نمایشگاه گروهی عکس نوشت در حالی به پایان هفته رسید که دیدارهای هر روزه از این نمایشگاه گروهی که با توامان با ارایه عکس و متن برگزار شده، همچنان ادامه دارد.
در آغاز این نمایشگاه که دستاورد برنامه ریزی و آموزشی پایگاه عکس چیلیک است ، مقدمه ای به قلم کیارنگ علایی تعریفی اصولی و کارکردی اساسی را برای مخاطب به شرح گذاشته است.
متن ارایه شده از سوی این عکاس و مترجم به این شرح آمده است:
نخستین تجربه های جدی هر حوزه ای، آن گاه که در مقیاسی قابل قبول عرضه می شود نوعی راه رفتن بر لبه تیغ است چرا که نه پیش از خود، آزمونی قطعی داشته و نه چشم انداز واضحی برای این محصول تازه عرضه شده دارد.
نوشتن و صیقل دادن احساس های درونی و بکر بواسطه اعجاز کلمات و آن گاه یافتن زنجیری مشترک میان عناصری که در جایی به صورت خط، نقطه ، سطح وسایه روشن ظاهر شده اند و در جایی دیگر قوه تخیل را برای زمینه سازی ایماژ برمی انگیزانند، کاری اگرچه لذت بخش اما بسیار دشوار است.
سختی ماجرا آن جا است که هم نشینی دو هنر ادبیات و عکاسی پیش از هر چیز کلیشه های رایج و متداول این امتزاج را به یاد مخاطب می آورد: یعنی گزاره و عکس خبری. بدیهی است که آن چه به عنوان عمومی می توان به نسبت عکاسی و ادبیات نسبت داد، شکلی از ارائه اطلاعات «فراعکس»ی به کمک نوشتن کپشن، کات لاین، اینترودیوس، یا در شکل ذهنی تر و تفسیرپذیرتر خود «استیتمنت» بوده است که بخش قابل توجهی از این هم نشینی نیز در اختیار رسالت مطبوعاتی و لباسی بوده که خبر بر تن عکس کرده است.
حال ما با سویه ای دیگر از این همسایگی مواجهیم. سویه ای که اگرچه مثل هر پدیده نوظهور دیگر ، با موجی از هیجان و تبلیغات و برده گی ویترین های فانتزی روبرو بوده و در سالیان اخیر، ده ها کتاب «عکس و متن» زیر پرچم عنوان عکس نوشت منتشر شده که هدفی جز منفعت اقتصادی نداشته اند و در آن نه حرمت عکس رعایت شده و نه حوزه عکس نوشت به شکلی وجیه نمود پیدا کرده است، اما تلاش هایی نیز – اگرچه کم صدا – در گوشه و کنار ایران صورت گرفته که از سر دغدغه و کاوش علمی به این هم نشینی نگاه کرده است.
نمایشگاه گروهی «عکس نوشت» که توسط پایگاه عکس چیلیک برگزار می شود، نمونه ای از این تلاش ها است که خصیصه مهم آن، کار گروهی، هدفمند، و توامان برخوردار از دو وجه نظری/عملی است که می کوشد ضمن معرفی توانمندی های عکس نوشت، محصول نهایی را – که دیگر نه عکس است و نه ادبیات- به یک رسانه ارتباطی خلاق بدل کند تا نشانه های نهفته در عکس بواسطه عنصر روایت از یک بازنمایی صرف واقعیت خارج شده و به اثر جدیدی بدل شوند تا بیان گری شخصی هنرمند را از رسانه عینیت بخشند.
در این بیان گری، تخیل نویسنده به مرزهایی از نمود واقعیت – عکس – رسوخ می کند که در آن، شخصیت، ناپایداری، تعلیق، گره و گشایش به عنوان عناصری در شکل گیری درام داستانی متجلی شوند و روایت، شکلی از ساختارشکنی را به خود بگیرد. نتیجه چنین رفتاری رسیدن به یک دریافت و تفاهم است که در ساده ترین حالت خود بیان گر همانندی ذهنی بین ما و عکس است تا جهان عکس را از بازنمایی واقعیت – عینی یا ذهنی – فراتر برده، صداهای داخل عکس را نیز بشنویم، و به جای لحظه مسکون داخل عکس، به جریان و تداوم زندگی در بستر عکس فکر کنیم.
اگر ادبیات را به زعم ویکتور شکلوفسکی ابزار نوکردن ادراک، از طریق افشا و آشکار سازی امور قراردادی زندگی بدانیم، آن گاه باید گفت نوشتن، رفتاری است که عموما از پس یک برانگیختی روحی ایجاد می شود، اینجا عکس ها عامل آن برنگیختگی اند تا اتمسفر ساکن شده خود را در زمان و مکان و بعدی مشخص، توسعه دهند و به روابط میان آدم های عکس، و ارتباط های موجود – از دیدگاه نویسنده – اشاره کنند.
خواست ها و گرایش های عاطفی آدم های داخل عکس رمزگشایی شود، تضادها، کشمکش ها و رویارویی اشخاص یا یکدیگر برای رسیدن به نیات خاص خود مطرح شود و کامیابی یا شکست، سرانجام آن ها را شکل دهد.
