تصویر سال ؛ جشن خصوصی هنرمندان / سیف الله صمدیان: ادامه می​دهیم

فرهنگ > تجسمی  – جشن تصویر سال که امسال به هشتمین سال حیاتش قدم گذاشته، تنها جشنواره هنری خصوصی ایران است که اتفاقا از یک ایده دوستانه شکل گرفته​است.

سما بابایی: هشتمین جشن تصویر سال هم دارد به روز​های پایانی خود نزدیک می​شود تا برگزار کنندگان این جشن به عنوان تنها جشن خصوصی ایران، خود را برای برپایی دوره نهم  آماده کنند. جشن هشتم اما نسبت به سال‌های گذشته با تغییرات بسیاری همراه بود. از گستردگی تعداد برگزار کنندگان گرفته تا برگزاری اکسپوی نور و همچنین اضافه شدن بخش تبلیغات به آن.

 برخی از این اتفاقات در همین جشن به ثمر نشست و نتیجه برخی دیگر را باید در سال‌های آینده مشاهده کرد. جشن هشتم البته با اتفاقی دیگر نیز همراه شد و آن بدقولی خانه هنرمندان ایران در تحویل سالن به برگزار کنندگان جشن بود. اتفاقی که مشکلاتی را برای برگزار کنندگان به وجود آورد و حتی این احتمال را ایجاد کرد که ممکن است، جشن در سال جاری برگزار نشود. به شکلی که سیف الله صمدیان‌- دبیر جشن- در گزارشی که خود آن را «ناگزیر» نام نهاد،‌اعلام کرد:«علی‌رغم تاکید چندباره دبیرخانه‌ی جشن تصویر سال مبنی بر زمان‌بندی این رویداد از اول تا بیستم اسفند هرسال (با درنظر گرفتن ده روز پایانی سال به‌عنوان روزهای غیرنمایشگاهی)، متاسفانه امسال نیز این تداخل زمانی، یک هفته از سه‌ هفته مفید پایان سال را از گروه کثیر هنرمندان این رویداد گرفت و این یعنی دریغ کردن تنها فرصت و زمان ارایه آثار بسیاری از شرکت‌کنندگان این دوره که تعدادشان از مرز ۲۵۰۰ نفر گذشت.طبق آخرین پیغام تلفنی فضاهای نمایشگاهی خانه را با تاخیر جهت چیدمان بیش از ۷۰۰ تابلو در اختیار خواهیم داشت که امیدواریم این‌گونه شود. در غیر این‌صورت،‌ به‌طور غیرطبیعی، بسیار طبیعی است که از چند نقطه نظر، امکان برگزاری تصویر سال ۸۹ را نداشته باشیم با احتساب این احتمال که کک معروف خیلی از دوستان مربوط و نامربوط گزیده نخواهد شد.»

تمام این اتفاقات سبب شد تا هشتمین جشن تصویر سال بدون هیچ‌گونه مراسم افتتاحیه‌ای برگزار شود.

آنچه در جشن هشتم است
هشتمین جشن تصویر سال در بخش عکس، گرافیک و کاریکاتور و بخش فیلم به همراه برگزاری مسابقه و نمایشگاه اکسپوی نور و همچنین نمایشگاه هنر تبلیغات برگزار  شده.همچنین نمایشگاه تخصصی «هنر تبلیغات» همزمان با هشتمین جشن تصویر سال اسفندماه سال جاری، با ارایه آثار برگزیده ۲۰ شرکت شاخص تبلیغاتی در زمینه‌ آگهی‌های تبلیغاتی و تیزرهای تلویزیونی و سینمایی برای نخستین‌بار در ایران برگزار شده است.

آثار بخش‌ عکس، گرافیک، کاریکاتور، جوانان زیر ۲۵ سال و همچنین فیلم‌های جشنواره فیلم تصویر در تالارهای بهار، تابستان، پاییز، زمستان، ممیز، میرمیران، نامی، انتظامی، نیلوفر و بتهوون خانه هنرمندان ایران به نمایش گذاشته شده است.

همچنین برخلاف سال‌های قبل که بخش عکس‌های خبری بیشترین حجم آثار را به خود اختصاص می‌داد و با استقبال بسیار بیشتری نیز رو به رو می‌شد، ‌امسال آثار این بخش در حد و اندازه سایر بخش‌ها قابل ارزیابی است. مراسم پایانی با معرفی برگزیدگان و اهدای جوایز جوانان زیر ۲۵ سال و اکسپوی نور، روز جمعه بیستم اسفندماه همراه با ثبت عکس گروهی هنرمندان هشتمین دوره برگزار می‌شود.

