عکاسی جزیی از گردشگری یا گردشگری جزیی از عکاسی!
صنعت جهانگردی اگر چه در حال حاضر یکی از سودمندترین صنایع در سطح جهان به شمار می رود ولی علیرغم تاکید و تذکر بسیاری از صاحبنظران بر لزوم توجه به آن ، متاسفانه هنوز جایگاه شایسته خود را در ایران نیافته است.
این صنعت چند وجهی که دارای ابعاد بسیار گسترده ای در زمینه های اقتصادی فرهنگی، سیاسی و … است. بویژه در میان عامه جامعه ، همچنان ناشناخته باقی مانده و بسیاری از افراد جامعه با توریست آشنایی ندارند. مسلماً در شناساندن این صنعت به مخاطبین و نیز اعمال آموزش های احتمالی بسیاری از عوامل و ابزار ها می توانند نقش آفرینی کنند و صد البته یکی از این ابزارها ، ابزار تصویر است.
در این یادداشت به نقش متقابل هنرعکاسی در آشنا کردن جامعه با صنعت گردشگری پرداخته ایم
امروزه گردشگری بویژه گردشگری هنری ، هنرگردی گستره جهانی یافته است، صفت گردشگری هنری یکی از استراتژی های توسعه هنرگردی برای ورود ارز ، ایجاد اشتغال و حمایت از رشد همه جانبه می باشد. سرزمین باستانی ایران از کهن ترین تمدنهای بشری محسوب می شود و در حال حاضر آثار هنر و معماری در بناهای تاریخی هویت شناخته شده مملکت ماست.
در این بین استان همدان را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمره استثنائی ترین شهرهای ایران به شمار آورد ؛ شکوه تمدن ، معماری بومی و سرشار از زیبایی آن را در شمار نمونه های کم نظیر دیدنی های جهان درآورده است. از این رو در اینجا سوال این است که پتانسیلها و محدودیت های توسعه گردشگری هنری کدام است و چه راهبردها و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری هنری که منجر به جذب گردشگران داخلی و خارجی می شود وجود دارد با توجه به اینکه کشورایران یکی ازکشورهای درحال توسعه و پرجاذبه هنری درخاورمیانه می باشد لذا بدیهی است که توسعه گردشگری به طور اعم درکشور ما مورد توجه قرار گیرد توسعه هنر عکاسی و توسعه گردشگری دوعامل مرتبط با یکدیگرند که توسعه هرکدامشان تاثیری مثبت بردیگری دارد
نکته لازم به توضیح آنکه در تعیین یک ابزار، هنر عکاسی ، تاثیرگذار در آموزش و گسترش هر وجه از وجوه جهانگردی – یا دیگر موارد – قصد بزرگ نمایی اغراق آمیز در توانایی های عکاسی و کم اثر جلوه دادن دیگر جنبه های مؤثر در این آموزش مطرح نبوده است. بلکه هدف این بوده است تا بگوییم چنانچه عکاسی را بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در گسترش و آموزش فرهنگ پذیرش جهانگرد و گردشگر مورد استفاده قرار دهیم، می توان از میان ابزارهای متنوع آن ، یک یا چند ابزار را که تناسب بیشتری با خواست های ما دارند، معرفی و مورد استفاده قرار داد.
عکاسی محصول قرن بیستم و انقلاب صنعتی به عنوان ابزاری برای گذراندن اوقات فراغت انسان اسیر در سیطره ماشینیسم پا به عرصه گذارد اما در مراحل تکامل خود ضمن حفظ توانایی سرگرمی بخش و تفریحی خود به وسیله ای برای فرهنگسازی و ایجاد تحول در افکار عمومی و یکی از مطبوع ترین ساز و کارهای سیطره و تبلیغ تبدیل شد.
بر این اساس عکاسی و تولیدات مستند می توانند ضمن ایجاد فرصتی برای مطالعه جوامع مختلف از لحاظ مردم شناسی و جامعه شناسی، جاذبه های فرهنگی، تاریخی و گردشگری این جوامع را معرفی کرده و نقش مهمی در توسعه گردشگری داشته باشند.
