نشست نقد و بررسی آثار نمایشگاه زاستار با تلاش و همت و کیوریتوری دکتر پژمان دادخواه برگزار و طی این برنامه، عکاسان و میزبان و کارشناسان و حاضرین به طرح نکاتی پیرامون این رویداد پرداختند.
به گزارش دفتر رسانه پایگاه عکس چیلیک دکتر پژمان دادخواه که به عنوان کیوریتور و کارشناس مجری این نشست آغاز برنامه را در دست گرفت، در ابتدای نشست گفت: هنرمندان این نمایشگاه فارغ از هنرنمایی و ارائه آثار هنرمندانه در واقع یک کُنش گری اجتماعی را در حوزه محیط زیست رقم زده اند که البته همه هنرمندان نیز جزء کسانی هستند که سابقاً به اشکال گوناگون حمایت خود را از محیط زیست و طبیعت نشان داده اند.
در ادامه دکتر محمدمهدی رحیمیان استاد دانشگاه و پژوهشگر رسانه گفت: با اینکه به این نمایشگاه عنوان «زاستار» به معنای طبیعت اطلاق شده است اما در خصوص اینگونه آثار می‌توان از منظر دیگری از جمله منظر تاریخی نیز نگاه کرد و موضوعیت و محتوای آثار را مورد بحث و گفت‌وگو قرار داد.
رحیمیان ادامه داد: در قرون وسطی می بینیم که تعامل انسان در مرتبه وجود با خاک زیاد مطرح نیست و حتی در جریان علم و انقلاب صنعتی و دوره رنسانس هم چیزی بنام علم خاک شناسی و طبیعت شناسی نداریم. در واقع رویکردهای علمی هم اگر در زمینه طبیعت هست مربوط به دویست سال اخیر است. که مصادف شده با سالهای ورود هنر عکاسی به جامعه بشری.
رفته رفته ورود دوربین عکاسی به عنوان یک ماشین حتی آن اوایل بدون دخالت لنز، توانست بسیار خوب واقعیت‌های عینی پیرامون و طبیعت را ثبت کند بطوریکه اصلا! اولین عکس مربوط به یک منظره است.
وی افزود: امروزه یکی از سه محور فعالیتی عکاسان جهان بحث زیست محیطی و دغدغه های حمایت از محیط زیست است، چرا که امروزه بشدت شاهد تخریب محیط زیست هستیم.
بنابراین این نمایشگاه در واقع نقطه عطفی در تاریخ عکاسی معاصر ایران در حوزه محیط زیست می تواند باشد.
مهدی یزدانی خرم در رابطه با نمایشگاه اظهار داشت: این عکس ها بنوعی مهاجم هستند و قرار نیست مخاطب را تسخیر کنند و به او حال خوب و آرامش ببخشند؛ چرا که موضوع این آثار هنری چنین می نمایاند که فرسایشی در حال وقوع است و انهدامی دارد اتفاق می افتد و با دیدن این آثار یک اعوجاج و انفجاری در ذهن مخاطب ایجاد می شود.
افشین شاهرودی نیز از عکاسان صاحب اثر در نمایشگاه عکس زاستار مطرح کرد: این آثار بر یک ناخودآگاه جمعی متکی است.
وی در ادامه گفت: عکاسان این نمایشگاه بدون اینکه الگوی خاصی پیش رویشان باشد و یا در مسیر خاصی هدایت شده باشند به دنبال منشأ زیبایی در طبیعت هستند. چیزی شبیه به نگاه هنرمندان در هنر خاور دور.
کیارنگ علایی نگاه هنرمندان نمایشگاه را نگاهی نقادانه عنوان کرد که هنرمندان این آثار هر کدام به نوعی در حمایت از محیط زیست، گونه های مختلف جانوری و نقد حیوان آزاری و خشک شدن دریاچه ها و تالاب ها بپا خواسته اند.
از آنجا که کیارنگ علایی در رابطه با گربه ها یک کنش گر اجتماعی است معتقد است: در ایران کسی به طبیعت و حیوانات چندان اهمیت نمی دهد و از اینکه در این زمینه کتاب و یا پژوهش خاصی تالیف نشده و در مراکز علمی و دانشگاه ها به این مساله پرداخته نمی شود ابراز تاسف کرد.
مهدی وثوق نیا عکاس مستندی که اثری از ایشان در نمایشگاه ارائه شده بود، و در سالهای اخیر با توجه به اینکه مسأله شهر و شهرنشینی جمعیت زیادی از مردمان جهان از مسائل مهم بشری است، فعالیت عکاسی خود را در قالب منظر شهری بیشتر کرده است و معتقد بود که هنرمندان در این نمایشگاه بیشتر از اینکه بدنبال ارائه سبک خاصی یا اثر خارق العاده ای باشند، آثارشان بیشتر فریادی است که بگویند وضعیت جهان در زمینه محیط زیست حال خوبی ندارد.
در پایان می توان گفت که در نمایشگاه زاستار عکاسان هنرمند صرفاً تولید عکس نکردند، بلکه دست به تولید معنا زده اند.
چنانچه در طول تاریخ عکاسی هم مطرح بوده که بعضی عکس ها صرف از نظر جنبه هنری و زیباشناختی منجر به جریان سازی هایی شده است و حتی وضع بعضی قوانین را در زمینه های مختلف بدنبال داشته است.
امید آن می رود که هنرمندان عکاس با الهام از این نمایشگاه با اهداف والاتر، تلاش مضاعف و صبوری، گامهای بزرگتری را در حوزه های دغدغه مند جهانی بردارند.
