نیویورک تایمز در مقاله اخیر خود طی چالشی از مخاطبان خواسته است نگاهی دوباره به آدم ها، مکان ها و هر چیزی که در اطرافشان هست بیاندازند و از آنها عکس بگیرند. می تواند عکسی از یک ساختمان، درختی در حیاط ، کودکانی در حال بازی یا حیوان خانگی باشد که تا کنون به آنها توجه نکرده اند.
چرا این کار را انجام دهیم؟
وقتی مردم درباره ی زندگی پس از پاندمی صحبت می کنند، می گویند که دوباره به چیزهای کوچک عادی و همیشگی مثل رفتن سرکار، دیدن دوستان و شام خوردن با آنها و حتی کوتاه کردن مو توجه نخواهند کرد. چگونه می توان از این لغزیدن به دام روزمرگی جلوگیری کرد و به رضایت از خود بازگشت؟ چند تحقیق در این زمینه، راه های ساده ای برای ادامه روند توجه و قدردان بودن بودن نسبت به دنیای اطرافتان را ارائه می دهد.
به حالتی که تلاش می کنیم به آنچه در اطرافمان هست توجه کنیم یا قدردان مردم، مکان ها و چیزهایی باشیم که باعث خوشحالی ما می شوند، “چشیدن لذت” (savoring) گفته می شود. دانشمندان می دانند که تمرینات “چشیدن لذت” می تواند منجر به دستاوردهای معناداری در شادی و آسایش شود. تحقیقی کوچک نشان می دهد که عکاسی ذهن آگاهانه و متفکر (Mindful photography) می تواند روشی سرگرم کننده و آسان برای لذت بردن از تجربیات روزمره و پرورش شکرگزاری در انسان باشد.
برای این تحقیق، از دانشجویان خواسته شد تا از چیزهایی که باعث خوشحالی آنها می شود یا احساس معناداری در آنها ایجاد می کند، عکس بگیرند. همچنین به آنها گفته شد که در این کار عجله نکنند و در مورد پروژه کمی فکر کنند. در طول این تحقیق، دانشجویان با استفاده از دوربین تلفن همراه خود از ساختمان های دانشگاه، گل ها، دوستانشان که در گوشه ای در حال استراحت بودند و اشیایی که در خوابگاهشان بود عکاسی کردند. دانشجویانی که به صورت آگاهانه و با تفکر عکاسی کردند در مقایسه با گروهی که از این روش استفاده نکرده اند و از چیزهای غیر الهام بخش مانند قفسه های دوچرخه عکاسی کرده اند، احساس شادی و قدردانی بیشتری از زندگی دانشجویی داشتند. محققان دریافتند که عکاسی آگاهانه به همان اندازه در بهبود آسایش و شادی موثر عمل می کند که نوشتن در دفتر تمرین شکرگزاری (gratitude journal).
جیمی کرتز / Jaime Kurtz استاد روانشناسی در دانشگاه جیمز مدیسون که این تحقیق را انجام داده است ، گفت: ” ما همیشه دوربین همراهمان داریم و از روی عادت و بدون قصد خاصی عکس می گیریم. عکاسی آگاهانه و متفکر، عکاسی با سرعت پایین است، نه گرفتن عکس های فوری و بدون فکر. عکاسی آگاهانه، دیدنِ با دقت چیزهایی است که برای شما زیبا و با معنی هستند. این تحقیق به ویژه می تواند برای کسانی که تمرین های نوشتن شکرگزاری را دوست ندارند اما از عکس گرفتن لذت می برند، مفید باشد.
مطالعات نشان می دهد افرادی که شکرگزار و قدردان هستند خواب بهتری دارند و از شادی سطح بالاتری برخوردارند و مشکلات سلامتی و افسردگی کمتری دارند.
دکتر کرتز همچنین متذکر شد که از یک موقعیت تعداد زیادی، عکس قدرشناسانه نگیرید زیرا از توجه به اطرافتان باز می مانید و لحظه را از دست می دهید.
تحقیقات مشابه دیگری، بر روی پرورش احساسِ شگفتیِ همراه با احترام (awe) متمرکز شده‌اند، که به توجه و نگاهی آگاهانه به جهانی بزرگتر در اطراف شما اشاره دارد، مانند تماشای یک غروب نفس گیر یا یک منظره تماشایی. در واقع حسی است که شما هنگامی که در برابر چیزی بزرگتر و مهمتر از خودتان قرار می گیرید پیدا می کنید. حسی که با دیدن گرند کنیون (Grand Canyon) یا درختانی پر از شکوفه های گیلاس به شما دست می دهد. ( گرند کنیون (Grand Canyon) یک محل دیدنی در آمریکاست. دره‌هایی عظیم که رودخانه‌هایی در آن جاری است.)
مطالعات نشان می دهد که وقتی مردم این احساس شگفتی همراه با احترام را به طور مرتب در خود پروش می دهند، برافروختگی و استرس کمتری را تجربه خواهند کرد و ضربان قلب سالم تر، سطح رفاه اجتماعی بالاتر و ارتباطی احساسی قویتر با دیگران خواهند داشت.
در تحقیقات اولیه تصور می شد تجربه هایی همچون قایقرانی در رودخانه یا مواردی ازین دست تنها موجب برانگیختگی و پرورش احسان شگفتی همراه با احترام (awe) می شود اما در پژوهش های اخیر نشان داده شده که حتی یک پیاده روی روزانه در محیط اطراف هم می تواند این حس فوق العاده را به شما منتقل کند و آن را پرورش دهد.
در یک مطالعه ای که اخیرا انجام شده است از ۵۲ داوطلب خواسته شده است که ۱۵ دقیقه پیاده روی کنند. به نیمی از آنها هیچ راهنمایی ارائه نشد. اما به نیمی دیگر گفته شد حین پیاده روی حس شگفتی خود را با دیدن مکان هایی که پیش از این ندیده اند پرورش دهند و نگاهی دوباره و بادقت به محیطی که پیش از این ساده و بدون دقت از کنار آنها می گذشتند، داشته باشند. این گروه در مقایسه با گروه اول احساس شادی بیشتر و ارتباط اجتماعی گسترده تری را تجربه کرد.
کریگ ال اندرسون/Craig L. Anderson ، پژوهشگر فوق دکترا در بازاریابی در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس که سرپرستی تحقیقات درباره حس شگفتی را به عهده دارد ، گفت: ” راه دیگری برای تجربه حس شگفتی، توجه به چیزهایی است که در زندگی خودمان اتفاق می افتد، اگر چه ممکن است چیزهایی را از دست داده باشیم. دیدن زیبایی های کوچک در زندگی روزمره، که اگر با عجله از کنار آنها بگذریم نسبت به آنها نابینا هستیم.”
