یکی از نشستهای علمی سیزدهمین دوسالانه عکس ایران به بررسی «نقش ابزار و روش کار در عکاسی هنری» اختصاص داشت.
به گزارش روابط عمومی انجمن عکاسان ایران، نوبت دوم سومین روز نشستهای علمی سیزدهمین دوسالانه عکس ایران با موضوع «عکاسی هنری معاصر ایران، نقش ابزار و روش کار در عکاسی هنری» با مدیریت محمد خدادادی مترجم زاده و کارشناسی جاوید رمضانی، علی فاطمی، تورج خامنه زاده و محمد غفوری ساعت ۱۷:۳۰ روز دوشنبه، ۱۳ بهمن در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
محمد غفوری در ابتدای این نشست گفت:«طبیعتا وقتی از ابزار صحبت میکنیم، رویکردمان روی عکاسی دیجیتال است چون امروزه نقش غالب را ایفا میکند به همین دلیل محور صحبت من این است که این شیوه عکاسی میتواند واجد ویژگیهایی باشد که آثاری با ارزش هنری بالاتر تولید کند یا خیر.»
او سپس به ارزیابی مزیتهای شیوه عکاسی دیجیتال پرداخت:«عکسی در بدو ابداع بسیار وابسته به فیزیک و شیمی بود و به همین دلیل تحولات علمی روی آن تاثیرات زیادی گذاشت اما قطعا بزرگترین تحول در این عکاسی، عکاسی دیجیتال بود. از نظر من بزرگترین امکانی که یک دوربین دیجیتال میدهد، این است که میتوانیم در لحظه عکسمان را ببینیم. مسئله بعدی اصلاح رنگ است. اگر بخواهیم به شکل حرفهای اصلاح رنگ روی فیلم عکاسی انجام دهیم، مستلزم داشتن گروه وسیعی از فیلترها هستیم اما در دوربینهای دیجیتال بهتر و ارزانتر میتوانیم این امکان را داشته باشیم.»
غفوری افزود:«موضوع دیگر امکان اعمال فیلترهاست. در گذشته اگر قرار بود به جای دوری بروید که حساسیتهای خاصی داشتید باید طیف وسیعی از فیلترها را همراه میبردید درحالی که در دوربینهای دیجیتال بعضی از این فیلترها در دوربین و برخی هم در کامپیوترها قرار دارد. مزیت دیگر، امکان تغییر ایزو در عکسهای پیاپی است. بحث دیگر امکان آرشیو کردن عکسهاست که با سیستم نگاتیو چندان کار راحتی نبود اما در سیستم دیجیتال میتوان آرشیوهای بهتری انجام داد. بحث بعدی دوربین دیجیتال، امکانات بعد از عکاسی است مثلا کیفیت ارائه آثار و چاپ کارها در مقایسه با ۱۰ سال گذشته با مراتب بالا رفته است.»
در ادامه غفوری عکسهایی از خود را که با دوربینهای آنالوگ و بعدا دیجیتال تصویربرداری شده بود نشان داد و پس از آن جاوید رمضان زاده سخن گفت:«بسیاری از دوسالانههای ما خالی از مطالعات نظری و بحث و گفتگو هستند و بنظرم این نشستها از اتفاقهایی که در سالنهای نمایشگاهها میافتد خیلی مهمتر است.»
او عنوان کرد:«تفاوتی که امسال در این گردهمایی داریم برسر اولویت و ارزشگذاری عکاسی هنری نسبت به دیگر ژانرهای عکاسی است. امیدوارم در آینده سمت و سوی مسیر ما بیرون از حد جزمیتها، امکان گفتگو در این رسانه وجود داشته باشد و بتوانیم به مفهوم هنر اهمیت دهیم چون هنر، مفهوم بزرگی است که در ذیل آن مدیاها قرار میگیرند. مدیاها وسیله هستند و وقتی تبدیل به هدف شوند میتوانند بسیار مخرب شوند و جزمیتهایی را شکل دهند که ما معمولا در بستر اجتماعی خودمان با آن روبرو هستیم. در دورهای که ما زندگی میکنیم تحول اجتماعی و عبور از این جزمیتها بسیار مهم شده است گرچه زمان آن بسیار کوتاه است و میتواند تنشزا باشد.»
او ضمن نشان دادن عکسهایش گفت:«رویکرد من به هنر نسبت به مدیا اولویت دارد. در طی سالهای ۹۰ روند جریان تفکر هنری به سمت شکستن مدیاها و گسترش و تکثر بود. برهمان معنا به خاطر درگیریهای من در مورد مدیاهای مختلف همیشه این احساس را داشتم که ذات نظری مدیا را چگونه میتوان منهدم کرد و این امکان که به فرمهای مختلف میتوان وارد یک اثر شد و تجربه زیبایی شناسی حاصل کرد، چگونه شکل میگیرد؟ مجموعه عکسهای من تلاشی برای از بین بردن مولفی واحد در تولید یک اثر هنری بوده است. این مجموعه زمانی که در حضور یک مخاطب قرار میگیرد، توان ندارد سیر خود را نشان دهد اما برای کسانی که تولید اثر کرده است، اهمیت دارد. هر قطعه چندین تولیدکننده دارد و مولف در اینجا حذف شده است.»
تورج خامنه زاد هم در بخش دیگری از این نشست ابراز کرد:«من هم فکر میکنم این نشستها یکی از بخشهای مهم دوسالانه است و این جلسات میتواند موثر باشد.»
او با نشان دادن مجموعه «واقعیت جانبی» گفت:«پدر من اهل زورخانه بود و دوستان زیادی در کشتی داشت. آنها کسانی هستند که الان خانه نشین شدهاند و کسی سراغشان نمیرود. به همین دلیل به سراغشان رفتم و فکر کردم چگونه میشود این افراد را که زمانی مدال داشتند، بالای سکو بودند و حالا کسی به آنها توجهی ندارد، نشان داد. کار سه لایه داشت، لایه اول از آلبومهای خود همین افراد بود که عکسهایشان را جمع آوری و اسکن کردم، لایه دوم عکاسی این افراد در آتلیه بود و لایه سوم، مدال افراد است. بنظرم در واقعیت این آدمها با خاطرات و مدالهایشان گره خورده بودند و آنچه اهمیت نداشت خود این آدمها بودند اما من سعی کردم احترام به آنها را در این مجموعه نشان دهم. شما با تغییر زاویه میتوانید چهره و گذشته افراد را ببینید.»
علی فاطمی هم در ادامه نشست گفت:«در واقع تکنولوژی هنری به تنهایی نمیتواند هنری را خلق کند. در واقع هنرمند است که از ابزار استفاده میکند و هنر را بوجود میآورد ولی داشتن تکنولوژی بالا میتواند به او این امکان را بدهد که در شرایط مختلف از ابزارها استفاده کند. اگر یک هنرمند تکنولوژی را بشناسند میتواند مفهومی را که در ذهنش دارد بهتر نشان دهد، مهم نیست از یک موبایل یا دوربین گران قیمت استفاده میکنید، مسئله این است که هنرمند ابزار خود را بشناسد.»