در نهایت این که عکس نوشت می کوشد گستره ای از رخدادها را از دل لحظه یخ زده عکس بیرون بکشد، آن را به امری برساخته بدل کند، و در نهایت پیرنگ هایی را ایجاد کند که مستقل از عکس، طرح ذهنی مولف خود را نمایش می دهند.
بدیهی است که در این جریان، باید مولف عکس نوشت به سطحی از آشنابوده گی دست یابد، تا پیرنگ او چیزی جدا از عکس نباشد.
کیارنگ علایی
منبع: پایگاه عکس چیلیک
۱۰ دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
با سلام
جناب آقای علایی عزیز از شما بابت ارایه این متن سپاسگزارم.
به خوبی به نگاه و خواست ما پی برده، اشاره و موشکافانه آن را تحلیل و بررسی کردید.
در واقع هدف ما حرکت از نشانه های دیداری به نشانه های تصویری بود که بتوانیم مخاطب را با اندیشه خود همسو کنیم و این بار مخاطب را بجای درگیری با فرم و رنگ و … ذهن او را درگیر رمزهای پنهانی در لایه های درونی عکس بکینم و با استفاده از تکنیک ادبیات و نوشتن، آنها را با بیان شخصی خود آشنا کنیم.
با سپاس
مثل همیشه حرفهای گرم و دلنشین… ممنونم ازتون آقای اعلایی .. بخاطر نگاه پر از معنی و محبتتون به عکس نوشت
بسیار مایه ی افتخار است که قلم زیبا و قابل تامل اقای کیارنگ علایی بر نمایشگاه ما وارد شده است.
تک تک کلمات و حرفای ایشون جای تامل دارد.
ممنونم از ایشون بخاطر وقتی که گذاشتند.
این افتخار نصیب عکس نوشت شده که شروع دیدار از نمایشگاه با متنی مبتنی بر شاخص های علمی باشد و تاثیر گذاری آن را تکمیل کند. از آقای علایی برای این که با نوشته خود دیدن درست نمایشگاه را می آموزند تشکر می کنم.
این متن در کنار راهنمایی مخاطب برای بهتر دیدن و درک کردن عکس ها و متن ها، به صاحبان اثر نیز می آموزد که چگونه نگاه و ارائه خود را ارتقا دهند.
متشکرم
انجام هرکاری برای بار اول سختی های خودش را دارد، و تغییر و ایجاد تغییر در روند های شایع و رایج ، همیشه با مخالفت ها و سختی هایی همراه است. ممنونم از آقای علایی که در این مسیر همراه #عکس_نوشت شدند.
باعث بسی افتخار است که عکاس مینیمالیست ایرانی و مترجم چیره دست و واقفی چون جناب علایی علیرغم مشغله زیاد که در حال آماده شدن برای نمایشگاه انفرادی خود در خارج از کشور بودند، زحمت کشیده و برای نمایشگاه گروهی #عکس_نوشت ، متنی را قلم زدند.
ایشان از زمان و دانش خود خرج کرده و متن اول نمایشگاه جمعی از عکاسان پایگاه عکس چیلیک را نوشتند تا میهمان و عکاس و علاقمند و دانشجو و هر نگاهی با تعریف و تشریح ایشان درک کند که به کدام وادی عکس پا گذاشته است.
جایی که قرار نیست تک عکس ببیند و یا مجموعه عکس ها را به تماشا بنشیند.
متنی که باعث بهتر هضم کردن و فهمیده شدن هر بخش از نمونه آثار هر عکاس صاحب اثر در نمایشگاه ما توسط مخاطب می شد.
ایشان چقدر خوب به سختی هم نشینی دو هنر ادبیات و عکاسی اشاره کردند و چه ظریف از نیاز این هر دو پیامبر کلمات و تصاویر برای همگان سرودند.
متشکریم جناب آقای علایی.
ممنون از متن پُرمغز و تامل برانگیزتون.
متنی که هر بار سری به نمایشگاه زدم مُرورش کردم و با هر بار مطالعه نکته ای تازه در آن یافتم.
چقدر شیوا و روان ، تعریف و کارکرد این نوع ارایه و حرکت عکاسانه رو توصیف کردید
سپاس فراوان از شما عزیز بزرگوار
مقدمه نمایشگاه دربر دارنده نکات آموزشی ارزشمندی است، از یک سو به بیننده کمک می کند تا با زوایای گوناگون این مقوله آشنا شود و آثار را بهتر مورد ارزیابی قرار دهد.
از سوی دیگر نکات و تعاریف ارایه شده برای تداوم مسیر و رشد عکاسان نمایشگاه، بسیار راهگشا است.
از جناب آقای کیارنگ علایی برای حمایت و لطفشان بسیار سپاسگزارم.
آخرین روز نمایشگاه “عکس نوشت” فرا رسید، پس از مطالعه مکرر مقدمه نمایشگاه باز به دنبال فهم و درک عمیق تری از سبک هستم.
از زمانی که وارد حرفه عکاسی شدم مسیرهای زیادی در پیش رو داشتم ولی قادر به تصمیم گیری نبودم تااینکه با برگزاری این نمایشگاه و مطالعه مقدمه شما و… چراغ مسیری که باید در آن قدم بردارم روشن شد.
از تمامی عوامل سپاس گزارم.
متشکرم از جناب علایی برای ارایه متنی پرمحتوا و فنی
قطعا خواندن متن مقدمه ی نمایشگاه , برای تمام بازدید کنندگان مفید واقع شده است .