کتاب عکس «شرق مقرنس» با عکس های «فرشید احمدپور» از نماهای معماری و رواق و بنا و راهروها و صحن و کاشی های حریم آستان قدس رضوی چندی پیش رونمایی و در سایت کتاب عکس/KetabeAks.ir به عنوان «بانک تالیفات عکاسی ایران» مورد معرفی قرار گرفت.
در ابتدای این کتاب که به متن و قلم برخی کارشناسان و اهالی فرهنگ مزین است یادداشتی از «کریم متقی» آمده است.
ایشان در آغاز کتاب عکس «شرق مقرنس» فرشید احمدپور در قالب چند سطر آورده:
پایهی تمامیِ اشکال و فعالیتهای ادراکی و حسی و منطقی بر پایهی تصویر است. حال اگر جهان از طریق حواس انسانی درک گردد، این ادراک بر پایهی تصاویرِ عینی تکیه میزند و اگر جهان از طریق عواطفِ انسانی درک گردد، این ادراک بر پایهی تصاویر ذهنی خواهد ایستاد، پس میتوان نتیجه گرفت که هنر که وجهِ عاطفیِ شناخت را محقق میسازد، بر پایهی تصاویر ذهنی شکل میگیرد. خودِ رسانهی عکاسی رسانهای انتزاعیست و این عکسهای انتزاعیتر بر وجهِ عاطفیِ مخاطب بیشتر تلنگر میزنند. با رویدادی که دوربین تولید میکند (انتظام بصری) و رویدادی که در مقابل دوربین اتفاق میافتد (انتظام روایی در انتقال معنویت)، عکاس فاصلهی خود از موضوع را حذف کرده و خود نیز بخشی از آن میشود. عکاس به دنبال رویدادِ عکس نیست، بلکه به دنبالِ عکسِ رویداد است؛ او در پیِ گرامر عکس نیست و بیشتر در پیِ گرامرِ رویداد است. عکاس در تلاش است که فاصلهی خود از موضوع و به تبعِ آن، فاصلهی مخاطب از موضوع را نامرئی کند. رنگ و لعاب عکسهای فرشید احمدپور به نقش و نگارِ فضای فیزیکی حَرَم عینیتی بیش از پیش داده، پالایش داده، و چشمِ بینندهی آشنا با حَرَم را متحیر میکند.
مخاطبِ آشنا با معماری و فضای معنویِ حَرَم، با مشاهدهی عکسهای فرشید متوجه میشود که به طریقی دیگر نیز میتوان دید و اندیشید. عکسهای این کتاب به انعکاس صرفِ موضوع بسنده نمیکنند، بلکه در آن تصرف میکنند. این عکسها، با انتخابِ زوایای دید گویاتر و رنگ و لعابِ زنده و باطراوتتر، به لذتِ کشفِ مخاطب میافزایند.
انسان، تنها در صورتی جهان را ترسیم و تفسیر میکند که بیاندیشد و رویهی اقبال و شانس که بخشی جداییناپذیر در عکاسی است، زمانی نمود بیشتر پیدا میکند که عملِ عکاسی تنها به مکانیسم دوربین تکیه کرده و بدون اندیشه صورت گیرد، و راهِ دراز و سفرهای متمادی عکاس در طول چند سال، سویهی اندیشه را بر وجهِ اقبال و شانسِ او سنگینتر میکند و ابزارِ در دسترسِ عکاس، تنها امکانِ اندیشهی بازنماییِ جهان توسط اوست. عکاسیِ او، کُنشِ صرفِ عکاسانه نیست، بلکه واکنشی عکاسانه است؛ او ناظرِ بیطرف و منفعلِ نقش و نگارِ موضوعِ خود نیست، بلکه کاشفِ حقایقِ ناب و معنویتِ نهفته در پسِ ظاهرِ فرمها و رنگهاست. عکاس از رنگها و فرمهای هندسیِ پیچیده شعر میشنود و به گوش و چشمِ مخاطب نیز میچشاند. جنسِ شناختِ او از موضوع، بر پایهی شهود و از نوعِ تخیل در طاقها، رواقها، ایوانها و سقفها و مقرنسها است. عکسهای تأثیرگذارِ او، مخاطب را از محلِ ثبتِ عکاسی و جایی که عکاس ایستاده پرتاب کرده و با بالِ تخیل، به فضایِ معنویِ شخصی خود رهسپار میکند. عکاس از قِبلِ مشقتی که میکشد و دقت و توجهی که بهخرج میدهد، به صورتگرِ معانی تبدیل میشود تا گزارشگرِ محض.
اگر چه عکسهای مختلف از گوشه و کنار حَرَم، حداقل، به چشمِ مخاطبِ ایرانی آشنا بوده و از یک ممکنِ باورپذیر هستی پیدا کردهاند، اما فورانِ تخیلِ هنریِ فرشید احمدپور، به تخیلِ ناممکنِ باورپذیر در ذهنِ مخاطب جان بخشیده و به درکِ فضای معنوی او میافزاید. یکی از خصیصههای ذاتیِ رسانهی عکاسی در این است که برخی جنبههای موضوع آشکار و برخی جنبههای آن پنهان و نامکشوف میشوند، که در نشاندادنِ اُبهت تزئینات معماریِ حَرَم مصداق بیشتری پیدا میکند. اصالت و عمقِ عکسیتِ عکس، با وسعت و ژرفای جهانبینیِ عکاس نسبتی مستقیم دارد. هرچند که ترکیببندیِ عناصر بصری و خطوط هندسی بر وجهِ فرمالیستی و درونذاتِ عکسها بیشتر ارجاع میدهند، اما مخاطبِ آشنا با این فضای معنوی، از قِبلِ معناگرایی و محتویگراییِ دیدگاهِ عکاس، به وجهِ برونذات و ارجاعیِ عکسها رهنمون شده و عطرِ حضور، بین عکاس، موضوع و مخاطب جاری و ساری میگردد.
کتاب عکس «شرق مقرنس» حامل ۹۱ قطعه عکس معماری از حرم رضوی به شماره شابک: ۹-۰۳-۶۶۲۴-۶۲۲-۹۷۸ در قطع رحلی، با نظارت فنی چاپ توسط بهبود زارعی، چاپ و لیتوگرافی: شرکت تیراژه چاپ تبریز، طراحی جلد و گرافیست: صبا دلخون، کتابت بسم الله: یونس نصیری، با شماره کتاب شناسی ملی ۵۶۲۹۱۹۵ در موضوع بندی عکس معماری و در نوبت چاپ: نخست در سال ۱۳۹۹ در شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه به قیمت ۴۵۰۰۰۰/چهارصدوپنجاههزارتومان ارایه و در « پایگاه تخصصی کتاب عکس » عرضه شده است.
در صورت تمایل به سفارش و دریافت نسخه ای از کتاب عکس «شرق مقرنس» به سایت کتاب عکس مراجعه و یا «ایـنـجـا» کنید.