ایران سرزمینی است که ارمغان های متعددی به جهان معماری عرضه داشته است و معماری آن نیز ویژگی های متعددی دارد. هر یک از این ویژگی ها موجب شده است، آثار معمارانه ایرانی در عین سادگی معرف شکوه معماری این سرزمین باشد. به اعتقاد زنده یاد محمد کریم پیرنیا، معماری ایران بر اصولی چون مردم داری، خودبسندگی، پرهیز از بیهودگی و درون گرایی نهاده شده است.
بنیاد ایران شناسی با دعوت از تمامی علاقه مندان و عکاسان کشور معرفی تصویری آثار معماری ایرانی قبل و بعد از ظهور اسلام را دستور کار خود قرار داده است و دومین «جشنواره عکس ایران شناسی» را برگزار می کند.
الف) موضوع های جشنواره:
■ بخش اول: معماری مکان های مذهبی و آئینی ایران زمین؛
■ بخش دوم: معماری مکان های عمومی و خصوصی ایران زمین؛
■ بخش سوم: عناصر تزئینی معماری ایران زمین؛
ب) مقررات جشنواره:
■ ارائه آثار در قالب لوح فشرده و فقط از طریق تحویل به دبیرخانه و یا ارسال پستی به دبیرخانه خواهد بود.
■ آثار ارسالی ابتدا توسط «هیئت انتخاب» آثار برای شرکت در مسابقه گزینش خواهند شد و در صورت انتخاب برای شرکت در نمایشگاه توسط «هیئت داوران» مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.
■ عکس‌های ارسالی برای ارزیابی «هیئت انتخاب آثار» کافی است به صورت پیش‌نمایش در عرض ۱۰۲۴ پیکسل ارائه شوند و در صورت انتخاب، ارسال عکس در اندازه اصلی و با کیفیت ۳۰۰DPI الزامی است.
■ برای هر عکس به نمایش درآمده در جشنواره، برگزار کننده، مبلغ ۵۰۰ هزار ریال به عنوان حق انتشار به صاحب اثر پرداخت خواهد کرد.
■ علاوه بر عکس‌های ارسالی، درون لوح فشرده قرارداشتن یک قطعه عکس شناسایی از شرکت کننده و یک سند متنی که حاوی مشخصات و عکس‌های ارسالی او باشد لازم است.
■ هرگونه دخل و تصرف که سندیت عکس را مخدوش کند در عکس نباید انجام گیرد. ولی تصحیح نور و رنگ مجاز است.
■ هرعکس باید در برگیرنده نام عکاس، تاریخ عکاسی و موضوع عکاسی به شرح نکات زیر باشد:
سال ساخت بنا(تاریخ بناها باید قبل از سال ۱۳۰۰ شمسی باشد. جشنواره فقط به آثار معماری ایرانی قبل از سال ۱۳۰۰ شمسی می پردازد.)
سال مرمت یا مرمت های بنا (اگر بنا مرمت شده است.)
محوطه بنا (در صورت اهمیت داشتن: متعلقات و موقعیت بنا و قرارگیری آن در محوطه یا فضای سبز و سایر)
معمار و یا بانی بنا (در صورت معلوم بودن)
سال و شماره ثبت بنا (در صورت ثبت)
موقعیت و معرفی بناهای مجاور (در صورت اهمیت داشتن: تاریخی، فرهنگی، مسکونی و …)
مساحت بنا (حتی به صورت تقریبی)
تعداد طبقات
کاربری کنونی بنا
مصالح به کار رفته در بنا (به صورت کلی)
■ تکمیل برگه شرکت در مسابقه و تحویل و یا ارسال آن به همراه اثر یا آثار مربوطه به دبیرخانه الزامی است.
■ هر عکاس می‌تواند حداکثر در دو بخش شرکت کند و مجاز است در هر یک از آن دو بخش حداکثر۱۰ عکس ارسال کند.
■ به تمام شرکت کنندگان که آثارشان برای نمایشگاه پذیرفته شود، گواهی شرکت در جشنواره داده می‌شود.
■ بنیاد ایران‌شناسی حق استفاده از عکس‌های پذیرفته شده را در نشریات و تارنمای بنیاد و به نمایش گذاشتن آنها در سایر مکان‌های دیگر برای خود محفوظ نگه می‌دارد.
■ ارسال اثر و شرکت در جشنواره به معنای موافقت با تمامی مقررات آن است و تصمیم در مورد مسایل پیش بینی نشده به عهده برگزار کننده است.
پ) شورای علمی جشنواره:
■ بختیاری فرد، حمیدرضا (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)
■ بهشتی، سید محمد (عضو هیئت علمی سازمان میراث فرهنگی )
■ حجت، مهدی (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)
■ دانیالی، احمد (عضو هیئت علمی سازمان سیاحتی)
■ زرشناس، زهره (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی)
■ سلیمانی، فرهاد (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)
■ سلیمی، سید جواد (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)
■ سهیلی، حمید (پژوهشگر و مستندساز معماری ایرانی)
■ طاحونی، پوران (عضو هیئت علمی بنیاد ایران شناسی)
■ فریدی مجید، فاطمه (عضو هیئت علمی بنیاد ایران شناسی)
■ کشتی آرا، مهرداد (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)
■ مترجم زاده، محمد (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر)
ت) هیات داوران: افشین بختیار، محمدمهدی رحیمیان، فرهاد سلیمانی، سیف ا.. صمدیان، محمد مترجم زاده
ث) جوایز: نشان جشنواره عکس ایران شناسی همراه با دیپلم افتخار و ۲۰میلیون ریال، به صاحبان آثار۱۰ اثر برگزیده هیئت داوران.
