روز گذشته موزه هنرهای معاصر میزبان تنی چند از خبرنگاران حوزه تجسمی بود تا پیرامون نمایشگاه عکس «آهنگ آفتاب، کویر ایران، کانون تمدن» توضیحاتی را در اختیار مدعوین قرار دهد.
به گزارش پایگاه عکس چیلیک ، در این نشست مجید ملانوروزی ، سیدمحمد بهشتی، محمدرضا اصلانی، اکبر عالمی، غلامحسین نامی، حسن نوفرستی در کنار محمدرضا جوادی حضور یافتند تا توضیحات خود را ارایه کنند.
ملانوروزی مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی و رییس موزه هنرهای معاصر ابتدای کلام را اینگونه آغاز کرد که: آشنایی ما با جناب جوادی به حدود دو سال پیش برمی گردد که ایشان با موضوعاتی در حوزه چهارگانه آب، باد، خاک و آتش کار کرده بودند که هر یک از این موضوع ها یک کانسپت هنری به شمار می رود.
ثبت کویر مرکزی ایران در سازمان ملل بهانه ای شد تا نمایشگاه عکسی را که جناب جوادی از حوزه خاک و به ویژه کویر ایران کار کرده بودند به نمایش بگذاریم.
در ادامه اکبر عالمی اظهار داشت: در تاریخ برگزاری نمایشگاه های گوناگون، نمایشگاه عکس «آهنگ آفتاب» چنان در ذهن شما ثبت شود که دیگران را هم به دیدن این آثار دعوت کنید چرا که نمایش این عکس ها یعنی دعوت به اندیشیدن به سرزمین مادری.
عالمی در ادامه اظهار داشت : این نمایشگاه فوق‌العاده ارزشمند است چرا که افرادی که برای دیدن این نمایشگاه می‌آیند هم به خود افتخار می‌کنند، هم به سرزمین مادریشان می‌اندیشند و از طرفی هم افسوس خواهند خورد که چرا تا کنون به کویر سفر نکرده‌اند.
عالمی در انتهای کلام تاکید کرد: این عکس ها تابلوی نقاشی است و تاکید کرد نه! کار نقاشی هم نیست؛ چون بیش از نقاشی است این عکس ها.
وقتی شما در پشت دوربین عکاسی قرار می گیرید همه چیز به هم می ریزد چون در حین ثبت عکس همه چیز در هم می آمیزد و همه اینها در نمایشگاه عکس حیرت آور، ماندگار، جاودان «آهنگ آفتاب» دیده شده است.
«سید محمد بهشتی» رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضمن اشاره به متون تاریخ تصریح کرد: تا دوره قاجار در تمامی متون، ایران بهترین سرزمین در کل جهان معرفی می‌شود اما متاسفانه از دوره قاجار به بعد در متون ایران را به عنوان بدترین سرزمین برای زندگی می‌دانیم. جالب اینکه علت نامناسب بودن ایران نیز وجود کویر مطرح می‌شود. کویر صندوقخانه و گنجینه ماست.
بهشتی در ادامه بیان خود به نقش کویر در یکپارچگی کشور هم اشاره کرد و گفت: هر قومی که به سرزمین ما حمله می کرده است وقتی که به آن طرف برمی گشته فارسی حرف می زد، کویر لوت کهن دژ ماست و همه ثروت های اصلی مان را برای حفظ شدن از شرایط روزگار به آنجا می فرستاده است. بهشتی صحبت های خود را چنین ادامه داد: یکی از مکان‌هایی که خیلی غصه می‌خوریم که وجود دارد، همین کویر مرکزی و لوت است؛ در طول ۵۰ – ۶۰ سال گذشته، چند بار حمله شد که آب خزر و خلیج فارس را بیاوریم و از شر این نکبت خلاص شویم. این در شرایطی است که کویر لوت و مرکزی مهمترین عامل یکپارچگی سرزمین ما در طول تاریخ بوده است. امروز اگر در شرایطی قرار گرفته ایم که سرزمینمان را غلط می‌شماریم به این دلیل است که اهل سرزمینمان نیستیم. مهمترین چیزی که در راه سعادت شخصی و کشورمان باید انجام داد، این است که اهل سرزمینمان باشیم.
