موزه و نمایشگاه " عکسخانه شهر " با همکاری " نشریه الکترونیکی انسان شناسی و فرهنگ "، روز پنج شنبه مورخه ۱۲/۱۲/۱۳۸۹، به بهانه نمایشگاه " ایران از منظر کارت پستال های تاریخی " از مجموعه خصوصی مهرداد اسکویی، نشست تخصصی پیرامون این حوزه تحقیقی برگزار نمود.
به گزارش " پایگاه عکس چیلیک " به نقل از موزه عکسخانه شهر، در این نشست دکتر ناصر فکوهی (استاد دانشگاه و مدیر انسان شناسی و فرهنگ)، دکتر شهرام امینیان (پژوهشگر و محقق تاریخ)، مهرداد اسکویی(عکاس و مستند ساز) و مژگان طریقی(مدیر موزه عکسخانه شهر) هر یک از منظری خاص به صحبت درباره کارت پستال های تاریخی پرداختند.
ناصر فکوهی کارت پستال ها را از زمان شروع شکل گیری آنها، یعنی انقلاب صنعتی تا عصر حاضر و انقلاب اطلاعاتی، با توجه به دو محور خودمداری و بیگانه گرایی مورد بررسی و تدقیق قرار داد.
او ابتدا با تعریف خودمداری و بیگانه گرایی در انسان شناسی، کارت پستال ها را به عنوان یک وسیله ارتباطی محض به یک بازنمود و بازنمایی مفهومی تبدیل شود و خودمداری و بیگانه گرایی به شکل بارزی خود را در سیستم کارت پستال نشان می دهد، معرفی نمود.
دکتر فکوهی اذعان داشت که موقعیت مکانی بازدید از این کارت پستال های صد ساله ایران دیدگاه های مختلف و تفاسیر متفاوتی به لحاظ معناشناسانه و سمبولیک از آن را به دست می دهد. سیستم های نشانه شناسی، معنایی، ارتباط مجازی و… در حال تغییر دادن شکل اصلی ارتباط انسان ها هستند و از این پس روابط انسان ها بیشتر از آنکه فیزیکی باشد، غیرمادی-مجازی و الکترونیکی- است که از طریق روابط نشانه ای و تبدیل آن به رابطه اصلی میان انسان ها جایگزین روابط حسی و تجربی می شود.
شهرام امینیان به کارت پستال ها به عنوان یک رسانه تصویری و جنبه های قابل تأمل و استفاده از آنها به بحث پرداخت. وی ابتدا با دسته بندی مضامین گوناگون کارت پستال ها، آنها را به لحاظ ۱.بیان احساسات، طرز تفکر، شیوه پندار و… به دور از ترس از سانسور، ۲.اشاره به مسائل خاص آن دوران مثل وبا، قحطی، گرانی، طاعون، انقلاب ها و… که زمینه خاصی برای تحقیق و بررسی را فراهم می کنند.، ۳.نوع تمبرها و مُهرهایی که بر روی کارت پستال ها خورده اند بیانگر سیاست های مالی و واحد پولی کارت پستال هاست، ۴.رقابت کارت پستال با سینما و تلویزیون و سایر رسانه ها. با توجه به قدمت دیرینه کارت پستال، کاربرد راحت و ساده آن، امکان دسترسی آسان به کارت پستال نسبت به سایر رسانه ها، و… ارزشمند خواند و بر لزوم بررسی روشمند و استاندارد کارت پستال ها تأکید نمود.
مهرداد اسکویی تاریخچه ای کوتاه از کارت پستال در جهان و خاصه ایران را بیان کرد. او هدف از گردآوری کارت پستال های تاریخی ایران، طبقه بندی، نمایش و انتشار آنها، استفاده از داده های تاریخی و فرهنگی ارزشمند موجود در آنها و غنی ساختن آرشیو تصویری تاریخ ایران عنوان کرده و اظهار امیدواری کرد تا با جمع آوری مجموعه ای از کارت پستال ها و عکس های تاریخی ایران و داده های موجود در آنها، مضامین مختلفی را بتوان بررسی نمود. او با بیان مختصری از تاریخچه کارت پستال ها و نحوه استفاده از آنها، نمایش های باشکوه از موقعیت های مهم، کمدی، تراژدی، فضای افسون کننده کشتی ها، ماشین های پرنده، وقایع ورزشی و… که به عنوان وقایع تصویری ثبت می شدند،مکان های دوردست، بناها و مناظر مناطقی که مردم به صورت عادی قادر به دیدن آنها نبودند را عمده مضامین کارت پستال های تاریخی ایران برشمرد.
در سال ۱۹۸۳، نخستین سفارش از ایران برای تولید تمبر پستی ارائه شد و تأیید مظفرالدین شاه قاجار، گواهی بر این مدعی است. ورود عکاسان و عکاسی مستند به ایران، ثبت تصاویری از زندگی اقوام و خوانش زندگی ایرانیان، جاذبه ها، پوشش، ظواهر، فلک کردن، نوع مسکن، نحوه امرار معاش، معرفی مشاغل ایرانیان و… از جمله موضوعات و مضامین اولین کارت پستال هایی هستند که درباره ایران ثبت شدند.
مژگان طریقی پس از معرفی مختصری از موزه و نمایشگاه عکسخانه شهر و اهداف آن، به صحبت پیرامون کارت پستال های قاجار در ایران پرداخت.
او بیان این نکته که با اختراع عکاسی و تسریع پیشرفت آن، راهی برای دستیابی به اطلاعات بیشتر باز شد، ارزش فنی چاپ کارت پستال ها، در برگزیده شدن آنها به عنوان یکی از بهترین راه ها برای آگاهی بخشی به جامعه و عموم مردم دانست. وی بررسی کارت پستال های باقی مانده از دوران قاجار، رسالت تاریخی آنها (رجال سیاسی، روحانیت، انقلابات و…) را مشهود خواند و گفت: تا پیش از زمان قاجار، کارت پستال تنها به عنوان یک امر تزئینی استفاده می شده که هم وابسته و هم نمایانگر شرایط اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی دوران خود بوده اند.
لازم به ذکر است نمایشگاه عکس " ایران از منظر کارت پستال های تاریخی " تا پایان ماه جاری همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ تا ۱۳ و ۱۴ تا ۱۷ وجمعه ها از ساعت ۱۰ تا ۱۶ پذیرای علاقمندان و دوستداران به مجموعه های تاریخی است.
موزه عکسخانه شهر در تهران، میدان هفت تیر، خیابان بهارشیراز، بوستان بهار شیراز واقع شده است.
