پایان اسفند ماه هر سال که فرا می رسد نام حلبچه در ذهن تکرار می شود. گویی حلبچه نامی است که با ۲۵ اسفند ماه عجین شده است.
یک اتفاق ضدبشری که بواسطه رسانه عکس توانست ابعاد جهانی پیدا کند و دیده شود.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: غلامرضا شیرمحمدپور
جنگ به خودی خود رویدادی غیرانسانی است، اما این اتفاق تلخ گاهی زوایای تلخ تری نیز پیدا می کند. زوایایی که با واژه و کلمه و فریاد و اشک هم نمی توان اعماق مجروحش را ترسیم و وصف کرد.
بمباران شیمیایی حلبچه در روز ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۶۶(۱۶ مارس ۱۹۸۸) یک اتفاق ناگوار جنگی نبود که بتوان عادی و ساده از آن بار بست و گذشت!
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: سیف الله طاهری
در بمباران حلبچه یک جنایت جنگی روی داد و آنچه شاهدی بر این ادعاست عکس های عکاسانی است که در این موقعیت حضور پیدا کردند و هر یک به قدر سعی و درک شرایط کوشیدند تا اعماق ننگین صورت ناخوشایند جنگ را از این زاویه ناجوانمردانه مستند و روایت کنند.
جنگ عراق و ایران می رفت به سرانجام خود برسد که خبرهای مخابره شده از مناطق عملیاتی حکایت از حمله نیروهای دولتی و حزب بعث عراق به منطقه کردنشین حلبچه می کرد.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: سعید صادقی
حمله ای بر علیه غیرنظامیان که از لایه های کینه توزانه و وحشیانه آمران این امر همچون پسرعموی صدام حسین و معاون وقت صدام چون: علی حسن المجید معروف به علی شیمیایی حکایت می کرد.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: سعید جانبزرگی
این حمله وحشیانه میانگین در حدود چهارهزار و پانصد تن از زنان و کودکان و سالمندان و ساکنین منطقه را با استنشاق ناگزیر گازهای اعصاب مانند: وی ایکس، سارین و تابون، و گاز خردل کشت و نزدیک به ده هزار تن را با عوارضی مثل: تاول، سوختگی، تنگی نفس، سرفه، کوری و استفراغ مجروح و مصدوم کرد و باعث سقط صدها جنین و زمینه ساز مرگ نوزادان شد و بر اساس حکم دادگاه عالی کیفری عراق به عنوان یک نسل کشی مردمان کرد عراق نام گرفت.
عکس بمباران شمیایی حلبچه | عکاس: احمد ناطقی
اما هرگز! ابعاد این جنایت تا این حد نمی توانست بروز و ظهور پیدا کند اگر سعی و همت و ثبت و سرعت عکاسان حلبچه نبود. عکس هایی از شهید سعید جانبزرگی، احمد ناطقی، ساسان مویدی، سعید صادقی، علی فریدونی، مهدی جمشیدی، غلامرضا شیرمحمدپور، اباصلت بیات، مجید کریمیان، جاسم غضبانپور، غلامرضا مسعودی، یدالله چراغی، پرویز پژوهنده، سیف الله طاهری، احسان رجبی، احمد بناکاشانی، محمود مروتی و … در این مسیر بسیار رسا و پویا ایفای نقش کرد و رسالت رسانه‌ای عکس را به عالی ترین شکل ممکن نمایش داد.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: جاسم غضبانپور
در ایفای نقش موثر دوربین عکاسان همین بس که بدانیم! بیش از بیست حمله شیمیایی دیگر نیز توسط نیروهای دولتی رژیم صدام بر مناطق کردنشین انجام گرفت و هیچ یک تا این اندازه نتوانست نظر جامعه جهانی را در محکومیت این رفتار به خود جلب کند.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: سیف الله طاهری
در این باره تنها دو عنوان کتاب عکس به چاپ رسید که یکی با عنوان «قتل عام شیمیایی در حلبچه» نام گرفت که در سال ۱۳۶۶ به چاپ رسید و کتاب عکس «حلبچه ، عکسهای پنج عکاس ایرانی» که در بهار سال ۱۳۶۷ تالیف شد. پس از آن کتاب عکس، چند عنوان کتاب عکس محدود دیگر نیز با عبور از سطح این جریان به چاپ رسید که با وجود ضعف های متعدد، سعی در روایت عمق این فاجعه دارند که البته به آنچه انتظار بیننده و ناظر تاریخ و پژوهشگر در این موضوع نیاز دارد، پاسخ اقناع کننده‌ای نمی دهد.
بمباران شیمیایی حلبچه | عکاس: ساسان مویدی
باری! جنگ اتفاقی بی ربط به زندگی و تعریف زیست بشری است و عکس راوی صادقی می تواند باشد برای نمایش ذات زهرگونه هر جنگی در میان دو قوم و قبیله و ملت؛ و البته که باور مدیران فرهنگی نسبت به چاپ عکس های جنگ و جبهه های ناجوانمردانه دور از خاکریزهای نظامی سالها است در عرصه چاپ و نشر عکس های دیگری از واقعه تلخ بمباران شیمیایی منطقه حلبچه همچنان در قصور به سر می برند.
۲ دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
تاریخ را قلب نکنید
اون عکس عمر خاور متعلق به احمد ناطقی است
عکس ساسان موئیدی نه رنگی است نه بندر این شرایط
جناب آقای ناطقی!
در مورد تعبیر «قلب تاریخ» منظورتان واضح نیست؛
سعی شما و سایرین در روزگار رزم تا همیشه برای همگان قابل تقدیر است.
بی نیاز از شخصیت سازی و ذهنیت پردازی و اظهار کلام در قالب اشخاص، آنچه منظور و مدنظر دارید راحت و ساده و مفهوم، بیان بفرمایید.