نخستین «جشنواره ملی عکس خانه» در مسیر برگزاری است و فرصتی مغتنم پیش آمد تا از سوی دفتر رسانه «پایگاه عکس چیلیک» گفت‌وگویی با سیدمهدی مقیم نژاد یکی از اعضای گروه داوری این جشنواره داشته باشیم تا با نگاه و تعریف و رویکرد اعضای گروه ارزیابی، کارشناسی و داوری فایل های دریافتی آشناتر شویم:
جالب اینکه من در این سال‌ها بارها شده است که موضوع «خانه» را به عنوان تمرین کلاس‌هایی مانند کارگاه تخصصی ۲ در دانشگاه قرار داده‌ام و همسویی ان را با موضوع جشنواره پیش رو جالب می‌بینم. در اینجا کمی به واکاوی مساله می‌پردازیم: به نظرم موضوع «خانه» در سه سطح قابل تبیین است:
نخست، سطح بیرونی و ابژکتیو ماجرا. در این برداشت ما از خانه به مثابه یک مکان، یک ساختمان، یک سازه و شکلی از معماری صحبت می‌کنیم که به نیت و هدفی ساخته می‌شود. بدون تردید، در اینجا مهم‌ترین هدف مهیا کردن مکانی برای زندگی آدم‌هاست. ایجاد فضایی خصوصی و یا شخصی. در این برداشت خانه همان لوکیشنی واقعی در دنیای اطراف ما به حساب می‌آید که در انگلیسی با واژه House مشخص می‌شود.
دومین معنای «خانه» بیشتر باری مفهومی و سابجکتیو دارد. از این نظر، خانه دیگر تنها یک مکان نیست بلکه به شکلی فراتر یک«اتمسفر» و «محیط» است که به واسطه‌ی آدم‌ها ساخته می‌شود. «محلی» که آدم‌ها در آن گرد می‌آیند و در کنار هم زندگی می‌کنند. دقت داشته باشیم که در فارسی «خانه» و «خانواده» هم ریشه‌اند. در این برداشت انسان‌ها نسبت به جایی که در آن زندگی می‌کنند احساسی معنادار پیدا می‌کنند. این احساس می‌تواند از تعلق خاطر شروع شود و تا شکلی از قداست پیش رود. خانه در این معنا محل بروز عواطف است. محل شکل‌گیری خاطرات؛ چه خوب و چه بد. در واقع ما در اینجا با یک مفهوم مواجهیم که بسیار هم خاص و ویژه است. خانه مکانی متمایز از هر جای دیگری است که انسان در طول عمر می‌تواند در آنجا حضور داشته باشد. این معنای خانه در انگلیسی با واژه Homeمشخص می‌شود.
سومین معنای خانه اما کاملا بار استعلایی و استعاری دارد. این برداشت که دو معنای پیشین خانه نیز در آن مستتر است در حکم موقعیتی «مطلوب» و «امن» در نظر گرفته می‌شود. در این برداشت خانه را می‌توان به نوعی به وطن و موطن هم تعبیر کرد. شاید آشناترین و در عین حال عمیق‌ترین مثال برای درک این مطلب گفتار مارتین هایدگر/Martin Heidegger فیلسوف معاصر باشد. به زعم هایدگر درد فیلسوف (که از نظر او حد اعلای مقام انسانی است) جست‌و جوی حقیقت است و از نظر هایدگر تحقق حقیقت را باید در رسیدن به خانه دانست. به همین دلیل از نظر هایدگر درد فیلسوف درد رسیدن به خانه است. خانه به مثابه جایی برای ماوا و سکنی گزیدن، ثبات یافتن، برقرار شدن و آنجا بودن.
حال از معنای پیچیده‌ی سوم هم که بگذریم باید ببینیم در رسانه ی عکاسی چگونه می‌توان به تصاویری رسید که معنای اول و دوم خانه را بازنمایی کند. البته این درست که رسانه‌ی عکاسی به شکلی اجتناب‌ناپذیر با پدیدارهای موجود سر و کار دارد اما تدابیر خلاقانه‌ی عکاس دقیقا به معنای فراتر رفتن از سطح پدیدارهاست. ما در اینجا با موضوعی مواجهیم که تنوع کم‌نظیری از نمودها را فراهم می‌کند. خانه از منظر آدم‌هایی که از بیرون بدان می‌نگرند. خانه از منظر کسانی که در آن زندگی می‌کنند. خانه با تنوع بافت‌های معماری‌اش. خانه با تمام حوادثی که در آن رخ داده است و غیره. در تمام این حالات عکاس باید بتواند آن حس و حالی را که به خانه معنا می‌بخشد بازسازی کند. در اینجا فرمول یا کلیشه‌ی از پیش تعیین‌شده‌ای نیست که اگر بود دیگر لزومی به تکرار آن نبود و خلاقیت هم دیگر معنا پیدا نمی‌کرد.
ممکن است شما از یک اتاق عکاسی کنید که خانه‌ی خودتان یا کسی است اما این حس در عکس به بیننده منتقل نشود. ممکن هم هست شما از مکانی عکاسی کنید که در اصل خانه نباشد اما عکاس توانسته باشد این حس را عمیقا به بیننده منتقل کند. در هر صورت از نظر من یک تصویر نیرومند چیزی است که باید ساخته شود. آفریده شود. در اینجا جزییات بی‌اندازه تعیین‌کننده و مهم‌اند. و مهم‌تر از آن رویکرد و آگاهی عکاس به موضوع است. اینکه او چه چیزی از خانه را می‌خواهد بازنمایی کند و با چه رویکردی؟ یعنی می‌خواهد مکان‌مندی یک خانه را معرفی کند؟ می‌خواهد از زندگی آدم‌ها در خانه بگوید؟ و با چه رویکردی؟ انتقادی؟ شاعرانه؟ در نهایت، من ضمن اینکه اشراف به مفاهیم خانه را در پیشبرد روند کار الزامی می‌بینم معتقدم همین آگاهی برای داوران و مخاطبان آثار نیز الزامی است.
————————————————————————-
نخستین «جشنواره عکس خانه» از سوی شرکت سرمایه‌گذاری مسکن شمالغرب (سهامی عام) با دبیری «کریم متقی» در سه بخش: خانه، معماری مدرن در ایران و ویژه در حال برگزاری است و علاقمندان تا پایان شهریورماه جاری مهلت دارند نسبت به انتخاب و ارسال فایل عکس ها به نشانی اعلام شده توسط دبیرخانه اقدام کنند.
داوری این جشنواره را مسعود زنده روح کرمانی (عکاس)، سعید محمودی ازناوه (عکاس)، مهدی مقیم‌نژاد (عکاس)، محسن شهرنازدار (انسان‌شناس)، آرش مظفری (معمار) بر عهده دارند.
