رسالت رسانه در رعایت حقوق مخاطب است و مخاطب، گاه! همسو است و گاه! منتقد و پرسش‌گر و بی‌مهری عیان است اگر در روزگار همسویی، کنار مخاطب باشیم و در موقعیت نقد و پرسشگری، کناری دیگر بایستیم.
دفتر رسانه «پایگاه عکس چیلیک» به عنوان رسانه‌ای تخصصی در جامعه عکاسی کشور سالها است با سعی و تلاش خود در مسیر اطلاع رسانی پیش می‌رود و پیش می‌برد و نهادی چون «انجمن عکاسان ایران» بی‌نیاز از توجه به رسانه‌های عکاسی در ادوار گوناگون ریاست عکاسان بر این هیات با سیر سینوسی دعوت و غربت و قرابت و قهر و آشتی چرخ لنگ خود را از سالی به سالی دیگر _همچنان لنگان_ پیش برده است.
انجمنی که جان‌مایه‌ی نطفه‌ی حضورش در شعار «حمایت از عکاسان و عکاسی» تکرار شده و استراتژی بی‌اعتنایی و بی‌پاسخ گذاشتن را به عنوان راهبردی نامحترمانه! از سوی هیات مدیره محترم برای هر پرسش و درخواست محترمانه‌ای اتخاذ کرده است.
کار رسانه همراهی با درخواست‌های معقول و بحق دنبال‌کننده‌اش است و یحتمل رسالت این مجمع نیز در تداوم این‌گونه رفتارهای غیرنافع برای اهداف ذکر شده در مجمع عمومی هیات موسس و نخستین مجمع هیات مدیره می‌باشد که به اساسنامه‌ای منتج شده که امروز عضوی دیگر پرسشی دیگر پیرامون تخلف از بندهای آن را متذکر شده است.
باشد تا در روزگار رقابت حقیران، آنچنان روحی بالغ و بزرگ کسب کنیم تا برای رای و نظر و کلام و دیدگاه‌های غیرهمسو نیز مجالی تعریف کنیم.
و فراموش نکنیم! برای رسیدن به اصل موفقیت، ابتدایی‌ترین گام تعامل، رعایت ادب گفت‌وگوست؛ و چه افسوس آنان که عمری در پی آموزشِ چگونه دیدن بودند و تا بودند، مجال دیدن و جبران نیافتند.
متن ذیل یادداشتی است که «پایگاه عکس چیلیک» بر اساس همان اصل موعود منتشر می‌کند و البته، بی‌نیاز از یادآوری است که موارد منتشر شده لزوما! به منزله‌ی دیدگاه این رسانه نیست و مسئولیت آن کاملاً بر عهده‌ی نویسنده بوده و همچون همیشه فرصت و امکان انتشار پاسخ موافق و مخالف در قبال اسامی، موضوع و مبحث مطرح‌شده ممکن و مهیا است.
———————————————————————————————————————————————————————-
گزارش تخلّف در نهمین ده روز با عکاسان
علی ملکی، عضو انجمن عکاسان ایران
با گذشت بیش از یک ماه از انتشار دو مطلب در خصوص رویداد ده روز با عکاسان که در آن‌ها پرسش‌ها و مسائلی مطرح گردیده بود[۱]، با کمال تأسف پاسخی از جانب هیئت‌مدیره‌ی انجمن عکاسان ایران و دبیر نهمین ده روز با عکاسان در قبال پرسش‌ها دریافت نشد و در عوض اخبار انجمن مبنی بر ادامه‌ی روند نهمین ده روز منتشر شد.
با توجه به عدم پاسخ انجمن، در این مطلب به گزارش تخلّفات رخ داده در انجمن عکاسان ایران در برگزاری نهمین ده روز با عکاسان خواهیم پرداخت. امّا مخاطب اصلی این گزارش کیست؟ در فصل سوّم اساس‌نامه‌ی انجمن، در ماده‌ی ۲۱ وظایف بازرس شرح داده شده و در بند سوّم این ماده چنین آمده است: «ارائه‌ی گزارش هرگونه تخلف هیأت مدیره از مفاد اساس‌نامه یا مصوبات مجمع به مجمع عمومی.»
بنابراین با جمع‌بندی مطالب دو نوشته‌ی اخیر، تخلفات صورت گرفته از اساس‌نامه را به رامین کاکاوند، بازرس کنونی انجمن، به شکل عمومی اعلام می‌کنیم. امّا برای اطلاع دقیق‌تر از جزئیات اتفاقات نهمین ده روز، از بازرس انجمن دعوت می‌شود تا به مطالعه‌ی دو مطلب قبلی از همین نگارنده بر وب‌سایت عکاسی بپردازد.
