«تالاب میقان» یکی از بزرگترین آبگیرهای طبیعی، یکی از مراکز گردشگری علاقمندان محیط زیست و یکی از پاتوق های عکاسان کشور در آتش سوخت.
تالاب کویری میقان با پیشینه چند هزارساله، از زیستگاه‌های بین‌المللی پرندگان مهاجر و ذخیره‌ای ارزشمند از سرمایه‌های طبیعی و زیستی دشت اراک است. این تالاب یکی از ۱۰ تالاب مهم کشور است که در شرق شهر اراک واقع شده است. تالاب ۲۵هزار هکتاری میقان از مراکز مهم طبیعت‌گردی و پرنده‌نگری کشور محسوب شده و از امن‌ترین زیستگاه‌های محافظت‌شده پرندگان مهاجر در کشور ایران است.
این تالاب، آخرین حلقه اکولوژیک حوزه آبریز دشت اراک است که آب‌های سطحی مسیل‌های فصلی را جذب می‌کند و درعین‌حال از مرتفع‌ترین نقاط شوره‌زار ایران است که میانگین ارتفاع آن به ۱۶۶۰ متر از سطح دریای آزاد می‌رسد.
این چند خط بخشی از ویژگی‌های طبیعی یک تالاب مهم به نام میقان است که یاد شد.
مردم اراک تا چندسال پیش خیلی با این منطقه آشنا نبودند، ولی همین شبکه‌های اجتماعی و دنیای اشتراکی جهانی سطح آگاهی‌های زیست‌محیطی مردم منطقه را از این تالاب کویری افزایش داد و امروزه قالب مردم اراک و حتی ایران این نام را شنیده و یا حتی از آن بارها دیدار کرده است.
این در حالی است که در موقعیت های گوناگون فصلی همواره عکاسان با تجهیزات و امکانات مناسب و لنزهای بلند و بلندتر راهی این تالاب می شدند تا با دستاوردهای تصویری بی نظیر ثبت شده توانسته باشند قدرتمندی این زیستگاه طبیعی پرندگان و حاشیه زندگی آنها را عکاسی کنند.
همین بهانه های گاه به گاه! شرایط را برای برگزاری سفرهای داخلی و تورهای عکاسی فراهم کرده بود و وعده دیدارهای عکاسان را از مناطق مختلف با حضور و تماشای چشم اندازهای این منطقه تازه می کرد.
زیبایی‌های عرصه‌های طبیعی از کوه و دشت تا چشمه‌ها و شوره‌زارها هرکدام جذابیت‌ها و مخاطبین خود را دارند. میقان هم در برهه‌های زمانی مختلف قشرهای متعددی از مردم و علاقه‌مندان را به‌سوی خود می‌کشاند؛ شکارچیان!، طبیعت‌گردان، کویر‌نوردان، عکاسان، پرنده‌نگران و سایر افراد، از مناطق دور و نزدیک به دیدار میقان می‌آمدند و همگی محصور زیبایی‌های آن شده و هریک تحفه‌ای را خیر و شرّ برمی‌گرفته و می‌رفتند.
ولی میقان در اولین آدینه زمستانی ۹۶ دود شد و دودش به چشم همه رفت. از مردم، پرندگان و کل اجزای اکوسیستم! گویا آسمان با بخل، تشنگی را نصیب زمین کرده و فرد و افرادی نیز با حماقت، قلب خشکیده آن را به آتش کشیدند.
و همه‌چیز یعنی بیش از ۵۰ هکتار نیزار در اثر اشتباه یا نیت غلط عامل انسانی نابود شد، ولی اگر حادثه بنامیم، بازهم باید از کمبودها در امکانات و تجهیزات اطفاء حریق و غیره حرف زد. از اینکه هر بار بهانه‌ای در کار است. یک‌بار ارتفاع برج پلاسکو آب را مرهم آتش نمی‌کند، این بار زمین باتلاقی! آتش میقان مهار نشد، به ته کشید و تمام شد! چیزی برای سوختن نماند و معدود تجهیزات و پرشمار تماشاگران حاضر در صحنه نیز گواه همین واقعیت‌اند.
البته که نباید از تلاش‌های مجموعه افراد و گروه‌های موثر در کنترل آتش غافل شد؛ ولی با وجود آن تلاش ها و این قدرشناسی ها «میقان در آتش سوخت» و دود شد!
مگر میقان چه بود که این همه از ارزش و اعتبارش بایستی بگوییم و بنویسیم؟
میقان مامنی برای همه ما بود، همانجا که میهمانانی از سیبری تا بالکان را میزبانی می کرد. باور نابودی چنین عرصه زیستی ارزشمندی برای من که ساعت‌ها در آن سیر کرده و عکاسی کرده بودم باورپذیر نیست، حال پرندگانی که پناه گاهشان نابود شد، چه باید کنند؟
صدها و هزاران عکاس چندماه زمستان را فقط به امید حرکت موزون پرندگان میقان در سرمایی ناتوان کننده به سر می کرندند.
۵۰ هکتار نیزاری که دیگر نیست، یعنی صدها پرنده بی پناه و آسیب‌پذیرتر خواهند بود و اگر تفنگ شکارچیان شکارشان نکند، سرما خواهد کرد.
این اتفاق پیام های دیگری هم دارد که اگر ساکنان اطراف تالاب با اصول اطفا حریق های طبیعی آشنا بودند یا آگاهی بیشتری از اهمیت این عرصه طبیعی داشتند و بجای سازمان های بروکراتیک کنونی بخشی از وظیفه حفاظت بدانها سپرده شده بود، قطعا روزگار میقان این نبود
از پیامبر اکرم (ص) روایت‌شده است که: «تحفظوا من الارض فإنها أمکم» یعنی از زمین حفاظت کنید به‌درستی که آن مادر شماست.
امام علی (ع) بارها پیروان خود را به تقوی در قبال مسئولیت‌هایی که بر دوش گرفته‌اند سفارش کرده و حتّی آنان را در مقابل زمین و حیوانات نیز مسئول دانسته و می‌فرمایند: «اِتَّقُوا اللهَ فِی عِِبادِهِ وَ بِلادِهِ فَاِنَّکُم مَسئُولُونَ حَتّی عَنِ البِقاعِ وَ البَهائِمِ وَ اَطِیعوا اللهَ وَ لا تَعصُوهُ» از خدا بترسید درباره بندگان او و سرزمین‌هایش؛ زیرا شما حتى نسبت به قطعه‌های زمین‌ها و چارپایان نیز باید پاسخگو باشید. از خدا اطاعت کنید و نافرمانى او نکنید (نهج البلاغه : خطبه ۱۶۷).
بگذریم! بیایید شما را به دیدن تصاویری دعوت می‌‌کنم که عکس است و عکس بیان کننده واقعیت است و این واقعیت به خودی خود، گویای همه‌چیز است!
«اللَّهُمَّ وَ لَا تَکِلْنِی إِلَى نَفْسِی طَرْفَهَ عَیْنٍ أَبَد» خدایا، یک چشم برهم‌زدن، مرا به خود وامگذار.
جهت مشاهده گزارش تصویری این حادثه و تلاش عوامل اطفای این حریق بر گستره تالاب میقان «ایـنجـا» کلیک کنید.
متن و عکس ها: سیدایمان میری
منبع: پایگاه عکس چیلیک