بهشتی ضمن اشاره به عکسهای جوادی تصریح کرد: او با انس و الفتی که با کویر برقرار کرده حجابها را کنار زده و زیبایی‌های کویر را به ما نشان می‌دهد. به نظر من جوادی با عکسهایش شعر و غزل کویر را سروده است.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی در مورد عکاس این مجموعه گفت: جوادی همیشه گوهر پنهانی بوده است که آفتاب رویش را هم ندیده است و این فرصت خوبی برای شناخت چنین گوهری است. او مجموعه‌هایی دارد که امیدواریم در ادامه به نمایش بگذارد.
وی همچنین در مورد ماهیت کویر گفت: کویر در سرزمین ما فرهنگ ساخته است. کویر به ما آموخته است؛ مهمترین ثروت ما تشنگی است. این واژه به ما فرصت داده تا بیشتر به آسمان نگاه کنیم و یا خلاقیتش ما را به فناوری قنات رسانده است. هرچند ما در سرزمینی کوهستانی زندگی می‌کنیم ولی فرهنگ غنی ما از کویر نشأت می‌گیرد.
محمدرضا اصلانی ، پژوهشگر و کارگردان سینما نیزپس از توصیف کویر درباره عکسهای جوادی در این نمایشگاه گفت: کارهای آقای جوادی فقط عکاسانه نیست که فقط عکسهای خوشگل ساخته باشد. کویرهای جوادی کویرهایی خلق‌شده هستند، نه عکاسی‌شده و مستند. آنها روایتی از خلق کردن هستند. با آنها به یاد می‌آوریم آن چیزهایی را که فراموش کرده‌ایم و باید به آنها مفتخر باشیم.
رضا نامی ، هنرمند و دبیر هنری نمایشگاه هم در این نشست گفت: جوادی در این دوره از کارهایش به معنای واقعی، کویر را شناسانده است. تا این لحظه، هنرمندان زیادی خشونت کویر را به تصویر کشیده‌اند، اما جوادی از لطافت و آرامش کویر گفته است. او سیاهی‌ها را طوری ارائه کرده که به یک اثر هنری فاخر تبدیل شود. دیدنی کردن نادیدنی‌ها عصاره اصلی هنر و هنرمند است و جوادی این رسالت را به خوبی به انجام رسانده است.
نامی با اظهار امیدواری از اینکه این نمایشگاه تور اروپا را نیز داشته باشد و باعث قوت در گردشگری ایران شود، گفت: هنوز تعداد قطعی آثار نمایشگاه مشخص نیست، اما حدود ۷۰ عکس از آثار جوادی و آثاری از هنرمندانی مانند: مارکو گریگوریان، شباهنگی، سهراب سپهری، دریابیگی، نامی و محمدابراهیم جعفری به‌نمایش گذاشته می‌شود.
او بزرگترین عکس جوادی در این نمایشگاه را ۱۳ متر و کوچکترین آن را ۹۰ سانتی متر اعلام کرد.
در حاشیه برگزاری این نشست ملانوروزی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چرا موزه هنرهای معاصر تهران اقدام به برپایی نمایشگاه عکسی کرده که می توانست در هر گالری دیگری نیز به نمایش گذاشته شود؟ گفت: موزه سال هاست کارکرد موزه ای خود را از دست داده است چون ما نمی توانیم بیش از ۴۰۰۰ اثر گنجینه را با این ظرفیت کمی که در موزه داریم به نمایش بگذاریم. از طرف دیگر ما در نبود نشنال گالری ها گاهی بار آنها را به دوش می کشیم.
ملانوروزی در پی طرح دوباره پرسش از سوی یکی از خبرنگاران حاضر تاکید کرد: متاسفانه شما درباره نمایشگاه پرسش دارید که ندیده اید و بعد از افتتاح شرایط برای نقد نمایشگاه فراهم است و ما از نقد استقبال می کنیم.
