اولین کتاب از سلسله تالیفات و گردآوری در دست نشر محمد محمدزاده (تیتکانلو) با عنوان " کهن پرترههای تاریخ عکاسی ایران " در انتشارات دانش موسوی مشهد به چاپ رسید.
کتاب مذکور حاصل چندین سال پژوهش تصویری پیرامون بخشی از تاریخ عکاسی پرتره در کشور ایران است که به نمایش و تحلیل مختصر آثار عکاسی " یوسف خان هوسپیانس " و " اصلان هایراپتیان " در خطه تبریز پرداخته است.
محمدزاده در بخشی از مقدمه این کتاب آورده است:
" عکسهایی که چشمها در این کتاب برآن وارد می شوند یادگاری است که عکاسانی نه چندان گمنام در عرصه تاریخ عکاسی ایران؛ " یوسف خان یا هوسپ هوسپیانس " و " اصلان هایراپتیان " آنها را پیکر بندی کرده اند.
نگاره ها از افرادی خاص و برای مکانی مشخص در استودیوی عکاسخانه هوسپیان و عکاسخانه هایراپتیان در تبریز عکاسی شده اند. عکسها از معلمین، فارغ التحصیلان و خیرین مدرسه ارامنه منطقه ی لیلی آباد تبریز است که دو عکاس، با هشت سال فاصله زمانی عکاسی کرده اند.
هوسپیانس، عکاسی است که در زمان حیات و کار خود عکسهای متنوع از شخصیتها و مراسم تبریز برداشته است و این چنین است که در سال ۱۹۰۰ میلادی نگاره های مدرسه به ایشان واگذار می گردد و ایشان با تمام احساس خود روح اشخاص را میهمان شیشه عکسهای خود می کند. وی با تمام سلیقه، پوستری نیز از نگاره ها برای مدرسه می سازد که به زیبایی با آبرنگ اطراف آن را مزین می کند و سپس هایراپتیان، پس از هشت سال شبیه چنین کاری را در سال ۱۹۰۸ برای همان مدرسه انجام می دهد و در پوستری که می سازد دور همه ی پرتره ها را چون هوسپیانس، با نقاشی، کمی زمخت تر و عینی تر تزئین می کند.
تقریبا تمام پرتره ها مربوط به جامعه ارامنه تبریز است. این چهره ها از شور زندگی، آرمان خواهی و آرامش فراوانی برخوردارند و بیننده چنانکه چشمانش بر هر کدام وارد می شود، آشنایی در آن موج می زند، گویی که صاحب عکس را سالها می شناخته و هیچ کدام غریب نیستند؛ صمیمی، ملایم، قابل در ک و قابل وصف.
عکسها با تمام ارواح داخل آن در آرشیو نگارنده زندانی بودند و اکنون تصمیم برآن داشتم که آنان را آزاد کنم تا بواسطه این کتاب با جهانیان ارتباط برقرار سازند … روحشان شاد".
محمد محمدزاده در ابتدای آغاز کتاب، زندگینامه ای کوتاه و گذرا از دو عکاس صاحب اثر در کتاب را آورده است که به فاصله هشت سال از هم، در گذر سالهای ۱۹۰۰ و ۱۹۰۸ میلادی، به عکاسی پرداخته اند.
کتاب " کهن پرترههای تاریخ عکاسی ایران " در ۷۸ صفحه رنگی و گلاسه، به شماره شابک: ۰۱-۸۹-۷۸۴۸- ۹۶۴-۹۷۸ در تیراژ ۲۰۰۰ نسخه، در قطع خشتی منتشر و با قیمت (۱۰۰۰۰۰ریال) ده هزار تومان ارایه گردیده و ترجمهی متون ارمنی آن را " واروژان آدامیان " برعهده داشته است.
" پایگاه عکس چیلیک " با هدف معرفی و نشر تالیفات عکاسان و عکاسی کشور، تهیه کتاب را برای عکاسان و علاقمندان دارای عضویت در این پایگاه آسان کرده و با مشارکت در تهیه آثار، طرح ارسال فراگیر کتاب های عکاسی را به اجرا گذاشته است.
علاقمندان به تهیه تالیفات عکاسی می توانند جهت مشاهده فهرست نمونه کتاب های موجود در این پایگاه از بخش نمایشگاهی واقع در دفتر مرکزی " پایگاه عکس چیلیک " در تهران، دیدار و سایر کتاب های مورد نظر خود را از طریق این طرح و دفتر این پایگاه تهیه نمایند.
سایر متقاضیان ساکن شهرستان نیز جهت تهیه کتاب می توانند درخواست خود را در " ایـنـجـا " مطرح نمایند.
