مارک ریبو ، عکاس صلح، گزارشگر مستند و خبرنگار فرانسوی که بعضی از عکسهایش از جمله بهترین عکس های معاصر به شمار می رود، در سن ٩٣ سالگی درگذشت.
به گزارش پایگاه عکس چیلیک ، مارک ریبو ، استاد بی بدیل عکاسی سیاه سفید، طی هفتاد سال عکاسی و پنجاه سال کار حرفهای، شاید بیش از هر کجای دیگر قارۀ آسیا را با چشم دید و در عکس هایش به ثبت رساند. با این حال، جنبشهای استقلالطلبانۀ آفریقا از آغاز دهۀ ۶٠ میلادی و بخصوص جنگ و روند دردناک استقلال الجزایر از عدسی دوربین او پنهان نماند.
شاید بتوان گفت دوربین عکاسی کداکی که پدر ریبو در نوجوانی به وی هدیه داد باعث شد تا سرنوشت مارک برای یک عمر رقم بخورد.
او یکی از نخستین اروپاییانی بود که گزارشهای مفصلی در بارۀ شکلگیری غولی به نام چین کمونیست تهیه کرد.
رپرتاژ گستردۀ او از ژاپن تحت عنوان «زنان ژاپن» که بعداً به صورت کتاب منتشر شد، نه تنها مجموعهای بینظیر از عکسهای خبری، که گزارشی مردم شناسانه از زندگی ژاپنیهای پنجاه سال پیش است.
ریبو در سال ١٩۶٠ طی اقامت سه ماه در اتحاد جماهیر شوروی مجموعهای دیگر از عکسهای تاریخیاش را تهیه کرد.
او که با قارۀ آسیا آشنایی دیرینه داشت، طی دو سال به پوشش جنگ ویتنام پرداخت و گزارشهای خود را از نگاه دو جبهه – ویتنام شمالی و جنوبی- تهیه کرد.
در سال ۱۹۶۷ او در یک تظاهرات برای مقابله با جنگ در آمریکا شرکت میکند و تصویری را ثبت میکند که یکی از سمبلهای صلح میشود. عکس «زن جوان گل به دست» در ۲۱ اکتبر ۱۹۶۷ در واشنگتون در مقابل پنتاگون، در هنگام راهپیمایی برای صلح ویتنام متولد میشود.
در سمت راست تصویر زن جوانی را میبینیم که به رو به رویش نگاه میکند و شاخه گلی را در مقابل صورتش نگه داشته است. در سمت چپ، در مقابل زن جوان سربازانی ایستاده اند که تفنگ هایشان را به سمت او نشانه گرفته اند.
عکس «زن جوان گل به دست» دور تا دور دنیا سفر کرده و به نمادی از گریز از خشونت و منبع الهام صلح جویان جهان مبدل شده است. این اثر تاریخ مصرف، قهرمان و سرزمین ندارد و به موضوعی تکیه میکند که بشر را سالها در گیر خودش ساخته است.
«هاوارد گرینبرگ»، گالریدار آمریکایی، اذعان میکند که «مارک ریبو» توانایی این را دارد که انسانیت را در لحظات مختلف زندگی همچون سرخوشی و یا غم به چالش بکشد. او حتی میتواند زندگی را همچون رقصی زیبا نگاه کند و این کار را با طراحی حرکات انسان انجام میدهد. او معتقد است که «مارک ریبو» بر چیزی تکیه نمیکند و عکسهایش همیشه بر لب مخاطبش لبخند مینشانند. او میافزاید که تصویر «زن جوان گل به دست» دو جنبه دارد، هم تاریک و هم روشن است. زن جوان را در مقابل سرنیزهی سربازان نشان میدهد و سالهای جنگ ویتنام را تداعی میکند، ولی در نهایت چیدمانی خوشبینانه به وجود میآورد زیرا که مخاطب احساس میکند که زن جوان پیروز خواهد شد. اینگونه است که این تصویر به نمادی از صلح جویی بدل میشود. «هاوارد گرینبرگ» در آخر میگوید: «ما فکر میکردیم که میتوانیم دنیا را عوض کنیم و عکس مارک ریبو این امید را به ما میبخشد». این عکس امید بخش است، به انسانیت بها میدهد و حسی را در بیننده ایجاد میکند که هیچگاه قدیمی نمیشود. حسی مشترکی که فارغ از هر ایده و تفکری، دوستداران صلح و آرامش را به هم پیوند میدهد.
مارک ریبو در دهههای ٨٠ و ٩٠ میلادی به چین بازگشت تا از «چهل سال دگرگونی» این کشور گزارش دهد.
یکی دیگر از معروفترین عکسهای ریبو عکس نقاشی بود که در حال آوازخواندن برج ایفل را نقاشی میکرد و تصویر محوی از پاریس در بک گراند عکس وجود داشت. این عکس تصویری از خود ریبو بود. آزاد و شاد. او فقط با یک دوربین دستی سفر میکرد و میگفت همهچیز در ویزور دوربین وجود دارد.
مارک ریبو درباره عکس رنگ کردن برج ایفل -۱۹۵۳م- که از جمله معروف ترین و شناخته شده ترین عکس های اوست و در آن تصویر، عکاس مردی را نشان میدهد که بیهیچ حفاظی بر بالای برج رفته تا ستون ها و اتصالات آن را رنگ کند اینگونه توضیح می دهد که: « هربار که این مرد نقاش دست خود را از میله ها رها کرده و خم میشد تا قلم را در رنگ فرو ببرد، از شدت اضطراب و وحشتی که در درونم حس می کردم، چشمانم را میبستم ».
مارک ریبو که در سال ١٩۵٣ – در سی سالگی- به دعوت دو نابغۀ عکاسی، هانری کارتیه-برسون و رابرت کاپا، به آژانس عکاسی مگنوم پیوست، حدود بیست سال بعد به ریاست همین آژانس رسید. اما سه سال بعد به دلیل «بیعلاقگی به رقابت و کسب افتخار» از این مسئولیت استعفا داد.
«مارک ریبو»، عکاس ۹٣ ساله فرانسوی در طول فعالیت حرفهای ۷۰ ساله اش در مسیر عکاسی خبری و تهیه مستندهای گزارشی از جای جای کشورهای جهان به ویژه آسیا توانست عکس هایی که امروزه به عنوان بهترین اسناد تصویری معاصر از آنها یاد می شود را ثبت و خلق کند.
عکسهای مارک ریبو علاوه بر انتشار در معروفترین مجلات دنیا (لایف، اشترن، پاریماچ، ناشنال جئوگرافیک…) به صورت مجموعه کتاب نیز منتشر شده است.
او یکی از آخرین بازماندگان نسل عکاسان بزرگ سدۀ گذشته بود.
منبع: پایگاه عکس چیلیک