لازم است اشاره شود ماده‌ای که در بالا به آن اشاره شد تبصره‌ای دارد به این شکل: «گزارش بازرس باید حداقل یک هفته قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه و مطالعه‌ی اعضا در محل دفتر انجمن آماده باشد.» با استناد به این تبصره، امکان پیگیری این امر که تخلفات اعلام شده در گزارش بازرس لحاظ شده‌اند یا خیر برای اعضای انجمن میسر است.
تخلّفات
۱- با استناد به ماده‌ی ۱ اساس‌نامه، تعریف انجمن عکاسان ایران از عکاس به این شرح است: «عکاس کسی است که به طور مستمر اقدام به تهیه و ثبت تصاویر با ابزار عکاسی می‌نماید و از راه ارائه‌ی این تصاویر کسب درآمد می‌کند و یا عکس‌هایش را به عنوان آثار هنری در معرض نمایش و نشر قرار می‌دهد.» در نهمین ده روز با عکاسان با استناد به صحبت‌های دبیر رویداد، رامیار منوچهرزاده، شاهد حذف طیف وسیعی از عکاسان و تخصیص ده روز با عکاسان به عکاسانی هستیم که فعالیت آن‌ها عمدتاً در زمینه‌ی هنر و عکاسی است. با توجه به عنوان این رویداد (ده روز با عکاسان)، عکاسان تنها به عکاسان هنری یا هنرمندان عکاس و یا هر عبارت دیگری که دلالت بر عکاسی و هنر دارد تقلیل داده شده‌اند و این خلاف اساس‌نامه است.
۲- در فصل چهارم اساس‌نامه در ماده‌ی ۲۳ آمده است: «بودجه‌ی انجمن از طریق جمع‌آوری هدایا، اعانات، قبول وصیت، وقف و نیز حق عضویت اعضا تأمین می‌شود.» در دو مطلب پیش خواستار اعلام عمومی منابع مالی نهمین ده روز بودیم امّا با عدم اعلام منابع مالی و با استناد به ماده‌ی یاد شده مشخص می‌شود که بخشی از بودجه‌ی انجمن و در نتیجه بخشی از بودجه‌ی برگزاری رویدادهای انجمن عکاسان ایران از حق عضویت اعضا تأمین می‌شود.[۲] برای روشن شدن دومین تخلف لازم است دوباره و به طور فشرده به اتفاقات رخ داده اشاره کنیم:
الف) عدم اطلاع‌رسانی مناسب از سوی انجمن عکاسان در قبال نهمین ده روز: انجمن عکاسان در انتشار اخبار این رویداد هیچ توضیحی در مورد نحوه‌ی شرکت در این رویداد ارائه نداد و تنها در پاسخ به برخی از کامنت‌ها در صفحه‌ی اینستاگرام انجمن عکاسان (که به نام ده روز با عکاسان ثبت شده است)، به این مهم پرداخت. صفحه‌ی اینستاگرام انجمن ابتدا عنوان کرد فراخوانی در کار نیست و آثار با معرفی و بررسی مجموعه‌ها از سوی داوران انجام خواهد شد. سپس با حذف این پست و انتشار مجدد آن به پرسشی مشابه در مورد نحوه‌ی شرکت این‌طور پاسخ داد: «می‌توانید از طریق یکی از داوران اقدام کنید.»
صفحه‌ی اینستاگرام انجمن نه در قالب انتشار خبر، بلکه از طریق پاسخ گزینشی به تعدادی از کامنت‌ها به مبهم‌ترین شکل ممکن نحوه‌ی شرکت در این رویداد را مشخص کرد: اقدام کردن!
ب) عدم انتشار فراخوان: این مورد که حق عضویت بخش زیادی از اعضای حذف شده‌ی انجمن در نهمین ده روز به عنوان بودجه‌ی انجمن برای برگزاری این رویداد به کار خواهد رفت و توجه به این امر که عدم انتشار فراخوان از سوی انجمن، فرصت یکسان و برابر برای شرکت آن دسته از عکاسان که جزو محذوفانِ این رویداد نیستند را از میان می‌برد، می‌توان گفت که با این عدم انتشار، حق آن دسته از اعضای انجمن عکاسان که به امور هنری در عکاسی خود مشغول‌اند نیز تضییع می‌شود؛ اعضایی که با این رویکرد موافق نیستند و در عین حال حق عضویت آن‌ها مصروف برگزاری رویدادی می‌شود که رویکرد آن بنابر گفته‌ی منوچهرزاده «کیوریتوریال» است. دبیر با وارد کردن ایرادهای کم‌دقّت و داوری‌های نه‌چندان دقیق در مورد تجربه‌ی برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات عکاسی در ایران، انتشار فراخوان را فاقد کیفیّت‌های لازم می‌داند و رویکرد مد نظر خویش را جایگزین انتشار فراخوان می‌کند. از گفته‌‌های وی و از پاسخ ضمنی و مبهم انجمن[۳] در کامنت‌های اینستاگرام می‌توان استنباط کرد که رویکرد «کیوریتوریال» علاوه بر از میان بردن فرصت مناسب ارسال آثار، نقشِ «شناخت» (چه از سوی داوران و چه بالعکس) و «حضور در دایره‌ی دوستان دغدغه‌مند» را برای حضور در نهمین ده روز بسیار پررنگ می‌کند.