ج) فعالیت های جشنواره:
■ بازدید از نمایشگاه ایران خیال انگیز
■ نکوداشت و معرفی آثار زنده یاد استاد محمدکریم پیرنیا
■ مراسم پایان کار جشنواره و معرفی آثار برگزیده هیات داوران
چ) تقویم جشنواره:
■ آخرین مهلت ارسال آثار: ۲۰ مهرماه ۱۳۹۱(تا سی ام مهرماه تمدید شد)
■ آغاز نمایشگاه و پایان نمایشگاه متعاقبا اعلام خواهد شد.
ح) سازمان جشنواره:
■ سازمان دهنده و برگزار کننده: بنیاد ایران شناسی
■ مدیرجشنواره: احمد دانیالی
■ دبیر علمی جشنواره: سید جواد سلیمی
■ دبیر اجرایی جشنواره: حمید افشار
■ مسؤول دبیرخانه: محمد رحیمی انگیز
■دبیرخانه: تهران، خیابان شیخ بهایی جنوبی، خیابان ایران شناسی، بنیاد ایران شناسی، تلفن: ۸۸۲۱۲۰۰۹
رایانامه:award@photoiranology.ir تارنما: www.iranology.ir
* عکس های مندرج در ذیل از مجموعه اسناد تصویری بنیاد ایران شناسی و از جمله آثار زنده یاد "نیکول فریدنی ۱۳۱۴ -۱۳۸۶" است.
نمونه شماره ۱ )شرح نکات موضوع عکاسی
عکس ۱) کاروانسرای «چاه کرو» یا «چاه کوران»: مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان «راور» در مسیر جاده کرمان مشهد واقع شده است. بانی کاروانسرای «چاه کرو» را سید هدایت الله سیرجانی دانسته اند. این کاروانسرا چهار ایوانی است و تزئینات آن شامل چهاربرج است که در هریک از زوایای آن قرار گرفته، مصالح به کار رفته در آن آجر است. این کاروانسرا یک چاه آب شور و یک قنات آب شیرین داشته است که آب چاه به مصرف مَرکب کاروان ها می رسید و آب شیرین قنات هم به مصرف کاروانیان اختصاص داشته، اکنون این قنات خشک شده است. در مورد وجه تسمیه آن برخی گفته اند که در این منطقه جمعی از مردم «راور» به دستور نادرشاه کور شده اند به همین دلیل نام این منطقه را «چاه کوران» نهاده اند. این اثر در تاریخ ۲۸ دی۱۳۷۹ با شمارهٔ۲۹۴۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
نمونه شماره ۲ )شرح نکات موضوع عکاسی
عکس۲) «گنبد رادکان غربی» یا «میل رادکان غربی» یا «برج رادکان»: این بنا مدفن یکی از اسپهبدان آل باوند «طبرستان» به نام «ابوجعفر محمدبن وندربن باوندی» است که در ۴ کیلومتری جنوب شرقی روستای «رادکان» و در ۴۲ کیلومتری جنوب «کردکوی» و ۵۴ کیلومتری جنوب غربی «گرگان» و ۱۱۷ کیلومتری برج «گنبد قابوس» در یک منطقه کوهستانی جنگلی در منطقه ای به نام «قلعه گبری» قرار دارد.
این بنا به دوره ای تعلق دارد که حد فاصل میان سقوط اولین سلسله و ظهور دومین سلسله سلطان های باوندی است. طی این دوره شصت ونه ساله (از ۳۹۶تا ۴۶۶ هجری) زیاریان بر دشت حاکم بودند و باوندی ها در کوهستان پناه گرفته و در صدد باز گشت به قدرت بودند. این بنای تاریخی و بلند با توجه به اینکه درمسیر جاده ابریشم قرار دارد در گذشته به عنوان راهنمای بازرگانان و مسافران مورد استفاده قرار می گرفت. ولی پس از درگذشت بانی آن، آرامگاه او نیز شد.
بر کتیبه آجری ارزشمند و بسیار زیبایی که در زیر گنبد دیده می شود، آغاز ساخت بنای گنبد در سال ۴۰۷ ه.ق در زمان فرمانروایی «اسپهبد ابوجعفر» و اتمام آن در سال ۴۱۱ ه.ق نوشته شده است همچنین نام معمار این بنا در این کتیبه «احمدبن عمر» گزارش شده است.
برج یا میل رادکان با حدود ۳۲مترارتفاع و۱۵مترقطرازدوقسمت گنبدوبدنه تشکیل شده است که گنبدآن ازنوع«رُک» (مخروطی) و«دوپوشه ای» است، بدنه بنا استوانه ای شکل و مستحکم و عاری از تزئین است. در گنبد رادکان این نکته قابل توجه است که به نظر می رسد در هنگام ساخت بنا به منظور استحکام بخشی بیشتر حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده است.
بر بدنه گنبد در فواصل معین سوراخ هایی دیده می شود که در هنگام احداث بنا تعبیه شده و جای داربست بوده است. ورودی بنا هلالی شکل است و در ضلع جنوبی گنبد قرار دارد.
زیباترین قسمت بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه آجرین با خط کوفی و پهلوی است که نام بانی و تاریخ ساخت بنا را در بر دارد. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. مصالح به کار رفته در این بنا آجر با ملات گچ و آهک است. گنبد رادکان به شماره۱۴۵درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است.
———————————————————————————————————————————————————————————
جهت مشاهده متن گفت وگو با مدیر جشنواره ایران شناسی " ایـنجـا " کلیک کنید.
