1. خانه
  2. اخبار
  3. اخبار ویژه
  4. روز ۱۹بهمن روز حسین پرتوی های انقلاب است که دیدند و دیده نشدند

روز ۱۹بهمن روز حسین پرتوی های انقلاب است که دیدند و دیده نشدند

هر سال به ماه بهمن که می رسیم، در یک آیین ملی قرار می گیریم که به نام دهه فجر از آن یاد می کنند.
روزهایی که حکومت وقت در سال ۱۳۵۷ به واسطه بی کفایتی ها و دیکتاتوری ها و فشارهای نسجیده بر مردم ایران ناگزیر شد تا قدرت را به واسطه اعتراض های فراگیر به مردم ایران بسپارد.
در آن روزها بسیاری با هر سطحی از آگاهی و تحلیل شاهد یک حضور فراگیر بودند که مجالی برای اصلاح ساختار و ترمیم جراحت ها نگذاشته بود و می بایست به خواست مردم ایران تن در می داد.
خواسته ای که اراده بر آن بود تا حکومت پهلوی قدرت را به ساختار نظامی اسلامی واگذار کند. نظامی که حضرت امام(ره) آن را با ترکیب جمهوری و تاکید بر «نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیشتر» تثبیت کردند.

سرآغاز این حکومت در آن ده روز سرشار از راز و رمزهایی است که از هر شخصی که در تظاهرات ها می شنوی از سویی سخنی را روایت می کند و در قالب شنیده ها گاه! اختلاف زوایا را می توانی درک کنی و با وجود روایت هایی بر پایه و سبک تاریخ شفاهی و تکثّر روایات از یک جریان، از تعدد اختلاف ها درمی مانی!
در این مواقع تنها تصاویرند که می توانند صحت متن و مطلب را تایید کند. تصاویری که در قالب «عکس و فیلم» ثبت شدند تا بیانگر بسیاری از واقعیاتی باشند که رفته رفته در گذر زمان دستخوش تعییر می شوند.
اما در گذار برای روایت تاریخ انقلاب از برخی جریان های موثر نمی توان به سادگی گذشت. جریان هایی که در ساختار این تغییر از نقشی محوری و تعیین کننده برخوردار هستند و روز ۱۹ بهمن ماه سال ۱۳۵۷ یکی از همین جریان های غیرقابل چشم پوشی است.

جریانی که یک رویداد شاید ساده را با شعوری که عکاس انقلاب صرف کرد به یک اتفاق بدل کرد و آن اتفاق در عصر روز پنجشنبه ۱۹ بهمن در تیتر یک صفحه روزنامه کیهان خود را با عنوان «بیعت همافران با آیت ا.. خمینی» معرفی کرد.

اتفاق دیدار دانشجویان دانشگاه افسری و پرسنل نیروی هوایی با آیت ا.. خمینی در مدرسه علوی یک اتفاق ساده نبود! ولی درک این جریان از ذهن یک عکاس گذشت و با مهارت و تبحّر این اتفاق ساده ثبت و ساعاتی بعد در روزنامه کیهان به چاپ رسید.

شاپور بختیار نخست وزیر وقت، مطابق با رفتار کلیشه ای بسیاری از خودباختگان قدرت مجبور به واکنش شد و این دیدار را تکذیب و عکس بیعت را دستاورد مونتاژ دانست و آن را ساختگی خواند، اما کیهان با چاپ دو رشته نگاتیو در شماره بعدی اش به روز شنبه ۲۱ بهمن ماه در سال ۱۳۵۷ و تیتر «آیت ا.. عکس کیهان را تایید کرد» باور مردم را نسبت به این دیدار تحریک و حضور دانشجویان همافر و ادای احترام به شخص آیت ا.. خمینی رهبر مردمی انقلاب اسلامی را تایید کرد.

این جریان یک روند ساده نبود و عکاس را با دستور اداره اطلاعات و امنیت دستگاه پهلوی و نیروهای ساواک تا سر حدّ مرگ برد و عبدالحسین پرتوی را مجبور به فرار و پنهان شدن کرد.

حسین پرتوی خود درباره این روز می‌گوید: «یک روز قرار بود به نفع دولت مهندس بازرگان راهپیمایی شود و هر کدام از همکاران به طرفی رفتند. من مامور شدم به مدرسه علوی و تا رسیدم، دیدم آنجا خلوت است و یک نفر از دفتر امور مطبوعات دستور خروج همه عکاسان را اعلام کرد و گفت که همه عکاس‌ها را از اینجا بیرون کنید.