اقتصاد هنر به یکی از مهم‌ترین بحث‌های محافل اهل هنر و اندیشمند تبدیل شده است؛ که همین راه را برای گردشگری تاریخی و فرهنگی می‌گشاید و آن را با هویت تاریخی ایران مرتبط می‌کند.. همدان اگرچه در طول تاریخ خود به سبک تهران، اصفهان و تبریز مکتب هنر درباری در خود نداشته اما مردم هنردوست آن سبک و شیوه ویژه‌ای برای خود در هنر ایرانی در پیش گرفتند و مکتب نو را رقم زدند ؛ هنرمندانی که هویت‌جویی همواره بخشی از هنرشان بوده است هنوز هم کارشان هویت‌جویانه و جست‌وجوگرانه است.
بنظر می رسد ما نتوانسته‌ایم به اندازه کافی محصولات فرهنگی تولید کنیم و در اختیار مردم قرار دهیم که غنای روحی و فکری مطلوب را داشته باشد. این موضوعات برعهده فعالان حوزه فرهنگی است که باید حوزه‌ای مطلوب باشد. حوزه مطلوب نیز حوزه‌ای است که باید تمام محصولات هنر به‌طور جداگانه مورد مطالعه قرار گیرد. اما متاسفانه می‌بینیم که هیچ مطالعه‌ای در این حوزه انجام نمی‌شود.
هنر عکاسی بصورت مستقیم و غیرمستقیم ضمن نمایش مفاهیم زیبایی شناختی و معرفی جاذبه های فرهنگی، تاریخی و گردشگری جوامع مختلف، می تواند نقش مهم و موثری در توسعه و رونق صنعت گردشگری داشته باشد.
درباره نقش عکاسی در توسعه صنعت گردشگری باید گفت این موضوع در حوزه گردشگری هنر جای دارد و تولیدات عکاسی و مستند به عنوان ابزار تبلیغاتی می توانند در جذب گردشگر نقش موثری داشته باشند.
عکس در میان پل های ارتباط جمعی ابزار مهمی برای اطلاع رسانی و تبلیغات است و گروه های مختلف سنی می توانند به این ابزار دسترسی داشته باشند. عکس ابزاری قدرتمند است که می تواند به صورت غیرمستقیم بسیاری از مباحث و آموزه های فرهنگی را به مخاطبان آموزش دهد و بوسیله آن می توان جاذبه های گردشگری را بر حسب شرایط سنی و جنسی به مخاطبان معرفی کنیم.
معرفی جاذبه های گردشگری باید با هدف، برنامه و ابزاری مناسب انجام شود، وحال آنکه عکاسی و تولیدات آن می تواند باعث ایجاد و توسعه فرهنگ گردشگری ودر نهایت جذب گردشگر و رونق این صنعت اقتصادی شود.
تولیدات عکاسی که با هدف گردشگری ساخته می شوند باید هدفمند انتخاب شده تا مخاطبان بتوانند با این آثار همزاد پنداری کنند و برای دیدن جاذبه های معرفی شده در آثار از شهر خود خارج و از این جاذبه ها دیدن کنند.
در جهان امروز، گردشگری و تبلیغات از پرفروش صنعت های اقتصادی هستند که با حمایت از فعالان و عکاسان استان می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در ایجاد و توسعه گردشگری و آموزش مردم ایفای نقش کند.
آنچه مسلم است اینکه در دنیای آینده، سهم تفکر و هنر در توسعه کشورها بیشتر خواهد شد و سرزمین ما نیز از این قاعده مستثنا نخواهد بود به همین دلیل لازم است طوری برنامه‌ریزی کنیم که اقداماتی هدفمند و موثر موجب به توسعه رساندن بازارهای هنری بومی ، ملی و حتی جهانی شود و بهره وری از این طریق باعث پویایی اقتصاد گردشگری ، هنرگردی و معرفی کشور در حوزه های مختلف را بهمراه داشته باشد.
ادامه دارد…
به قلم و پژوهش مهدی شریفی.
