ به وقت واشنگتن ترک کردند و همچنین به اطلاع رساندند که تقریبا تا سوریه حدود ۷۰ دقیقه زمان پرواز است. در نتیجه حمله واقعی بایستی زمانی بعد از ساعت: ۱۸:۱۰ اتفاق افتاده باشد.
در میان گفت وگوهای موجود و اظهار نظرها پیرامون عکس اتاق وضعیت Jean Dunn (از طرفداران حزب دموکرات ها در مجلس) خطاب به «پت سوزا» آورده: متشکرم! من هم فکر می کردم که عکس ساختگی بوده و استیج شده؛ شما نظر مرا تایید کردید. که در پاسخ به ایشان عکاس نوشته: «برای اینکه قضیه را روشن کنم، نگفتم که عکس استیج شده. ترامپ خودش گفت تا حدود ساعت ۱۷ هنوز به اتاق وضعیت کاخ سفید نرسیده. در نتیجه کاملا امکانش هست که عکس در حین انجام حمله، گرفته شده باشد.
اما در انبوه دیدگاه های ثبت شده از سوی یک شهروند عبارت قابل تاملی با این متن به ثبت رسیده: هرکس که دو چشم دارد می تواند ببیند که این یک عکس مزخرف برای تغذیه ی مطبوعات است، کسی نمی توانست به آنها توصیه کند که لااقل طوری وانمود کنند که انگار ساعتها دور هم جمع بوده اند. شاید یکی کراواتش را شل کند یا کت خود را آزاد کند. کارگردان در دسترس نبود؟ اگر یکی کتش را درآورده بود یا کراواتش را شل کرده بود شاید کمی به نظر واقعی می رسید. می دونید، مثل زمانی که شما در یک اتاقی بوده اید و در حال نظارت بریک ماموریت سخت و مستعد کشتار.
شهروند دیگری هم در این باره اظهار داشته: انگار می خواسته عکس برای کتاب سال بگیره. مطمئنا استیج شده. شما همه می دونید که عملیات هایی نظیر آنچه اتفاق افتاد ساعت های زیادی طول می کشد تا آشکار شود و من مطمئن هستم که تمام مدت در این حالت نبوده اند. نه کمی موهای شان به هم ریخته و نه هیچ چین و چروکی در کت و شلوارشان بوجود آمده.
شهروند دیگری هم با دقت در عناصر عکس اینگونه اظهار نظر کرده که: هر کس به یک طرف در حال نگاه کردن هست. احساس می کنم اگر در حال نگاه کردن به حمله واقعی بودند باید همگی به یک نقطه متمرکز باشند.
یک دیدگاه هم از سوی یکی از اشخلص محلی ثبت شده که ادعا کرده: اشخاص به سه جهت مختلف در حال نگاه کردن هستند. کابل های اینترنت و کاغذها به طور نامرتب بر روی میز ریخته شده اند. عملیات در ساعت ۱۵:۳۰ به وقت واشنگتن به پایان رسید. زمان سنج نشان می دهد این عکس بعد از ساعت ۱۷ گرفته شده. ۱۵:۳۰ ترامپ هنوز در زمین گلف بوده… این تصویر، یک عکس تبلیغاتی چیدمان شده است.
شاید بهتر باشد تا به دیدگاه نویسنده رسانه نیویورک تایمز و واشنگتن پست/ Quinta Jurecic هم اشاره ای داشته باشیم که نوشت: در مورد تضاد بین این عکس و عکس بن لادن حرفهای زیادی می توان گفت.
جیمز پونی وزیک ، کتاب فوق العاده ای برای فهم این موضوعات دارد، اما…توجه کنید که ترامپ نقطه کانونی عکس است و ترامپ مستقیما در حال نگاه به دوربین می باشد. استیج کردن کل ماجرا مشخص است. متظاهرانه با قرار دادن ترامپ در وسط، چیدمان شده .
برعکس این، عکس پت سوزا است. اوباما در کنار است (ناگفته نماند که اگرچه هنوز چشم به طرف او کشیده می شود) و سوزا آن عکس را گویی بر فراز دیوار گرفته. هیچ کس به دوربین نگاه نمی کند بلکه در حال تماشای چیزی هستند که ما نمی بینیم. دوربین تقطه تمرکز آنها نیست. در عکس امروز حضور ارتش بیشتر دیده می شود همه در کت و شلوار و لباس فرم خود هستند و هیچ زنی وجود ندارد.
(همچنین ژست دست “کلینتون” بر روی دهانش که یک حالت واقعی از ترس است با نگاه مشکوک “مایک پنس” ارزش مقایسه دارد)
گردآوری و ترجمه: سیدمهدی طباطبایی و مریم خداوردی
منبع: پایگاه عکس چیلیک