بنابراین این پرسش از سوی هر عضو انجمن و مخالف این رویکرد به‌جا است: «چرا عکاسان در نهمین ده روز با عکاسان به هنرمندان عکاس تقلیل داده شده‌اند و حق عضویت اعضا صرف رویدادی شده است که خود امکان حضور در آن را ندارند و اگر هم داشته باشند باید از طریق داوران «اقدام» کنند؟»
در اهداف انجمن ، در ماده‌ی ۴ اساس‌نامه و در بند چهارم آمده است: «فعالیت در راستای تأمین حقوق مادی و معنوی اعضا با ارائه‌ی پیشنهادهای قانونی و حقوقی به دستگاه‌های قانون گذار، سازمانها و مقامات ذیربط کشور.» انجمن عکاسان که خود به دنبال تأمین حقوق مادی و معنوی اعضای خود است، در این دوره از ده روز با عکاسان با اقدامات نادرست اقلاً دست به تضییع حقوق مادی اعضای خود زده است.
پرسش
ذکر این نکته ضروری می‌نماید که پس از اعلام نتایج داوری مشخص شد که تعدادی از پذیرفته‌شدگان از اعضای انجمن عکاسان هستند.[۴] با این‌حال آن‌چه مسلّم است این است که با توجه به نحوه‌ی برگزاری نهمین ده روز و رویکرد آن، عضویت در انجمن عکاسان ایران تأثیری در شرکت و داوری آثار ارسالی نداشته است. اگر به اخبار جدید سایت انجمن عکاسان توجه کنیم متوجه می‌شویم که در جلسه‌ی اخیر هیأت‌مدیره‌ی انجمن عکاسان به تاریخ ششم شهریور ۱۴۰۱، یکی از موضوعاتی که مورد تبادل نظر و تصمیم‌گیری قرار گرفت، اعلام فراخوان برای دور دوّم عضوگیری انجمن در مهر ماه امسال بود. بر اساس تصمیمات قبلی هیأت‌مدیره مبنی بر تسهیل و سرعت بخشیدن به روند عضویت در انجمن دور جدید عضوگیری در مهرماه آینده صورت می‌گیرد. از طرفی در خبر اعلام اسامی پذیرفته‌شدگان دوره‌ی اول عضوگیری ۱۴۰۱ به رویکرد تازه‌ای اشاره شده است: «انجمن عکاسان ایران در رویکرد تازه‌ی خود به منظور ایجاد ارتباط گسترده‌تر و نزدیک‌تر با جامعه‌ی عکاسی در تلاش است ساختار و روش‌های جدیدی برای عضویت در انجمن ایجاد نماید که در آن عضویت افراد نسبت به قبل تسهیل شود. با این هدف برنامه‌هایی برای سنجش دقیق اعضا و رتبه‌بندی آن‌ها، کشف استعدادهای جوان، ایجاد بسترهای مناسب برای ارتباط مستمر و فعال بین انجمن و اعضا در حال برنامه‌ریزی است که به زودی اعلام خواهد شد.»
