بهمن
جلالی
بهمن
جلالی
بهمن جلالي متولد تهران است و کارشناسی اقتصاد خود را از دانشگاه ملی (شهيد بهشتی) دریافت کرد.
از همان ابتدا دلمشغول عکاسی بود به طوری که يكی از برجسته ترين عكاسان ايران لقب گرفت.
برخی از آثار او كه به صورت كتاب درآمد، عبارت است از: روزهای خون روزهای آتش (با همکاری کریم امامی)، خرمشهر 4خرداد 1361،عکاسان و عکاسی، عکاسی سیاه و سفید (با همکاری کریم و گلی امامی)، باغ مصور عکاسی، آبادان که می جنگد، پنج نگاه به خاک، گنج پیدا (عکسهایی از دوران قاجار)، مجموعه عکس بوشهر(1353 تا 1385)، بیگانه آشنا و …
وی همكاری خود را با “قباد شیوا” در نشریهای به نام “تماشا” متعلق به صدا وسيما شروع كرد.
بهمن جلالی پس از پایان دوران خدمت وظیفه اش عازم کشور انگلستان شد و در آنجا در استودیوی «جان ویکرز» عکاس نام آشنای انگلیسی وقت شروع به كار میكند.
همکاری او با استوديوی جان ويكرز در نهایت به عضویت جلالی در انجمن سلطنتی عکاسان انگلستان شد و با این عضویت نخستین ایرانی به فهرست این عکاسان افزوده شد.
در سال ۱۳۵۵ و با ورود مرحوم “اسد بهروزان” ایرانشناس سرشناس و در برابر اصرار او براي بازگشت جلالی به ایران بالاخره جلالی به ایران بر میگردد و در پروژهای مشترک به همکاری با او مشغول میشود.
در همین سال او در مسابقهای با عنوان “نمایشگاه هنر آفریقای سیاه در ایران” شرکت كرده و پس از اینكه به عنوان عکاس برتر ایران انتخاب میشود از هفت کشور مهم این قاره چون: نیجریه، غنا، سنگال، ساحل عاج، سیرالئون و … عكاسی میكند که اين عكسها در مجموعهای با عنوان: «کتاب هنر آفریقای سیاه» چاپ میشود.
بهمن جلالی نخستین نمایشگاه انفرادی عکس خود را در سال ۱۳۵۰ برپا کرد، اما برپایی نمایشگاهی در سال ۱۳۵۶ در نگارخانه شهر به عنوان نقطه عطفی در زندگی هنری جلالی است.
در سال ۱۳۵۷ بهمن جلالی و عکاسان مشهوری چون کاوه گلستان از جمله پرکارترین مستندنگاران و عکاسان روزهای انقلاب57 بودند. آنها در کنار دیگر عکاسان با عکاسی از روزهای تاریخی انقلاب 57 در ایران، نابترین لحظات تاریخ معاصر ایران را به ثبت رساندند.
جلالي بعدها درباره آن روزها میگوید: « اتفاقی جلوی چشمان می افتاد که فقط در کتابها در مورد آن خوانده بودیم؛ چیزهایي مثل انقلاب اکتبر (انقلاب روسیه) یا انقلاب کوبا. انقلاب به قدري عجیب و جذاب بود که میخواستیم هر تکه آن را بخوریم. برای ما که در دوره خود هیچ اتفاقی را ندیده بودیم خیلی تازه بود. عکاسی از این اتفاقات هم لذت داشت.
حتی از خطری هم که وجود داشت لذت میبردیم. دوست داشتیم جلوتر از همه باشیم و همیشه فکر ميکردیم که ممکن است همه افراد تیر بخورند ولی چون ما عکاسی میکردیم تیر نمیخوریم. همه عکاسها این جوری فکر میکردند.”
در سال 1358 دولت ایران او را به نیکاراگوئه فرستاد تا از انقلاب تازه به پیروزی رسیده این کشور عکاسی کند ولی کمتر کسی عکسهای بهمن جلالی و روایتش را از اوضاع و احوال این کشور و انقلاب آن دید.
با آغاز جنگ تحمیلی، جلالی به قصد عکاسی از این رویداد، راهی خرمشهر ميشود و دستاورد آن كتاب “خرمشهر” می شود كه فقط دو بار تجديد چاپ شد. البته اخيرا بهمن جلالی توانست ۱۲۵ اسلاید و عکسهايي از اشغال خرمشهر و هشت سال دفاع مقدس را در برلین به نمایش بگذارد و فیلمی ۱۲ دقیقهای را نیز در فستیوال فیلم و عکس مستند برلین عرضه كند.
او در این «اسلایدشو» که نام «روایت شهري که بود» را انتخاب کرده، چگونگي اشغال این شهر را نشان داد.
بهمن جلالی طی این سالها گردآوري و اصلاح نگاتیوهاي شیشهاي گنجینه کاخ گلستان را برعهده گرفت.
جلالي با نگاهی متفاوت این عکسهای قاجاری را تغییر داده و در نمایشگاههایی در خارج و داخل کشور به نمایش درآورده است.
بهمن جلالی در پیشگفتار کتاب «گنج پیدا» (که در واقع کتاب چاپ شده از همان نگاتیوهاي مکشوفه و نگاتیوهاي آلبوم خانه است) دوره عکاسي که از حدود سال هاي ۱۲۶۰ هجري قمري در ایام سلطنت ناصرالدین شاه شروع و تا دوران کوتاه سلطنت احمدشاه ادامه داشت را «دوران طلایي» عکاسي ایران مينامد.
