#در_چنین_روزی برابر با ۲۴ فوریه سال ۱۹۶۶ کیویچی ساوادا/ Kyoichi Sawada عکاس ژاپنی یونایتدپرس اینترنشنال/UPI هنگام پوشش جنگ ویتنام، عکسی از پیکر یک سرباز ویت کنگ را که با طناب به پشت یک خودروی زرهی آمریکایی بسته شده بود و روی زمین به سمت محل دفن کشیده می‌شد، ثبت کرد.
عکس «مرگ غبارآلود»، جایزه عکس برتر سال مسابقه عکس مطبوعاتی جهان/ World Press Photo را در سال ۱۹۶۶ از آن خود کرد و نامزد دریافت جایزه پولیتزر/ Pulitzer Prize عکاسی در سال ۱۹۶۶ شد.
سربازان آمریکایی و استرالیایی ۲۳ و ۲۴ فوریه سال۱۹۶۶ با ارتش ویت کنگ و ویتنام شمالی جنگیدند. این نبرد در طی عملیات Rolling Stone ،که یک عملیات امنیتی بزرگ آمریکایی برای محافظت از مهندسان ساخت جاده ای استراتژیک بود، در نزدیکی Tan Binh در ۳۰ کیلومتری شمال غربی پایگاه هوایی Bien Hoa رخ داد.
صبح روز ۲۴ فوریه مشخص شد که ارتش ویت کنگ و ویتنام شمالی متحمل خسارات زیادی شده اند و نزدیک به ۵۰۰ نفر از نیروهای آنها کشته شدند، در حالی که تلفات آمریکایی‌ها و استرالیایی‌ها با ۱۱ کشته و ۷۴ زخمی به تناسب، اندک‌تر بود.
این عکس بی تفاوتی نسبت به وحشیگری در جنگ را نشان می دهد که نشانه‌ی بسیاری از کسانی است که مدت زیادی را در مناطق جنگی می گذرانند.
فراگیری و شهرت این عکس ضربه قابل توجه ای به احساسات و روحیه جنگ پسند برخی غرب‌نشینان و سایر جنگ‌طلبان در سرتاسر جهان زد. این عکس نه تنها توحّش جنگ، بلکه عقاید فراگیر آمریکایی‌ها درباره جنگ را به تصویر می‌کشد.
اگرچه «ساوادا» خشونت‌های زیادی را از نزدیک دیده و تجربه کرده بود، اما صحبت کردن درباره‌ی شکل و نوع هر یک از آنها برایش بسی دشوار بود.
همسر سابق او در جایی گفته بود: «او از جایزه‌ای که به عکس «مرگ غبار آلود» تعلق گرفت، به هیچ روی خوشحال نشد؛ زیرا این عکسِ دلخراش، حتی خود او را آشفته و ناراحت می‌کرد».
برخی مفسرین هنرهای تجسمی و کارشناسان امر در وصف و شرح عکس «مرگ غبارآلود» اظهار کرده‌اند: «برای عکسی که از حرکت گرفته شده است، منطبق شدن سوژه بر قانون یک سوم شگفت انگیز است. تعادل در جایگاه دو سربازی که به طور متقارن در عکس قرار گرفته اند یک هماهنگی در چشم بیننده ایجاد می کند. قرار گرفتن سوژه بر روی خط یک سوم، این عکس را تماشایی می کند و بیننده را به سمت عکس می کشاند. چشم بیننده عکس را از پایین به بالا سمت چپ دنبال می‌کند».
در نخستین مواجه‌ی بیننده با عکس، چشم به سمت پیکر سرباز، در پایین تصویر کشیده می شود و سپس به سمت کشش مورّبی که ناشی از تلاقی طناب و خطوط ایجاد شده روی شن هاست، جذب می‌شود. از آنجا نگاه بیننده به سمت چپ کادر کشیده می شود، جایی که سرباز آمریکایی با دست جلوی دهان خود را گرفته است و از آنجا چشم نوری را در کنتراست شدید دنبال می‌کند که بواسطه خورشید و سایه های تشکیل شده توسط آن ایجاد شده است.
این عکس در یک ساختار دایره‌ای نور، بر پوزخند سرباز و کشیده شدن پیکر تاکید می کند. دایره ای که با سایه‌ی برگها متعادل شده است و تمرکز را به سمت نور می کشاند. کارکرد این دایره ضمنی، مورد توجه قرار دادن سرباز و تانک است، در حالی که پیکر ویت کنگ روی زمین کشیده می‌شود.
در زمان گرفتن این عکس، آمریکا نیروهای خود را در ویتنام افزایش داده بود، جنگی که به نظر غیر ضروری و وحشیانه آغاز شده بود.
بعلاوه ، اتحاد جماهیر شوروی هم به کمونیستها در ویتنام شمالی، برای پیروزی بر ایالات متحده فشار می آورد. پوزخند غرور آمیز سرباز سمت راست و دست سرباز سمت چپ که گویی جلوی تهوّع خود را گرفته است به استعاره تصویری عکس کمک می‌کند و احساس اکثر مردم جهان و ایالات متحده را نسبت به جنگ حکایت می‌کند.
نیمی فکر می‌کردند که جنگ بیرحمانه و غیر ضروری است و نیمی دیگر می‌خواستند کمونیسم را شکست دهند و ثابت کنند که دموکراسی همیشه پیروز خواهد شد.
کیویچی ساوادا سال ۱۹۳۶ در شهر Aomori کشور ژاپن به دنیا آمد. با اوج گرفتن جنگ ویتنام، ساوادا ، به طور مکرّر، از UPI درخواست انتقال به منطقه هندوچین را کرد، اما هر بار به دلیل اینکه جنگ “درگیری آمریکایی‌ها” است، ردّ می‌شود.
او در فوریه سال ۱۹۶۵ از تعطیلات خود برای رفتن به ویتنام و عکاسی از درگیرهای آنجا به عنوان یک پروژه شخصی استفاده کرد. او در همان سال عکسی از یک خانواده ویتنامی ثبت کرد که در حال عبور از رودخانه برای فرار از بمباران هواپیماهای آمریکایی بودند.
این عکس برنده جایزه عکس مطبوعات جهان ورلدپرس فتو، جایزه پولیتزر، جایزه باشگاه مطبوعات خارج از کشور و جایزه دستاورد دوربین ایالات متحده شد.
عکس های او مدیران آژانس خبری UPI را متقاعد کرد تا او را به دفتر خود در سایگون بفرستند.
در مارس سال ۱۹۷۰ شروع به مستندسازی درگیری‌ها و وضعیت کشور کامبوج کرد. در اکتبر سال ۱۹۷۰، ساوادا و مدیر دفتر UPI با لباس غیرنظامی و غیرمسلّح، در یک حمله غافلگیرانه توسط سربازان ویت کنگ کشته می‌شوند.
«کیویچی ساوادا» در زمان به قتل رسیدن در مسیر عکاسی و مستندسازی تنها ۳۴ سال داشت.
ترجمه و تنظیم: اعظم حشمتی
————————————————————————————————————————–
برای مشاهده دیگر عکس های مشهور و جریان ساز در تاریخ عکاسی می توانید هشتگ #در_چنین_روزی را در سایت پایگاه عکس چیلیک و صفحه این رسانه در شبکه اجتماعی تلگرام، اینستاگرام و توئیتر دنبال کنید/.
