نمایشگاهی از عکس های قدیمی با نگاهی به پس زمینه های نقاشی شده در موزه عکسخانه شهر برگزار می شود.
در بروشور این نمایشگاه که همزمان با افتتاحیه در دسترس دیدارکنندگان از این نمایشگاه قرار خواهد گرفت، آمده است: شاید از همان سالهای ابتدای اختراع عکاسی، استفاده از پرده های پس زمینه مطرح شد.
تقریباً تمامی عکس هایی که در استودیو های عکاسی گرفته شده، از پس زمینه نقاشی روی پرده بهره برده و ترکیب بندی کل کادر عکاسی از وسایلی که در ارتباط با همان موضوع پرده باشند، استفاده می شده است.
از دلایل اصلی بکارگیری پرده در پس زمینه می توان به:
o الهام گرفتن از نقاشی های پرتره در آتلیه های نقاشان اروپایی
o جداسازی موضوع از فضای اطراف ، اشاره نمود.
در همه کشورها، عکاسان، در عکاسی آتلیه به اشکال مختلف به این مسئله پرداخته اند.
گروهی از پرده های نقاشی و اسباب صحنه تا حد افراط استفاده کرده و گروهی دیگر، با قراردادن موضوع در پس زمینه سفید، تلاش در مطرح ساختن نگاهی دیگر داشته اند.
پردۀ تیره پشت سر موضوع و پرده های منقش به رسم عکاسخانه های فرنگستان همراه با ورود دوربین های عکاسی، به ایران وارد شد. در سالهای اولیه عکاسی در ایران بجز چند پردۀ اهدایی از کشورهای روسیه و فرانسه، بیشتر از پرده های سیاه و سفید استفاده می شد.
پرده های آبی رنگی که در پشت سر ملک منصور میرزا در نقاشی میرزا رضا تبریزی، در سال ۱۲۷۱ هجری قمری دیده می شود، شاید قدیمی ترین پرده ای باشد که در تصاویر دوره قاجار، دیده شده است.
در پس زمینه عکس های آنتوان سوریوگین نقاشی های زیبا با مناظر بدیع استفاده می شده که توسط هنرمندان متبحری نقاشی شده و از پارچه های ساده و چروک اثری نیست.
به نظر می رسد که در عکس های دسته جمعی بعضی از آلبوم های مانده از دوران قاجار پردۀ چروک خورده پشت سر اشخاص، گاه به صورت شیئی تعریف نشده با پوششی ناقص ، قرار گرفته است.
اینکه چه کسانی این پرده ها را نقاشی کرده اند کاملاً مشخص نیست، ولی با توجه به اینکه چند تن از عکاسان این دوره خود نقاش بوده اند، احتمال می رود که بعضی از آنها را خود، نقاشی کرده و یا به دیگران سفارشی داده باشند.
اما در دوران آخر قاجار نقاشان قهوه خانه ای پرده های زیادی برای عکاسان کشیده اند که یکی از آنها قوللر آغاسی است.
این پس زمینه ها روی پارچه برزنت و یا پارچه، بوم درا نداره های مختلف نقاشی شده به طوری که یک قسمت از دیوار را بپوشاند و معمولاً از تنالیته تک رنگ ( سیاه و سفید همراه با سپیا ) استفاده می شده است.
اما استفاده از پرده با پس زمینۀ مذهبی در دوران مظفری، برای اولین بار توسط بهاء الملک عکاس در مشهد بکار برده شد.
نمایشگاه حاضر تعداد اندکی از پس زمینه های دورۀ قاجار را به نمایش گذاشته تا زمینه ایی برای پژوهش و بازنگری دوباره ای شود برای دوستداران این هنر.
( با تشکر از نسرین ترابی ، نویسنده و محقق )
علاقه مندان می توانند برای دیدار از این نمایشگاه از روز یکشنبه تا پنج شنبه از ساعت ۹ تا ۱۳ و ۱۴ تا ۱۷ و جمعه ها از ساعت ۱۰ تا ۱۶ ( شنبه ها تعطیل است) از این عکس ها دیدن نمایند.
موزه عکسخانه شهر در تهران، میدان هفت تیر، خیابان بهارشیراز، بوستان بهار شیراز واقع شده است.