دورهاي که مرداني با علاقهمندي، کوشش و زحمت بسیار، با دوربینهاي بزرگ و سنگین، به وسیله شیشههاي حساس، شکننده و بسیار کند از هر چه توانستند عکس گرفتند و مراحل ظهور و چاپ عکس را که استادکاري ظرافت، مهارت و دقت بسیار طلب ميکرد طي کردند. آنها دوربین و وسایل خود را در مراسم رسمي، شکار ییلاق و روبه روي ابنیه تاریخي و مردم عادي قرار دارند و هزاران سند مهم و معتبر را از دوره خود ثبت کردند که بيشک ميتوان آن را مهمترین اسناد تصویري دورهاي معین از تاریخ ایران دانست.
عکسهاي آن دوران اطلاعات بسیار مهمي را در خود حفظ کردهاند: لباس ها، معماري، مراسم، چهرهها، نوع خانهها، شوخيها و بسیاري اطلاعات دیگر. جدا از ارزشهاي مستند، عکسهاي دوره قاجار دیدي ناب، خلاق و هنرمندانه را نشان ميدهند که بدون هیچ “پشتوانه تصویري” از قبل به وجود آمدهاند. برشهای کناره عکسها، ترکیببندی تصویرها، حالتها و استفاده از وسایل زندگي مثل صندلي، میز و گلدانهاي شمعداني و همچنین پس زمینههایي را که زاییده خلاقیت عکاسان آن دوره بوده است ميتوان در این زمره به شمار آورد.
برگزاري بیش از ۵۰ نمایشگاه عکس و سایر کشورها، تدریس و تحقیق در دانشگاههاي تهران ، هنر و دانشگاه آزاد و مرکز تحقیقات و مطالعات ارشاد از سال ۱۳۵۹ تا کنون، همکاري با پروژه چاپ کتاب عکسي درباره ایران که در آلمان به چاپ رسیده ، تحت عنوان “ایران”، تأسیس عکسخانه ایران، سردبیر فصلنامه “فصلنامه عکسنامه” از ديگر فعاليتهای اين استاد عكاسی است.
آخرین فعالیت بهمن جلالی مدیریت هنری نمایشگاه 165 سال عکاسی ایران بود که ماه گذشته در پاریس برگزار شد.
بهمن جلالی در سال 2009 میلادی از سوی بنیاد نیدرزاکسن برنده جایزه «سپکتروم» به مبلغ 15 هزار یورو شد که قرار بود در ژانویه 2011 (دی 1389) با برپایی یک نمایشگاه بزرگ و چاپ یک کتاب از آثارش در موزه اشپرنگل (هانوفر) آلمان به وی اهدا شود.
این بزرگ مرد عکاسی ایران در ساعت 15 روز جمعه 25 دی ماه سال 1388 درگذشت.
برخی از نمونه آثار
• عضویت در انجمن سلطنتی عکاسان کشور انگلستان
• عکاسی از روزهای انقلاب در سال 1357 و چاپ کتاب هایی با عنوان: روزهای خون روزهای آتش(با همکاری کریم امامی)
• حضور در جبهه جنگ در منطقه خرمشهر و چاپ کتاب عکس ” خرمشهر “
• تالیف کتاب آموزشی عکاسی سیاه و سفید با مضمون: راهنمای ظهور فیلم و چاپ عکس(با همکاری کریم و گلی امامی)، تهران، انتشارات زمینه، بهمن ماه سال 1360
• برگزاری نمایشگاه عکس مقایسه ای با عنوان: تهران 57 تهران 73 در نگارخانه خانه عکاسان ایران در دوره مدیریت احمد ناطقی، تهران، 1373
• ایجاد موزه عکسخانه شهر در میدان بهار شیراز تهران، 28 اردیبهشت ماه سال 1374
• تدریس در دانشگاه های هنر، تهران، آزاد، شاهد، خبر، صدا و سیما
• تالیف کتاب ” گنج پیدا “، حاوی عکس هایی از دوران قاجار
• استاد راهنما و داور بسیاری از رساله های دانشجویی دانشجویان عکاسی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد
• شرکت در فستیوال فیلم و عکس مستند برلین و نمایش 125 قطعه اسلاید و عکس هایی از اشغال خرمشهر و وقایع هشت سال دفاع مقدس
• سال ها تحقیق و پژوهش پیرامون عکاسخانه های قدیمی تهران، عکاسی قاجار، نگاتیو های شیشه ای، تاریخ عکاسی ایران و …
• سردبیری نشریه تخصصی عکاسی و مجموعه فصلنامه عکسنامه، به مدیر مسئولی رعنا جوادی و به صاحب امتیازی دفتر پژوهشهای فرهنگی، گروه عکس و مطالعات تصویری
• برگزاری بیش از 50 دوره نمایشگاه عکس در کشورهای: ایران، فرانسه، آلمان، مجارستان، چکسلواکی سابق، فنلاند، اسپانیا
• شرکت در پیش همایش عکاسی قاجار در فرهنگستان هنر تهران به دعوت محمدرضا طهماسب پور و ایراد سخنرانی پیرامون لزوم توجه به تاریخ عکاسی کشور و نگهداری از مجموعه های قدیمی مانده از عکاسخانه ها، 21 آذرماه 1388
• دریافت لوح تقدیر از انجمن عکاسان مطبوعات ایران به عنوان عکاس انقلاب در سی امین سالگرد انقلاب اسلامی، تهران، 19 بهمن ماه 1387
عکاسان ایرانی
عکاسان بین المللی