ملانوروزی در بخش دیگری از صحبت های خود در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه چرا موزه کارکرد گالری به خود گرفته و این امکان برای یک عکاس فراهم شده است، اظهار داشت: ما در حدود یک سال قبل بی ینال عکاسی را در موزه هنرهای معاصر برپا کردیم که برآیند تمام عکاسی در کشور است و با وجود کیفیتی که انتظار داشتیم و دیدیم امروز اعلام می کنم بی نال عکاسی کشور در شان موزه نبود و از این اتفاق پشیمان هستم ولی آثار آقای جوادی را که می بینم افتخار می کنم و مسئولیت کارهای ایشان را بر عهده می گیرم و به کارهای ایشان ایمان دارم و با وجود اینکه خیلی عکاسی را نمی شناسم نظرات بسیاری از اساتید و بزرگان و عکاسان کشور را جویا شدیم و همه بر کیفیت و ویژگی موضوع عکس های ایشان صحه گذاشتند . کارهای آقای جوادی سرشار از استاندارهای هنری و مولفه های شخصی است و معتقدم ایشان بخشی از فرهنگ ما را به نمایش می گذارد. هر عکاس دیگری که این توانایی را دارد چنین پروژه ای یا چنین موضوعی طراحی کند و به موزه پیشنهاد بدهد و ما از آن استقبال می کنیم.
بر اساس اظهارات دیگر سخنرانان همچون سیدمحمد بهشتی و مجید ملانوروزی در عدم تمایل محمدرضا جوادی نسبت به نمایش آثارشان ، خبرنگاری دیگر از چرایی این نکته پرسش کرد که ایشان در پاسخ گفت: چه کسی برای دیدن این آثار تلاشی کرده است؟ آنکسی که نمی خواهد آثار ما دیده شود همان کسی است که نمی خواهد خود ما دیده شویم. ما در تمام این چهار دهه کار کردیم که آثارمان به بهترین وجه دیده شود.
جوادی در ادامه به دو عنوان پروژه بم و کویر اشاره کردو یادآور شد: این دو پروژه از جوان ترین پروژه های ما بود که به هیچ عنوان نبایستی دیده می شد ولی بعد از زلزله بم، حدود ششصد عکاس در پروژه کار کردند که در نهایت ایشان به عنوان دعوت کننده از بنده گفت: سیمرغ یک مرغ است و یک مرغ به بم خواهد رسید و اگر الان کارهای بم را ارایه نکنی دیگر زمانی نخواهی داشت برای جبران. که نمایشگاه سیاه سفید بم در برابر نگاه اهالی ۴۵ کشور در بم برگزار شد و بعد در مجموعه صبا در تهران به نمایش درآمد.
جوادی با اشاره به عبارت «این اصلا عکاسانه نیست که ما کار عکاسی ارایه بدهیم» افزود: ارایه ما دستاورد یک کار عمومی در حوزه ایران شناسی است که عکس بخشی از ویترین این کار عظیم است.
در هر صورت هر یک پروژه در مجموعه ای بایستی به بلوغ خود برسد و در حدود ۴۰ تا ۵۰ پروژه با ریشه های پژوهش محور و روانشناسانه و جامعه شناختی دارم که سالهاست با بسیاری از همکاران بر روی آنها متمرکز و مشغولیم ولی هر یک می بایست در زمان و شرایط مناسب حال ارایه شود.
« محمدرضا جوادی » دانش آموخته معماری در کشور آمریکا و عکاس این مجموعه نیز در سرانجام این نشست گفت: عکسهای این نمایشگاه در حدود سه دهه از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۳ عکاسی شده اند و از میان هزاران عکسی که برای این پروژه گرفته ام حدود ۱۵ نفر این تعداد عکس را برای ارائه در نمایشگاه انتخاب کرده اند. در میان آنها اثری است که سالهاست فرصت چاپ‌شدن نداشته است. حدود ۱۰۰ نفر به همت «بنیاد مهر» چهار دهه است که درباره فرهنگ ایران مشغول به کارند و این نمایشگاه ویترین کوچکی از مجموعه آنها است.
نمایشگاه «آهنگ آفتاب ، کویر ایران، کانون تمدن» ساعت ۱۷ روز سه شنبه ۹ شهریور ماه گشایش یافته و تا پایان روز ۲۱ آبان ماه در موزه هنرهای معاصر به نشانی تهران، خیابان کارگر شمالی، بوستان لاله ادامه خواهد داشت.
منبع: پایگاه عکس چیلیک
