کتاب عکس «شرق مقرنس» تلاشی تصویری از فرشید احمدپور است که چندی پیش با حضور تنی چند از عکاسان و مدیران رونمایی شد و در سایت کتاب عکس/KetabeAks.ir به عنوان «بانک تالیفات عکاسی ایران» مورد معرفی قرار گرفت
در ابتدای این کتاب عکس یادداشتی از چندین کارشناس آمده که در طی هفته های گذشته متن «کریم متقی» معرفی شد و اینک در ادامه آن متن «مهدی یزدانی خرم» با عنوان: «و آنک بُهت» معرفی می شود.
——————————
نگاهِ خیره‌ی عکاس… فرشید احمدپور و آستانِ امام هشتم شیعیان.
مواجهه با جنسی از معماری باشکوهِ ایرانی-اسلامی که به قولِ اولگ گرابار از متنِ تمدنِ اسلامی برآمد و کاربردی‌ترین شکل هنر شد. اما عکاس در مواجهه با این حجم نور، رنگ، خطوط و تقارن‌های پُرشمار باید انتخاب کند. انتخابی مبنی بر درکِ اسلوب‌های معماری و از آن مهم‌تر روحِ تاریخیِ بنا. پس زاویه‌بندی، خود را بر اساسِ همان ایده‌ی مشهورِ عرفانِ عملی قرار می‌دهد: «تماشا». اکثر عکس‌ها رو به آسمان گرفته شده‌اند و خطوط و سقف‌ها و ورودی‌ها حاکم و قائم بر تصویر هستند.
عکاس در تقابل با این حجمِ زیبایی و از آن مهم‌تر روحِ تاریخی تصمیم گرفته از زاویه‌دیدِ بنا به سوژه‌ها نگاه کند. یک رفتارِ تکنیکیِ شگفت.
در بسیاری عکس‌ها راوی تکه‌های مختلفِ این سازه‌ی شگفت هستند. آن‌ها با هیبت و بدن‌شان به لنزِ دوربین خیره شده‌اند و مخاطب را نگاه می‌کنند؛ عکاس را. در این وضعیت، عکاس راویِ این حضور و نگاه است و چشم در چشمِ این بنا. پس هر مُقرنس، ایوان یا ستونی هویتی مستقل پیدا می‌کند. رازآلود می‌شود.
عکاس با استفاده از هجومِ رنگ‌ها و از آن مهم‌تر نورهایی متفاوت اجازه داده تا بنا خود را روایت کند. خود را آشکار. هرچند وجوهِ انسانی نیز در عکس‌های او حضور دارند اما در سایه‌ی این تاریخِ زیبایی قرار می‌گیرند. تاریخی که حاکمِ مطلقِ عکس‌هاست. و هرچه کتاب را بیشتر ورق میزنیم این قطعات به هم نزدیک‌تر شده و می‌پیوندند و انگار در پایان مخاطب را در برمی‌گیرند. کامل و در نهایتِ وجود. تکه‌های زیبای جدا چونان آموزه‌های ابن‌عربی در عینِ حفظِ هویتِ فردی و شخصی‌شان باید به وحدتی نمادین برسند که این اتفاق در کلِ روند کتاب رخ می‌دهد. نوعی یگانه‌گی که انبوهی از رنگ و نور و البته اندوهِ زمان درش مستتر است.
عکاس در عینِ جستوجوگری اجازه می‌دهد هر سوژه هویتِ خدای‌گونه‌ی خود را در متن‌اش داشته باشد. هویتی که طیِ آن روایت به شکلی جزء‌به‌جزء شکل می‌گیرد. و اهمیت عکس‌ها نیز در همین جزییات است. زیرا ثبتِ کلی و یگانه‌ی بنا انگار ناشدنی‌ست و باید این بدنِ باشکوه را در جزییاتی دید که هرکدام نیز هویت خاصِ خود را دارند. برای همین، کتاب از یک اثرِ توریستی فراتر می‌رود و به اثری روایی تبدیل می‌شود. روایتی از نقش‌خوردنِ روحِ تاریخی و زیبایی آستانِ حضرت رضا (ع) مقابلِ دوربینِ بُهت‌زده‌ی فرشید احمدپور. این بُهت از همان جنسی‌ست که باز ابن‌عربی روایت‌اش می‌کند. حیرت مقابلِ زیبایی و تلاش برای درک‌اش. به همین خاطر، عکاس با یک ایده‌ی فکری مکان‌ها و تکه‌های موردِنظرش را انتخاب می‌کند.
تکه‌هایی که باید به هم بپیوندند و در آخر در «ذهنِ» مخاطب کلیتی را تشکیل دهند که قدرتمند است و ناظر. زاویه‌های عُمدتن عمودی عکس‌ها و تأکید بر حرکت روایی به سمتِ بالا بر این نظریه صحه می‌گذارد که این زیبایی و تاریخِ مستتر در آن در عینِ دست‌نیافتنی‌بودن ناظر و حاکم است و این دقیقن معنایِ «حَرَم» را می‌سازد. محلی اَمن. محلی که می‌تواند عکاس را در برگیرد و مخاطبان‌اش را. و امنیتی به وجود بیاورد که ناشی‌ست از همین رفتار. رفتاری که درش وجود در سایه‌ی این زیبایی مشغولِ تماشا می‌شود.
احمدپور توانسته روایتِ زیبایی‌ای را بسازد که درش روحِ بنا قهرمانِ اصلی‌ست.
مهدی یزدانی‌خُرّم
کتاب عکس «شرق مقرنس» حامل ۹۱ قطعه عکس معماری از حرم رضوی به شماره شابک: ۹-۰۳-۶۶۲۴-۶۲۲-۹۷۸ در قطع رحلی، با نظارت فنی چاپ توسط بهبود زارعی، چاپ و لیتوگرافی: شرکت تیراژه چاپ تبریز، طراحی جلد و گرافیست: صبا دلخون، کتابت بسم الله: یونس نصیری، با شماره کتاب شناسی ملی ۵۶۲۹۱۹۵ در موضوع بندی عکس معماری و در نوبت چاپ: نخست در سال ۱۳۹۹ در شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه به قیمت ۴۵۰۰۰۰/چهارصدوپنجاه‌هزارتومان ارایه و در « پایگاه تخصصی کتاب عکس » عرضه شده است.
در صورت تمایل به سفارش و دریافت نسخه ای از کتاب عکس «شرق مقرنس» به سایت کتاب عکس مراجعه و یا «ایـنـجـا» کنید.