متوجه شدم که باید خبری باشد و دیدم درب کناری مدرسه باز شد و تعدادی دانشجوی افسر نیروی هوایی کاملا محتاط، از نگرانی نیروهای امنیتی وقت با لباس شخصی وارد حیاط شدند و با دستور مافوق شان شروع به تعویض لباس کردند. به من تاکید کردند: اجازه نداری عکس بگیری!
گفتم: بگذارید بدون اینکه چهره‌ای از کسی معلوم باشد عکس بگیرم و اگر این عکس و سند نباشد چگونه می‌خواهید ثابت کنید که این‌جا چه روی داده و چه گذشته است؟

بالاخره قبول کردند و مرا به دو نیروی نظامی سپردند تا اگر کسی روی برگرداند به دوربین عکاسی ام، این دو نفر مانع عکاسی ام شوند و نگذارند من دگمه دوربین عکاسی ام را «چیلیک» کنم و عکس بگیرم و… چون هنوز دولت شاپور بختیار سر کار بود، نگران بودند که شناسایی شوند و عواقب مجازات این حضور را متحمل شوند.
بعد از اینکه عکس ها را گرفتم دانستم که چه اندوخته ای را ثبت کردم و تا خود دفتر روزنامه کیهان دویدم و فیلم ها را به لابراتوار رساندم و عکس بعدازظهر همان روز در صفحه اول روزنامه کیهان چاپ شد.»

این عکس در تاریخ معاصر مطبوعات ایران عکسی متمایز از هر عکس موفق دیگری است. عکسی که توانست دو رهبر قدرتمند از دو نظام حاکم را روی در روی هم قرار دهد و یکی آن را ساختگی و دیگری آن را تایید نماید.

عکسی که رهبر انقلاب نیز با درج تقریظ بر آن «به یاد آن روز تاریخی و بزرگ و با تشکر از آقای حسین پرتوی/ سیدعلی خامنه ای» ارزش آن را تقویت کردند تا اینکه تنها این عکس باشد که توسط دو رهبر انقلاب اسلامی مورد تایید و تاکید قرار گرفته است. نخست توسط امام خمینی در روز شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۵۷ و دیگر بار در ۱۹ بهمن ۱۳۸۶ توسط رهبر کنونی انقلاب.

عکسی سیاه سفید که بسیار ساده ولی هوشمندانه ثبت و ارایه شد و توانست عرصه مبارزاتی مردم ایران را برای پیروزی انقلاب مردمی ایران به گونه ای رقم بزند که روز شنبه ۲۱ بهمن ماه عکس برای دومین بار به چاپ رسید و فردای آن روز در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ مردم ایران جشن مردمی پیروزی انقلاب اسلامی را برگزار کردند.

عکسی که عکاس آن برای بسیاری از عکاسان خبری معاصر ما نقش استادی را ایفا کرد و در نهایت در طی سالهای ابتلا به بیماری از لطف و ملاقات بسیاری از عکاسان بی بهره نماند.

عکاس که سرانجام در ۲۸ اردی بهشت ماه سال ۱۳۹۳ پس از سالها تحمل رنج بیماری عازم سفر حق شد و دنیای دون را به اهلش سپرد ولی صاحب یک اثر مانا و نافذ در تاریخ انقلاب ایران شد.

بجاست تا روز ۱۹ بهمن هر سال را که همافران و پرسنل نیروی هوای ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور در محضر رهبر انقلاب اسلامی ادای احترام می کنند تا دوربین ها نمای خلاق و انقلاب گر ذهن و باور دوربین عکاسی حسین پرتوی را تکرار کنند بدانند که این روز به نام عکاس انقلاب هنرمند فقید «عبدالحسین پرتوی» است که در روزشمار انقلاب، عنوان یافته است.

شایسته است تا اهل فرهنگ و هنر به پاس این لحظه و شعور والای عکاس از همسر این عکاس و خانواده ایشان به ویژه سیاوش پرتوی یاد و تقدیر کنند که سالها رنج بیماری این هنرمند را عاشقانه به دوش گرفتند.

پس بی جا نیست اگر به رسم مهر و ادب و به پاس تقدیر و تکریم از سالها تلاش استاد فقید و پیشکسوت عکاسی مطبوعاتی «عبدالحسین پرتوی» عکاس انقلاب ۱۹ بهمن هر سال را روز حسین پرتوی های انقلاب ایران بدانیم و قدرشناس عکاسان انقلاب این پیران جسور و راویان مستند روزهای انقلاب ۵۷ مردم ایران باشیم و تا اندک فرصتی باقی مانده! جویای احوال دل پر کلام شان باشیم.
مهدی سروری
۱۹ بهمن ماه سال ۱۳۹۸

منبع: پایگاه عکس چیلیک

پیشین
نمایشگاه انفرادی عکس «اسماء» در گالری تم
پسین
اسامی شرکت کنندگان در چهارمین دوسالانه ملی عکس سرمایه اجتماعی

به تازگي منتشر شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
شما برای ادامه باید با شرایط موافقت کنید

فهرست