نشست تخصصی « مروری بر ده سال برگزاری روز عکس تاریخی در ایران » همراه با جلسه پرسش و پاسخ با مسئولان کاخ گلستان پیرامون مسائل مربوط به آلبوم خانه و عکس ها در مرکز ملی یونسکو در تهران برگزار می شود.
پس از حدود دو سال بررسی و آشنایی با مسائل و مشکلات آرشیوها، در سال ۱۳۸۶ با این نگرش که عکسهای تاریخی موجود در کشور به عنوان میراث ملی: اثر تاریخی (شیء ) و حامل اطلاعات تاریخی(سند) دارای اهمیت بسیار هستند و حفاظت آنها ازعوامل تخریب‌کننده و ارائه‌ی اطلاعات ضبط‌شده در آن و ارائه به خواستاران که به‌طور عمده پژوهشگران رشته‌های مختلف و نسل‌های آینده،ضروری است و رعایت استانداردهای حفاظت بدنه فیزیکی آرشیوهای عکس، ساماندهی و طبقه‌بندی آنها، شرح نویسی، عنوان نویسی و تهیه نسخ پشتیبان، با دو هدف حفظ اطلاعات در متریال جدید برای انتقال به آینده و افزایش طول عمر این اطلاعات به بهترین شیوه و عالی‌ترین کیفیت ممکن، نشست‌هایی در پژوهشکده‌ی مرکز اسناد و کتابخانه ملی با حضور افراد زیر برگزار شد:
دکتر پروین ثقه‌الاسلام مدیر کاخ گلستان، دکتر محمدحسن سمسار ، زنده یاد دکتر شهریار عدل ، دکترمحمد ستاری ، رضا فراستی ، مهندس فرزام ، حسین چنعانی ، محمدرضا طهماسب پور ، سیدجواد هستی ، داوود صادق سا ، فاطمه سرائیان ، آرمان استپانیان ، بهمن بیانی ، رزیتا میری ، نسرین ترابی و نمایندگانی از سازمان اسناد کتابخانه ملی و کتابخانه ملک و کتابخانه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و آرشیوداران خصوصی با موافقت رئیس وقت پژوهشکده‌ی مرکز اسناد ملی ایران ،(زنده یاد دکتر محسن جعفری‌مذهب) نشست‌هایی با متخصصین تاریخ عکاسی ایران ، انجام شد، که نتیجه‌ی آن اعلام روز ۲۵ آذر، به عنوان «روز عکس تاریخی ایران» برای بهتر پرداختن به دغدغه‌های متخصصین بود.
در ۲۴ بهمن سال ۱۳۸۶پیش همایشی با عنوان «صدوشصت وپنجمین سال حضور عکاسی در ایران» در کتابخانه ملی انجام گرفت.
دبیر علمی همایش نسرین ترابی و دبیر اجرایی زنده یاد دکتر محسن جعفری‌مذهب رئیس پژوهشکده مرکز اسناد ملی بودند.
در این مراسم دکتر محمد ستاری، رضا فراستی، زنده یاد دکتر شهریار عدل، عبدالله انوار سخنرانی‌هایی ایراد کردند. فیلم خاطرات روی شیشه مهرداد زاهدیان در انتهای برنامه پخش شد. نمایشگاه پوسترهای مربوط به نمایشگاه‌های تاریخ عکاسی برگزار شده در موزه عکسخانه شهر، نمایشگاه کتاب‌های عکاسی و نسخه‌های قدیمی در محل کتابخانه ملی برگزار شد.
بنا به دلایلی پس از مراسم همه ارتباطات قطع شد. در آذر ماه سال۱۳۸۷، پس از تماسی که از سوی سایت اینترنتی عکاسی دات کام با نسرین ترابی گرفته شد و مصاحبه‌ی کوتاهی در رابطه با علل عدم برگزاری روز عکس تاریخی در تاریخ اعلام‌شده، انجام گرفت.
در گفتگویی که با مژگان طریقی رییس وقت موزه عکسخانه شهر داشتیم تلاش کردیم ، نگذاریم موضوع به دست فراموشی سپرده شود.
پس در ۲۵ آذر سال‌های: ۱۳۸۷- ۱۳۸۸-۱۳۸۹-۱۳۹۰-۱۳۹۱-۱۳۹۲ نمایشگاه ها و نشست‌هایی را در این موزه ترتیب دادیم: ۱۳۸۷ عکس های دهه۲۰ تا۳۰ حرم حضرت عبدالعظیم ، ۱۳۸۸-۱۴عکاس دوره قاجار، ۱۳۸۹درآیگاه خورشید حکایتی تصویری از وادی طوس از مجموعه نسرین ترابی با سخنرانی دکتر ستاری و حسین چنعانی ،۱۳۹۰ نمایشگاه مشاهیر قاجار عکس های آنتوان سوریوگین از مجموعه شهرام و اشکان امینیان و ۱۳۹۱منتخبی از عکس های گل محمد جامجو.
در سال ۱۳۹۲ با هماهنگی‌های به‌عمل‌آمده با سازمان میراث فرهنگی، مرکز اسناد وزارت خارجه، موزه عکسخانه شهر، موسسه تاریخ معاصر، انجمن مجموعه‌داران، پژوهشکده مرکز اسناد ملی ایران و آستان قدس رضوی، از ۲۳ تا ۲۷ آذر ۱۳۹۲ هفته‌ی عکس تاریخی برگزار شد.
دو نمایشگاه عکس اصل از دوران قاجار توسط کمیته تخصصی عکسهای تاریخی انجمن مجموعه و نمایشگاه عکسهای منحصر به‌فرد دوره قاجار از آرشیو اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی در ساختمان معاونت روابط عمومی میراث فرهنگی برقرار و نمایشگاه کتاب وزارت خارجه و ناشران مختلف در سازمان میراث فرهنگی.