جشنی با یک ایده دوستانه
جشن تصویر سال درحالی تا یکی – دو سال دیگر به دهمین سال حیاتش قدم می​گذارد که ایده اصلی آن در یک جمع دوستانه متشکل از  سیف الله صمدیان ، مرتضی ممیز و محمود کلاری شکل گرفت. صمدیان درباره آن جمع چنین می گوید:«من یک امتیاز برای انتشار مجله عکاسی داشتم و طی صحبت هایی که انجام شد، قرار گذاشتیم تا دامنه انتشار این مجله را از عکاسی به تمام سطوح تصویر بکشانم. آن زمان خیلی دلمان می خواست یک پل ارتباطی میان هنرهای تصویری باشیم که شکل اجرا شونده​اش در قالب عکاسی، گرافیک،کاریکاتور و سینما برای​مان امکان پذیر بود.»

او در همه این سال‌ها تلاش کرده​است تا جشن تصویر را به عنوان جشنی فرهنگی در سطح جامعه معرفی کند و در این میان از هر گونه حاشیه‌ای برای آن اجتناب کرده است. او  سال گذشته در مورد رویکرد این جشنواه گفت:«در مملکتی که همه‌چیز ملتهب است و فرهنگ بخشی از سیاست به‌شمار می‌آید به‌گونه ای عمل کردیم که ماورای سیاست باشد، اما همین موضوع گرچه باعث شده هنرمندان حرف دل ما را بفهمند، کار ما را هم دشوار کرده و گویی ما خارج از دور قرار گرفته‌ایم، زیرا در جامعه‌، ما با عادتی بد و زشت روبه‌رو هستیم که فرهنگ را جزیی از سیاست به‌شمار می‌آورند. با این حال ما معتقدیم، فرهنگ آنقدر زیبا و شریف است که می‌تواند سیاست را در دل خود قرار بدهد.»

جشنی به معنای واقعی خصوصی
ایران کشور جشنواره‌هاست. این موضوعی است که دیگر همه به آن صحه می گذارند و در این میان سهم عمده‌ای از برنامه‌های این جشنواره اختصاص به جشنواره‌های هنری دارد. بی آنکه آنان تاثیر چندانی در فضای فرهنگی ایران داشته باشند و تنها ثمری که دارند، هدر دادن بخش عظیمی از بودجه‌های فرهنگی است.در چنین شرایطی است که جشن تصویر سال بدون هیچ گونه بودجه دولتی‌ای برگزار می‌شود.

 صمدیان در این باره اظهار نظر جالبی دارد. او می‌گوید:«در هیچ جای دنیا جشنواره‌ای با این حجم نداریم که بدون بودجه‌ی دولتی یا حمایت‌های ثابت شهرداری برگزار شود. در هیچ جای دنیا شاهد این مساله نیستیم که یک گروه بسیار محدود، برنامه‌ای با گستردگی تصویر سال برپا کنند. در این سال ها البته ارتباط های بسیار محدودی از طریق اسپانسرهای مستقل ایجاد شده و تفاهم نامه های مشخصی نیز با مراکزی چون موزه هنرهای معاصر، سینما حقیقت، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و … هم داشته ایم که میزان کمکشان به اندازه ای ناچیز است که هیچ دردی از ما دوا نمی کند. فقط این امیدواری که حرکت ما خون تازه ای به بدنه فرهنگی و هنری بدمد، تمام تلاشمان را می کنیم که این حرکت ادامه پیدا کند.»

به نظر می‌رسد که در این سال‌ها جشن همواره با مشکلات اقتصادی بسیاری همراه بوده است.اما صمدیان و گروهی که با او همراهی می کنند، در تمام این مدت تلاش خود را کرده اند تا این شعله را زنده نگاه دارند.

جشن اسفندگان
تصویر سال در سال‌های گذشته،دی ماه برگزار می شد که هم اکنون به اسفندماه تغییر کرده است.ماهی که قرار است از این به بعد زمان ثابت برگزاری جشن تصویر سال به عنوان یکی از مهم ترین رویدادهای تصویری ایران باشد. بر همین اساس بر طبق توافقاتی که با مدیریت خانه هنرمندان ایران انجام شده،‌قرار شده است این برنامه هر سال از اول تا بیستم اسفند‌ماه برگزار شود. برگزاری جشن در اسفند ماه به شکل ثابت هم تکلیف برگزار‌کنندگان و شرکت‌کنندگان را مشخص می‌کند و هم می‌تواند جمع بندی‌ای کلی از اتفاقاتی که در طول سال رخ داده است،‌را نشان می‌دهد.  

ویژگی​ها و اتفاقات هشت دوره جشنواره تصویر سال