صرف نظر از رویکرد جدید انجمن عکاسان که هنوز اطلاعی در مورد آن داده نشده است، در دوره‌ی اول عضوگیری امسال ۹۵ نفر به عنوان اعضای جدید انجمن پذیرفته شده‌اند و پذیرش ۳۴ نفر مشروط به ارسال آثار دیگری برای بررسی مجدد شد. با توجه به این‌که رویداد ده روز با عکاسان یکی از مهم‌ترین رویدادهایی است که از سال ۱۳۹۱ از جانب انجمن عکاسان ایران برگزار می‌شود و در دوره‌ی هشتم و نهم عضویت در انجمن عکاسان هیچ تأثیری برای شرکت در ده روز با عکاسان نداشته است، به‌جا است از دبیر نهمین دوره که خود یکی از اعضای کمیته‌ی عضویت و یکی از اعضای هیئت‌مدیره‌ی انجمن عکاسان است بپرسیم چرا با این میزان عضوگیری در تیر ماه ۱۴۰۱ که نسبت به سال‌های قبل افزایش زیادی یافته است و به دنبال آن حق عضویت‌های بیشتری برای انجمن فراهم می‌شود، عضویت در انجمن امتیازی برای شرکت در ده روز با عکاسان محسوب نمی‌شود؟ آیا اعضای انجمن عکاسان که برای تمدید عضویت خود هرسال باید حق عضویت سالانه را پرداخت کنند، نباید دارای امتیازی برای شرکت در ده روز با عکاسان در مقام یکی از مهم‌ترین رویدادهای انجمن باشند؟
در این‌جا به دو پرسش احتمالی پاسخ می‌دهیم:
۱- ممکن است گفته شود دوره‌ی هشتم ده روز با عکاسان نسبت به دوره‌های قبل از کیفیّت برتری برخوردار بود. در پاسخ لازم است اشاره کنیم که کیفیّت، مسئله‌ای است که بعد از پرداختن به مسائل مهم‌تری که مطرح کرده‌ایم باید بدان پرداخته شود. این‌که عکاسان مساوی با عکاسان هنری در نظر گرفته نشوند و حق عضویت اعضای انجمن تضییع نشود، به عقیده‌ی ما مسائل مهم‌تری نسبت به مسئله‌ی کیفیّت‌اند. امّا در مورد مسئله‌ی کیفیّت، وقتی از مقایسه‌ی دوره‌ی هشتم نسبت به هفت دوره‌ی قبل صحبت می‌کنیم ابتدا باید به این نکته توجه کنیم که هر دوره از دوره‌های دیگر متمایز است و فردیّتی دارد. بنابراین دوگانه‌ی «هشتم و نهم» و «هفت دوره‌ی قبل» دوگانه‌ی گمراه‌کننده‌ای است. علاوه بر این، وقتی از سنجش کیفیّت صحبت می‌شود باید مشخص شود که معیار سنجش کیفیّت چیست. چیزی که در صحبت‌های منوچهرزاده بدان برخوردیم مقایسه‌‌ای بود بدون مشخص کردن معیارهای سنجش و اشاره به دوگانه‌ی موهوم «هشتم و نهم» و «هفت دوره‌ی قبل». خلاصه آن‌که برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید معیارهای سنجش کیفیّت را تدقیق و سپس توجه خود را معطوف به تاریخ تجربه‌ی برگزاری رویداد ده روز با عکاسان کنیم.
۲- این پرسش نیز ممکن است به ذهن خطور کند که حق عضویت سالانه‌ی اعضا از حیث کمیّت چندان قابل اعتنا نیست و تعداد زیادی از اعضای انجمن نیز از پرداخت آن سرباز می‌زنند. ذکر این نکته ضروری است که مسئله‌ی ما در این‌جا کمیّت نیست، بلکه مسئله، خودِ حق عضویّت است. در قبال حق عضویّت عکاسان، انجمن ملزم به ارائه‌ی خدماتی به اعضای خود می‌شود. عدم رعایت حقوق اعضا به بهانه‌ی ناچیز بودن حق عضویّت، توجیهی کاملاً مردود است. انجمن می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های خود در مورد کمیّت حق عضویت به هزار ترفند برای حل مسئله‌ی خود متوسل شود. بنابراین سلب مسئولیّت انجمن عکاسان که تا این‌جای نهمین ده روز با عکاسان به وفور شاهد آن بودیم با این دست بهانه‌ها توجیه‌پذیر نیست.
در پایان امیدواریم که به این تخلفات در مجمع عمومی رسیدگی شود و از این پس شاهد تضییع حقوق اعضای انجمن عکاسان نباشیم. در عین حال امیدواریم از این پس شاهد پیگیری اعضای انجمن نسبت به حقوق‌شان باشیم.
۱-این دو مطلب تحت عنوان «نهمین ده روز با عکاسان؛ پرسش‌ها و مسائل» و «نهمین ده روز در انجمن صنفی عکاسان ایران؛ مکان‌یابی نادرست!» در وب‌سایت عکاسی منتشر شدند.
۲- چنان‌که دوره‌ی اول برگزاری ده روز با عکاسان به گفته‌ی ساعد نیک‌ذات تنها با اتکا به حق عضویت اعضای انجمن عکاسان ایران برگزار شد.
۳-شیوه‌ی نهمین ده روز با عکاسان برای دریافت آثار همچنان مبهم می‌نماید و برای تدقیق این شیوه نیاز به مصاحبه با داوران و دبیر و شرکت‌کنندگان در این رویداد است.
۴- تعدادی از حاضران در نهمین ده روز مانند محمدامین وزیری زاده، نگین فیروزی، سمانه غلام‌نژاد و امیربهادر بیات عضو انجمن عکاسان ایران هستند. برای مشخص شدن تعداد دقیق افرادی که عضو انجمن بوده و در نهمین ده روز نیز حاضرند نیاز به تحقیق بیشتری است که موضوع اصلی این نوشتار نیست.
علی ملکی/ ۲۷ شهریورماه سال ۱۴۰۱