۲۶آذر در سالن اجتماعات میراث فرهنگی با سخنرانی های دکتر عارف نیا و دکتر دامن‌پاک جامی سخنانی در رابطه با مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت خارجه،ایراد کردند همچنین مهندس بهشتی مشاور مدیرکل میراث فرهنگی در رابطه با نقش عکسهای تاریخی و لزوم توجه به آنها، فراستی مدیر اطلاع‌رسانی و سرپرست امور اجرایی معاونت پژوهش موسسه تاریخ معاصر آرشیو آن موسسه و راهکارهای تازه برای ساماندهی آرشیوهای عکس و مهندس لطفی رئیس انجمن ملی مجموعه‌داران مشکلات مجموعه‌داری ایراد کردند و دکتر مسجد جامعی رئیس محترم شورای شهر تهران، رونمایی از کتاب تازه چاپ‌شده‌ی سیمای تهران دکتر محمدحسن سمسار و اهدای لوح‌های تقدیر به پیشکسوتان تاریخ عکاسی ایران دکتر سمسار ، دکتر محمد ستاری، سید جواد هستی و ملک عراقی و نسرین ترابی.
نشست تخصصی۲۷ آذر در سالن کنفرانس ساختمان گنجینه اسناد ملی مراسمی با سخنرانی رضا فراستی مسائل عمده و مشترک آرشیوهای عکس و لزوم هم‌آیی متخصصین و متصدیان آرشیوهای عکس برای ردوبدل کردن اطلاعات و همکاری‌های بینا آرشیوی،کامران نجف زاده از انجمن مجموعه‌داران، مقدمه‌ای بر شناسایی و حفاظت عکسهای تاریخی دکتر داوود صادق سا،سخنانی در ارتباط با توجه ویژه به مشکلات اسکنرها در نسخه‌برداری از نسخ و عکسهای قدیمی وسید جواد هستی، از نحوه‌ی کار ساماندهی بیست ساله‌ی آلبومخانه کاخ گلستان صورت گرفت.
در آذر۲۵سال ۱۳۹۳ در مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، نشستی در سالن مجامع مرکز آموزش و پژوهش‌های وزارت خارجه انجام شد.
دکتر سعیدآبادی و دکتر سرمدی، دکتر دامن‌پاک جامی، محمد بهشتی، اکبر عالمی در ارتباط با نقش اسنادی عکس سخنرانی‌هایی کردند و در انتها نمایشگاه عکسهای نویافته‌ی این مرکز به همراه مجموعه عکس نفیس تابه‌حال دیده نشده دوره‌ی قاجار موزه عکسخانه شهر ، برای اولین بار به نمایش گذاشته شد.
۱۱ اسفند ۱۳۹۴ رونمایی از عکسهای گرفته‌شده در مسیر ساخت راه‌آهن سراسری توسط مهندسین دانمارکی شرکت کامپساکس۱۹۳۰در سالن مجامع مرکز آموزش و پژوهش وزارت خارجه با حضور سفیر دانمارک، رئیس دپارتمان راه‌سازی شرکت کووی، دکتر دامن‌پاک جامی معاونت پژوهشی مرکز آموزش و پژوهش و بیات سفیر وقت ایران در دانمارک محیط طباطبایی از میراث فرهنگی سخنرانی‌هایی انجام دادند.
در سال ۱۳۹۵ نمایشگاه و سخنرانی دکتر سمسار آلبوم خانه کاخ گلستان ، منوچهر ملک قاسمی درباره‌ی ملک قاسم میرزا، زنده یاد دکتر محسن جعفری‌مذهب، ایتالیایی‌ها در ایران، مژگان طریقی در مورد عکاسان ایتالیایی در ایران لوئیجی مونتابونه و نسرین ترابی در مورد آنتونیو جینوزی در سالن همایش‌های یونسکو در تهران برگزار شد.
در سال۱۳۹۶ سخنرانی و رونمایی از داگروتیپ ایرانی موزه‌ی اورسی پاریس توسط دکتر نیلوفر منیعی، آنتونیو جینوزی توسط پاسکواله دوریا، داگروتیپ های ایرانی دکتر ستاری و یاد همراهان خانم دکتر جعفری مذهب، مژگان طریقی و نسرین ترابی در سالن همایش های یونسکو در تهران و نشست عکاسی زیارتی در مشهد مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی برگزار شد. در بهمن‌ماه ۱۳۹۶ نامه‌ای از طرف دبیر کل یونسکو در ایران طی نامه‌ای به شورای فرهنگ عمومی پیشنهاد نامگذاری روز ۲۵ از سوی سایت بررسی‌های تاریخ عکاسی ایران ( نسرین ترابی – مژگان طریقی ) پیشنهاد داده شد.
در سطح جهانی روز۲۷ اکتبر(چهارم آبان) روز جهانی میراث اسناد دیداری–شنیداری از سوی یونسکو اعلام‌شده و هنوز در هیچ‌کدام از کشورهای جهان روز ویژه‌ی عکسهای تاریخی نیست پاسخ شورا این بود که“ با توجه به نامگذاری ۱۹ اردی بهشت به عنوان روز اسناد ملی و میراث مکتوب روز عکس تاریخی به تصویب نرسید.“
ما همچنان بر نامگذاری این روز اصرار داریم و امیدوار هستیم با پیگیری‌های بیشتر این مهم انجام شود .
نسرین ترابی – مژگان طریقی
آذر ماه ۱۳۹۷
منبع: پایگاه عکس چیلیک
